اصفهان، نصف جهان – کلانشهری زیبا و دیدنی
استان اصفهان
استان اصفهان در مرکز ایران با جمعیتی حدود 5،120،000 نفر (طبق سرشماری نفوس و مسکن سال 1395) و 24 شهرستان قرار دارد. نیمه شرقی استان را دشت کویر و دشت لوت پوشانده و نیمه ی غربی آن به رشته کوههای زاگرس میرسد. تالاب گاوخونی، کویرهای بکر و دشتهای وسیع و کوهپایه های سرسبز از جمله جاذبه های طبیعی استان اصفهان به شمار میروند. صنایع فولاد، آهن و پتروشیمی از جمله صنایع پررونق استان محسوب میشود که در کنار هنر و صنایع دستی در اقتصاد این استان و کل کشور تاثیر به سزایی دارند.
شهر اصفهان
شهر اصفهان، مرکز و بزرگترین شهر استان که در جلگه ی زاینده رود بنا شده، آب هوایی خشک و نسبتا معتدل دارد. جنگل ناژوان و گذر رودخانه زاینده رود طراوت خاصی به شهر بخشیده و آن را از دیرباز مورد علاقه و توجه حاکمان قرار داده است. بنای اولیه ی شهر به قطع یقین مشخص نیست اما به نظر میرسد که قبل از ساسانیان در مکان کنونی قریه هایی وجود داشته اند و با استقرار پادگان و سپاهیان ساسانی در این منطقه و اهمیت یافتن آن به محل تجمع جمعیت مبدل گشته. با انتخاب شهر اصفهان به عنوان پایتخت در زمان مردآویچ آل زیار در سده ی چهارم هجری قمری شکوفایی آن آغاز شد؛ در زمان دیلمیان اصفهان به محل تجمع شاعران و هنرمندان درباری مبدل شد و با ساخت بناهای گوناگون از جمله کاروانسرا و مسجد حصار شهر بزرگتر گردید. در دوران سلجوقیان و به خصوص الب ارسلان و ملکشاه شهر عظمت و رونقی خاص یافت و باغها و کوشک های فراوان در آن ساخته شدند. گنبد خواجه نظام الملک و گنبد تاج الملک در مسجد جامع اصفهان از بناهای این دوران است. پس از حمله مغول و درگیریهای خونین، ویرانی نمای غالب شهرهای ایران و از جمله شهر اصفهان شد. اما با انتقال پایتخت صفویان از قزوین به اصفهان، مجال شکوفایی شهر فراهم گشت و رونقی دوباره به اصفهان بازگشت. با اجرای سیستم انتقال و توزیع آب توسط شیخ بهایی، ساخت مساجد، کاروانسراها، پلها و بناهای گوناگون دیگر، رونق کشاورزی و تجارت، شهر اصفهان به اوج عظمت و شکوه خود رسید. در زمان قاجاریان، این شهر رو به افول گذاشت و در پی بی توجهی آنان زیبایی و رنق آن تاحدودی از دست رفت. با این جود آثار ارزشمندی که اغلب باقیمانده از دوران صفوی هستند یادآور گذشته ی طلایی شهر اصفهان اند.
برای سفر به اصفهان و لذت بردن از جاذبه های این شهر آژانس گردشگری گشت تور در خدمت شماست تا سفری به یادماندنی را برای شما رقم زند.
برای رزرو تور اصفهان اینجا کلیک کنید.
تورهای پربازدید
شهرهای استان اصفهان
-کاشان
-نطنز
-نائین
-خوانسار
کاشان
طبق حفاری های انجام شده در تپه ی سیلک، قدمت تمدن این منطقه هفت هزار سال تخمین زده می شود. به نظر میرسد آریایی ها اولین شهر خود را در این مکان بنا کرده اند و از آن زمان تا کنون و در قرون اخیر با توجه به نزدیکی به مراکز حکومت، کاشان شهری پر رونق بوده است. معماری خانه ها، بازار کاشان و نیز باغ مشهور فین به همراه عرقیات و گلاب این منطقه شهر کاشان را به یکی از شهرهای جذاب و دیدنی برای بازدیدکنندگان بدل کرده است.
نطنز
علی رغم سابقه ی طولانی، شهر نطنز به خصوص در زمان صفویه اهمیت و وسعت قابل توجهی یافت و با توجه به آب و هوای خوب به گردشگاه تابستانی شاهان صفوی مبدل شد. همچنین گونه های مختلفی از پرندگان و خزندگان مانند مار و مارمولک در طبیعت بکر و دست نخورده ی این شهرستان زندگی می کنند که برای علاقمندان به طبیعت جالب توجه خواهد بود. روستای توریستی ابیانه با معماری خاص و جاذبه های گردشگری فراوان نیز در نزدیکی این شهر واقع شده است.
نائین
شهر کویری نائین در قرن پنجم هجری قمری مورد توجه ایلخانان و از جمله سلطان محمد خدابنده قرار گرفت و به این ترتیب آباد گشت و بناهای باارزشی در آن ساخته شدند. علاوه بر قلعه ها، بافت تاریخی شهر نائین در محله ی محمدیه و کارگاههای بافندگی و قالی بافی آن از مناطق دیدنی و محبوب شهر برای بازدیدکنندگان به شمار می رود.
خوانسار
شهر خوش آب و هوای خوانسار در شمال استان اصفهان به عسل و لاله های واژگونش معروف است. فرش ساروق نیز که در این منطقه بافته میشود فرشی کاملا اصیل بدون نقشه با گره های ایلیاتی است که با روناس رنگ آمیزی میشود. چشمه ها و باغهای زیبای خوانسار به خصوص در فصل بهار مناظر دل انگیزی می آفرینند و با توجه به کوهستانی بودن منطقه غارهای فراوانی در نقاط مختلف آن به چشم می خورد.
برای سفر به اصفهان و لذت بردن از جاذبه های این شهر آژانس گردشگری گشت تور در خدمت شماست تا سفری به یادماندنی را برای شما رقم زند.
جاذبه های گردشگری استان اصفهان
در استان و شهر اصفهان بناهای شاخص زیادی در ادوار مختلف ساخته شده اند. از میان آنها مسجد جامع و میدان نقش جهان در میراث جهانی یونسکو ثبت شده اند.
-مسجد جامع اصفهان
-میدان نقش جهان
-کاخ های شهر اصفهان
-پل های شهر اصفهان
-کلیساهای ارامنه در شهر اصفهان
-آتشگاه
-منارجنبان
-کاشان
-قنات های استان اصفهان
–مساجد و کلیساهای استان اصفهان
–قلعه ها و کاروانسراها
-شهر زیرزمینی نوش آباد
-ابیانه
-روستاهای کویری استان اصفهان
–کویرهای استان اصفهان
مسجد جامع اصفهان
تغییر و تحول مسجد جامع اصفهان در دوره های مختلف، نوآوری و تاثیر عمیق آن بر نحوه ساخت مسجد در ایران و پایه گذاری سبک مسجد ایرانی از جمله دلایلی است که مسجد جامع اصفهان را برجسته و قابل ملاحظه نموده است. بنای اولیه ی مسجد مربوط به قرن دوم هجری است. اما قسمت اعظم بنای کنونی مربوط به دوره ی سلجوقیان است و در دوره های بعد بخش هایی تعمیر یا اضافه گردیده اند. شبستان کنونی مسجد مزین به گچبری های زیبا مربوط به عصر دیلمیان است. پس از آنان سلجوقیان سنت مسجد سازی عربی را کنار زدند و نقشه ی چهار ایوانی را که الهام گرفته از معماری دوران ساسانی است برای اولین بار در این مسجد به کار بستند؛ چهار ایوان در چهار جهت با تزئینات مقرنس و کاربندی به همراه دو گنبد عظیم از بخشهای اصلی مسجد جامع اصفهان است. علاوه بر این، شبستان های کوچکتر، مناره ها، چهار سنگاب و نیز تزئینات، کاشیکاری ها و منبری منبت کاری شده از دیگر جلوه های مسجد جامع اصفهان است که هریک ویژگی های دوره ای را که در آن ساخته شده اند به خوبی به نمایش می گذارد. علی رغم این گوناگونی، مسجد جامع اصفهان اثری یکپارچه و نفیس از هنر و خلاقیت ایرانی را به منصه ی ظهور می گذارد.
میدان نقش جهان
شاه عباس اول پس از به تخت نشستن، پایتخت صفویان را از شهر قزوین به شهر اصفهان منتقل نمود و با ساختن بناها و عمارتهای گوناگون این شهر را به یکی از زیباترین شهرهای آن زمان بدل ساخت. میدان نقش جهان که یکی از آثار ثبت شده در لیست میراث جهانی یونسکو است از آثار به جامانده از دوران حکومت شاه عباس است. این میدان یکی از نمونه های میدان ایرانی شامل بازار، مرکز حکومت و مرکز مذهبی است که پیشتر در میدان عتیق اصفهان، میدان امیرچخماق یزد و میدان شاه قزوین و … سابقه داشته. در اطراف این میدان مستطیلی شکل با ابعاد 160 x 560، چهار بنای اصلی در چهار جهت شامل عمارت عالی قاپو، مسجد امام، مسجد شیخ لطف الله و بازار قیصریه و 200 حجره ی نیز در دو طبقه قرار دارد.
عمارت عالی قاپو
عمارت عالی قاپو، در ضلع غربی میدان در شش طبقه بناشده. پلکان مارپیچ و تزئینات هنری شامل نگارگری های رضا عباسی، نقاش معروف آن زمان و گچ بری های زیبای هر طبقه و نیز تالار موسیقی از ویژگیهای بنا به شمار میرد. 53 اتاق این عمارت میزبان جلسات، دیدارها و بازدیدکنندگان خارجی بوده و شاه عباس و درباریان در ایوان آن به تماشای مراسم مختلف، جشنهای سلطنتی، مسابقات چوگان و اسب سواری می نشستند.
مسجد شاه
در ضلع جنوبی میدان، مسجد امام که با نامهای مسجد شاه و مسجد جامع عباسی نیز خوانده میشود با چهارمناره قرار دارد و اوج هنر معماری و کاشی کاری دوران صفوی است. سردر باشکوه، تزئینات و کاشی های معرق و خشتی، سنگهای مرمر یکپارچه، خطاطی های علیرضا عباسی و سنگاب های مسجد آن را به یکی از شاخص ترین آثار معماری ایرانی بدل کرده است. همچنین با توجه به دولایه بودن گنبد اصلی و فاصله ی شانزده متری بین لایه ها پدیده ی انعکاس صوت در فضای شبستان به زیبایی صورت می گیرد.
مسجد شیخ لطف الله
در ضلع شرقی، مسجد شیخ لطف الله روبروی عمارت عالی قاپو قرار دارد و مسجد مخصوص خانواده ی شاه بوده است. این مسجد خاص، بدون صحن و مناره، با سردر زیبا، خوشنویسی های علیرضا عباسی، کاشی کاری، ترکیب رنگ، نور و انعکاس صدا از شاهکارهای معماری ایرانی به شمار می رود.
سردر قیصریه
سردر قیصریه که در ورودی بازار اصفهان قرار دارد شامل یک دروازه ی اصلی و چهار در فرعی است. در بالای این بنا، نقاشی های رضا عباسی و ناقوس دیر هرمز که در زمان شاه عباس و پس از آزاد سازی هرمز و تسخیر قلعه ی پرتغالی ها به اصفهان آورده شده و نشانه ی پیروزی است به چشم میخورد.
کاخ های شهر اصفهان : هشت بهشت و چهل ستون
از دیگر آثار برجای مانده از دوران صفوی میتوان به کاخ های هشت بهشت و کاخ چهل ستون اشاره کرد که از جمله کاخهای باقی مانده از کاخهای متعددی است که در باغ نقش جهان ساخته شدند.
کاخ هشت بهشت
بنای دو طبقه ی کاخ هشت بهشت در زمان شاه سلیمان صفوی به سبک معماری اصفهانی با اتاق ها، رواق ها طاق های متعدد، تزئینات مقرنس و آینه کاری های فراوان ساخته شده است. این عمارت در میان باغ وسیع و باصفایی واقع است. با این که در زمان قاجاریه و پس از آن، تغییراتِ اعمال شده در ساختمان شکوه اولیه ی آن را محو کرده، اما برخی قسمتها یادآور عظمت دوران پیشین است.
کاخ چهل ستون
کاخ چهل ستون در زمان شاه عباس اول به عنوان دیوانخانه ساخته شد و در زمان شاه عباس دوم با ایجاد تغییراتی شامل آینه کاری ایوان شرقی و نقاشی صحنه های بزم و رزم بر دیوارها به کاخی جهت پذیرایی مهمانان خارجی بدل گشت. انعکاس ستونهای ایوان اصلی بر استخر جلو عمارت، شیرهای سنگی، تالارهای مزین، لچکی های رنگارنگ از شاخصه های این کاخ به شمار می رود. این کاخ در میان باغی باصفا با درختان سر به فلک کشیده قرار دارد و اجزای مختلف باغ با الگوی باغ ایرانی طراحی شده اند؛ از این رو این باغ یکی از باغهایی است که تحت عنوان کلی باغ ایرانی در لیست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
پل های شهر اصفهان
سی و سه پل
در زمان شاه عباس اول بر روی رودخانه ی زاینده رود پلی به اهتمام الله وردی خان سردار معروف صفوی با سی وسه دهانه ساخته شد که به سی و سه پل معروف است.
پل خواجو
در زمان شاه عباس دوم بر روی خرابه های پل حسن بیک برجامانده از دوران تیموری، پل خواجو با عملکردهایی همچون سد و تنظیم آب ساخته شد و وسط آن ساختمانی به نام بیگلربیگی جهت اقامت موقتی شاه صفوی و خانواده وی قرار دارد. بدون شک نوع معماری، غرفه ها و کاشیکاری های فراوان پل آن را به یکی از زیباترین پل های ایران بدل کرده است.
پل شهرستان
قدیمی ترین پل شهر اصفهان پل شهرستان، در زمان ساسانیان با کاربری نظامی ساخته شده و در دوره ی دیلمیان و سلجوقیان تعمیر گردیده است.
کلیساهای ارامنه در استان اصفهان
اکثر کلیساهای شهر اصفهان مانند کلیسای وانک مربوط به دوره ی صفویه است اما در زمان قاجار نیز کلیساهایی در شهرستانهای فریدن و فریدون شهر ساخته شد. از آن جمله کلیسای سنت نشان، سنت گئورگ و مریم مقدس را میتوان نام برد.
کلیسای وانک
کلیسای وانک در محله ی جلفا در زمان شاه عباس دوم ساخته شد و اولین و بزرگترین کلیسای ارامنه در اصفهان است. تمامی دیوارها، داخل گنبدها و قسمتهای داخلی ساختمان پوشیده از تصاویری برگرفته از انجیل است که با رنگ روغن کشیده شده اند. کتابخانه و موزه ی این کلیسا میراث ارزشمند ارمنیان است که طی سالیان گردآوری و حفاظت شده.
کلیسای حضرت مریم
در زمان شاه عباس دوم، علاوه بر کلیسای وانک، کلیسای حضرت مریم نیز بنا شد و در طول سالیان با کاشی تزئین گردید. نقاشی های نمازخانه ی این کلیسا، چراغها و تابلوهای ارزشمند آن و نیز علاقه ی زنان ارمنی به حضور در این مکان در مناسبتهای مختلف قابل توجه است. با توجه به وسعت محوطه ی کلیسا مراسم گوناگون در آن برگزار می گردد.
کلیسای بتلهم
امروزه از کلیسای بتلهم شهر اصفهان که روبروی کلیسای حضرت مریم واقع است، بیشتر به عنوان موزه استفاده می شود . دو انجیل خطی آن از آثار ارزشمندی است که در آن نگهداری می شود. نقاشی های بسیار زیبایی درون گنبد، سقف و نمازخانه ی این کلیسا را زینت داده اند. گنبد دولایه ی این کلیسا از گنبد سایر کلیساهای محله ی جلفا بلندتر است.
کلیسای گئورگ مقدس
این کلیسا در زمان شاه عباس در شهر اصفهان بنا شده و در ساخت آن از سنگهای مقدس ارامنه استفاده شده است. از این رو در نظر آنان اهمیت و احترام فراوانی دارد. این کلیسا سه گنبد کوچک و نورگیر دارد و در جهت شرقی-غربی واقع است. تزئینات بنا مختصر است و دیوارهای داخلی با گچ پوشانده شده اند.
آتشگاه
آتشگاه اصفهان میراث زرتشتیان دوره ی ساسانی یا قبل تر از آن است که برای نیایش و نگه داری آتش از خشت بنا شده است. این قدیمی ترین بنای شهر اصفهان بر فراز تپه ای سنگی و مشرف به شهر قرار دارد و مواد و مصالح به کار رفته در ساخت خشت آن از عجایب بنا به شمار می رود.
آرامگاه خواجه نظام الملک توسی
آرامگاه خواجه نظام الملک توسی، ملکشاه سلجوقی و خانواده ی او در محله ی دارالبطیخ (احمدآباد) قرار دارد. بنایی ساده و بی پیرایه هشت مقبره ای را که با سنگ مرمر نفیس و آیات قرآن مزین شده اند، در خود جای داده است.
منارجنبان
منارجنبان از بناهای دوره ی ایلخانی دو مناره به ارتفاع 17/5 دارد که با تکان دادن یکی دیگری نیز می لرزد. مقبره ی شیخ عبدالله کارلادانی از پارسایان نیمه ی قرن هفتم و هشتم نیز در انتهای بنا واقع است.
کاشان
علاوه بر شهر اصفهان، دیگر شهرستانهای استان اصفهان نیز آثار تاریخی و فرهنگی ارزشمندی را در خود جای داده اند. شهر کاشان از آن جمله است.
باغ فین
به جرات میتوان گفت که مشهورترین اثر تاریخی شهر کاشان باغ فین است که به عنوان نمونه ای از باغهای ایرانی به ثبت جهانی یونسکو رسیده. ساخت و قدمت باغ فین به دوره ی حکومت صفویان باز میگردد. این باغ با برجهای استوانه ای و باروها محصور شده و از بیرون به شکل قلعه درآمده است. در میانه ی آن کوشک صفوی و در انتها کوشک قاجاری قرارگرفته. نقاشی های زیبای دیوار و سقف عمارتهای این باغ و نیز سیستم آبرسانی و فواره های آن از ویژگیهای متمایزکننده ی باغ فین به شمار میروند.
مسجد جامع
مسجد جامع شهر کاشان از بناهای دوران سلجوقی در شهر کاشان است. گفته میشود که مسجد جامع کهن ترین بنای شهر کاشان توسط “صفیه خاتون” دختر مالک اشتر بنا شده. خطاطی های استادان “عبدالکریم” و “ابن محمد حسین محمد کاظم اصفهانی” بر روی دیواره های این مسجد زیبایی آن را دوچندان کرده است.
حمام سلطان امیر احمد
حمام سلطان امیراحمد با کاشی های آبی و طلایی و گچ بریهای داخل و بام شگف انگیز از نمونه های برجسته ی حمام ایرانی است که در زمان سلجوقی ساخته شده و در دوران بعد مرمت گردیده است. فضای وسیع و زیبای سربینه که به صورت هشت ضلعی است، با حوض و فواره و نیز سکوهای سنگی علاوه بر کارکرد اصلی، محلی جهت گردآمدن و مصاحبت افراد بوده است.
بازار کاشان
بازار سنتی شهر کاشان نیز جز آثار ملی است که در دوره های مختلف رونق داشته و کاروانسراها، تیمچه ها و قسمتهای دیگر به آن اضافه گردیده و یا رو به افول گذاشته و بعضی قسمتهای آن از بین رفته است. اما از این میان تیمچه امین الدوله که در زمان حکومت قاجار بنا شده به دلیل تزئینات مقرنس کاری با آجر و کاشی که روی سقف این بنا به سبک طاقبندی اعمال شده از شاهکارهای معماری ایران به شمار می رود.
خانه های قاجاری
خانه های قاجاری شهر کاشان نمونه های عالی معماری ایرانی به شمار میروند. عروس خانه های ایران خانه طباطبایی ها است که توسط حاج سید جعفر طباطبایی نطنزی تاجر فرش به شیوه گودال باغچه ساخته است. از دیگر خانه های زمان قاجار در شهر کاشان خانه عباسیان و خانه ی بروجردی هاست. خانه عباسیان توسط حاج محمد ابراهیم تاجر کاشی به سبک گودال باغچه در پنج طبقه و با پنج حیاط ساخته شده. خانه بروجردی ها نیز توسط حاج سید مهدی بروجردی در بخش جنوب شرقی کاشان قرار دارد و از جذابیت های آن علاوه بر تزیینات می توان به بادگیرهای قرینه و هلالی شکلی که بر روی سقف بام تالار بنا شده اشاره کرد.
مسجد و مدرسه ی آقابزرگ
از دیگر بناهای عصر قاجار در شهر کاشان مسجد و مدرسه ی آقابزرگ است که تنها مسجد پنج طبقه ی جهان به سبک گودال باغچه و جهت برگزاری نماز جماعت و مجالس درس ملا مهدی نراقی ملقب به آقابزرگ ساخته شده. بادگیرها، گنبد بلند، در ورودی و قسمتهای مختلف بنا از جمله پیرنشین، شبستان، مهتابی و محراب از زیبایی مسحورکننده ای برخوردارند و هر بیننده ای را مجذوب می نمایند.
منطقه ی سیلک
منطقه ی سیلک در جنوب غربی کاشان اولین تمدن شهرنشینی مرکز ایران است که میراث با ارزشی مانند قدیمی ترین خشت دست ساز، زیگورات و سفال های فتوش را در خود جای داده. این منطقه نزدیک به 5000 سال قدمت دارد و اکتشافات آن نشان از آگاهی مردمان این منطقه از صنعت ریسندگی و بافندگی و نیز ذوب فلزات دارد. تپه سیلک نیز در حقیقت زیگورات یا نیایشگاه مردمان باستانی بوده است.
قنات های استان اصفهان
سه قنات وزوان، مزدآباد و مون در استان اصفهان جز یازده قناتی است که تحت نام کلی قنات ایرانی در لیست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده اند.
قنات وزوان
قنات وزوان در دشت میمه ی استان اصفهان در شهر وزوان واقع شده است. شصت و چهار حلقه چاه آن مسیری هزار و هشتصد متری را تشکیل می دهند. وجود سه سد زیرزمینی و امکان بستن دریچه ی خروجی در فصل زمستان جهت ذخیره ی آب در دریاچه ی قنات از عجایب و شگفتی های این قنات محسوب می شود.
قنات مزدآباد
در شهر میمه ی استان اصفهان قنات مزدآباد در دوران باستان مانند رودخانه ای زیرزمینی با امکانات بسیار ابتدایی و با دست حفر شده است. مادر چاه این قنات صد متر عمق دارد. از شگفتی های این قنات علاوه بر سد و مخزن زیرزمینی امکان جریان همزمان آب سرد و گرم را می توان ذکر کرد.
قنات مون
در دل شهر اردستان قنات مون با 800 سال قدمت قرار دارد. این قنات در دوطبقه ساخته شده به گونه ای که آب هرطبقه به طبقه ی دیگر نفوذ نمیکند و به صورت مستقل جریان دارد. دو آبراه موازی این قنات روی هم قرار دارند و به چاههای عمودی مشترک متصل اند. ساختار این قنات از عجایب معماری ایرانی و کویر به شما می رود.
مساجد و کلیساهای استان اصفهان
مساجد و کلیساهای تاریخی ارزشمندی نیز در دیگر شهرستانهای استان اصفهان وجود دارد.
مجموعه تاریخی قاضی آران و بیدگل
مجموعه تاریخی قاضی آران و بیدگل که شامل مسجد جامع، حسینیه، مهدیه، آب انبار و بازارچه است در زمان صفویه، قاجاریه و زندیه ساخته و تکمیل شده است. مسجد جامع قاضی، کهنترین بنای این مجموعه، متعلق به قرون اولیه ی ورود اسلام به ایران است و در زمان صفویه به دستور شاه طهماسب اول توسعه یافته. ایوانهای مرتفع و شبستانهای تابستانی و زمستانی و نیز کتیبه های گچی با خط نستعلیق و ثلث عظمت و شکوه فراوان به این بنا بخشیده است.
مجموعه و مسجد جامع اردستان
نمونه ی دیگری از این مجموعه ی مسجد جامع، حسینیه، حمام، آب انبار و کاروانسرا و غیره در شهرستان اردستان وجود دارد که از دوران ساسانیان، آل بویه، سلجوقیان و صفویان به یادگار مانده. مسجد جامع بدون تزئینات کاشی کاری و از خشت و گل ساخته شده است.
قلعه ها و کاروانسراها
قلعه ها و کاروانسراها از دیگربناهای مهم در زندگی مردم قدیم هستند که در مناطق مختلف استان اصفهان پراکنده اند.
قلعه ی جندق
قلعه ی جندق در منطقه ی خور و در دل کویر قرار دارد و از هزاران سال پیش با هزارتویی از کوچه ها و خانه کاربری مسکونی داشته و دارد. ساکنان این قلعه اکثر نیازهای خود را از داخل آن تامین می کرده اند و قلعه نیز از آنان در برابر بلایای طبیعی و دشمنان محافظت می کرده است.
نارین قلعه ی نائین
در مرکز شهر نائین، نارین قلعه ی نائین واقع است که بنایی چندضلعی با برجهایی در گوشه ها و مربوط به دوران پیش از اسلام است. گمان میرود که این قلعه آتشگاه بود و بعد از آن و در قرون بعد به مرکز اداره ی شهر تبدیل شده است.
قلعه ی نهچیر
قلعه ی نهچیر شهرستان مبارکه به سبک قرینه در زمان فتحعلی شاه بنا شده، اما بخشهایی از این قلعه مربوط به دوران زندیه و صفویه است. قسمت های مختلف این قلعه شامل عمارت ها، اتاقها، دالان های تودرتو، بادگیر و حیاط ها از زیبایی خیره کننده ای برخوردارند و نمونه ی اصیل معماری مناطق کویر مرکزی ایران است.
کاروانسرای مرنجاب
کاروانسرای مرنجاب به دستور شاه عباس اول صفوی جهت اقامت مامورین محافظ راه ابریشم در شمال آران و بیدگل و در جوار دریاچه نمک ساخته شد. برج ها و سنگرهای دیده بانی این کاروانسرا مؤید نقش اساسی آن در حفظ و حراست مسافران و بازرگانان جاده ی ابریشم در آن دوران است.
ارگ بیاضه
ارگ بیاضه در منطقه ی خور و بیابانک، روستای بیاضه در زمان ساسانیان از خشت و گل بنا شده است. خندق عمیقی که این قلعه را احاطه کرده از ساکنان آن در برابر هجوم دشمنان حفاظت می کرده است.
کاروانسرای امین آباد
کاروانسرای امین آباد نیز که دارای مسجد، حمام و آب انبار است در شهرضا واقع است. این کاروانسرا با شکلی متفاوت و به صورت هشت ضلعی در زمان شاه عباس اول صفوی ساخته شده است. قرارگرفتن این کاروانسرا در یکی از پرترددترین مسیرهای کشور، بین شیراز و اصفهان، اهمیت آن را دو چندان کرده است.
شهر زیرزمینی نوش آباد
شهر زیرزمینی اویی سازه ای منحصر به فرد است که زیر بافت تاریخی شهر نوش آباد در منطقه ی آران و بیدگل قراردارد. سابقه ی این شهر که مجموعه ای متراکم از دالانها، اتاقها و راهروهای تودرتو است به زمان ساسانیان و پیش از اسلام میرسد. هدف از ساخت آن حفاظت از جان و مال مردم در زمان خطر است. این مجموعه که با دست حفر شده هم به صورت افقی و هم عمودی گسترش یافته؛ محدوده ی افقی آن به روشنی مشخص نیست اما از عمق چهار متری شروع شده و تا عمق شانزده متری از سطح زمین میرسد.
ابیانه
روستای ابیانه از توابع این شهرستان نطنز به دلیل بافت شهری و فرهنگ خاص مردم آن یکی از منحصربه فردترین روستاهای ایران به شمار میرود. این روستای پلکانی در 40 کیلومتری شمال غربی نطنز در دامنه کوه کرکس واقع شده است. با توجه به اینکه نمای خارجی دیوار خانه ها از خاک سرخ معدنی که در مجاورت روستا قرار دارد پوشانیده شده؛ خانه ها به رنگ قرمز دیده میشوند. لباسها و آداب و رسوم خاص مردم این روستا که به علت دسترسی سخت به آن، در طول اعصار ثابت و بدون تغییر مانده بر جاذبه ی آن افزوده است.
- آژانس گردشگری گشت تور سفری امن و آسان به اصفهان را برای شما مهیا می کند. جهت اطلاعات بیشتر درباره تور اصفهان اینجا کلیک کنید.
روستاهای کویری استان اصفهان
ورزنه
روستای ورزنه در جنوب استان اصفهان، در حاشیه ی زاینده رود و نزدیکترین آبادی به تالاب گاوخونی است. این روستای تاریخی استان اصفهان روزگاری محل سکونت زرتشتیان بوده است و برخی طرح و نقش هایی که در بافت قالی سنتی به کار میرود از نمادهای آیین میترایسم است و حکایت از سابقه ی طولانی آن دارد. علاوه براین بناهای تاریخی چندی مانند قلعه ی قورتان، کبوترخانه، آب انبار، پل باستانی بر روی زاینده رود مؤید این ادعاست.
روستای گرمه
روستاهای منطقه ی خور و بیابانک هریک ویژگی خاص خود را دارند. روستای گرمه از آن جمله است. در منطقه ای کویری و خشک حوالی این روستا چشمه های آب معدنی از دل کوه می جوشد، برکه ها زیستگاه پرندگان اند و درختهای نخل سایه می گسترانند و روزی رسان مردم اند. معماری خاص خانه های گرمه کاملا کویری و یکدست است. شیوه ی ساخت قلعه ی ساسانی و مسجدی که در مرکز روستا قرار دارد نشان از آبادانی و سابقه ی دیرین زندگی در این منطقه دارد.
روستای مهرجان
روستای مهرجان از روستاهای کهن و مربوط به پیش از اسلام و حمله ی اعراب به ایران است. قرارگیری در کم ارتفاع ترین بخش مرکزی ایران، گرمای سوزان تابستان و سرمای زیاد زمستان، کم بود بارش و زمینهایی پوشیده از نمک از عواملی است که زندگی را در این منطقه سخت و دشوار می نماید. سبقا یک رشته قنات وظیفه ی آبرسانی به مزارع روستا را به عهده داشته است اما امروزه خشکسالی و عوامل انسانی این قنات را نیز به نابودی کشانده اند.
کویرهای استان اصفهان
جاذبه های استان اصفهان محدود به ابنیه ی تاریخی نمیشود و کویرهای بکر را نیز در برمیگیرد. کویرهایی که شمال، شرق و قسمتهایی از جنوب این استان را در برگرفته اند، هریک ویژگی و جلوه ای خاص دارند. از میان آنها میتوان کویر ورزنه – کویر مرنجاب – کویر مصر – کویر جندق – کویر زیرده یا گورچه برنجی –کویر ریگ جن – کویر ابوزیدآباد – کویر دق سرخ
کویر ورزنه و تالاب گاوخونی
کویر ورزنه یا خارا با تپه های ماسه ای به شکل هلالی، هرمی و طولی از زیباترین کویرهای ایران به شمار میرود. این تپه های شنی به دلیل تنوع در جهت وزش باد به صورت یک دست و زیبا ساخته می شود و منظره ای تماشایی می آفرینند. علاوه بر شترسواری و سافاری، قدم زدن بر شن ها و شب نشینی در کار آتش و تماشای طلوع و غروب خورشید و آسمان شب از لذت بخش ترین تجربه های کویرگردی است. تالاب گاوخونی پوشش گیاهی و جانوری غنی به این کویر بخشیده است و شاهین، سارگپه و پرندگان مهاجر و حیواناتی مانند شغال، روباه و گربه ی شنی و انواع مار را به خود جلب می کند و بهشتی بکر در دل کویر به جود آورده است. زاینده رود آبریز اصلی این تالاب است و تغییرات میزان آب آن تاثیر مستقیم بر تالاب و زیست جانداران منطقه دارد.
کویر مرنجاب و دریاچه نمک
کویر مرنجاب در منطقه ی آران و بیدگل از توابع کاشان یکی از کویرهای زیبای ایران است که به جهت امنیت و نزدیکی به شهرهای آباد و بزرگ نواحی مرکزی مورد استقبال دوستداران کویر قرار گرفته است. تپه های شنی بلند و جنگلهای تاق زیبا و نیز دریاچه ی نمک از شگفتی های این کویر به شمار میروند. با توجه به تنوع پوشش گیاهی و رشد گیاهانی مانند گز، تاغ، اسکنبیل و غیره انواع مختلفی از جانوارن و خزندگان مانند شغال، گرگ، روباه شنی، کفتار، مار و مارمولک و نیز پرندگانی مانند عقب و شاهین در کویر مرنجاب زندگی می کنند. از دیگر زیبایی های این کویر کاروانسرایی مرنجاب، دریاچه ی نمک و بلورهای چندضلعی آن است که در اثر تبخیر آب در فصول گرم سال و رسوب نمک به وجود می آیند. در این ایام گرم سال سراب و دریاچه ای سرگردان نیز بر روی دریاچه دیده می شود. اما زمانی که بارندگی هایی هرچند اندک به دریاچه جان می بخشند، جلوه و فروغی خیره کننده می آفرینند.
کویر مصر
کویر مصر در دل دشت کویر و در منطقه ی خور و بیابانک، کنار روستای مصر واقع است.گفته می شود که نام مصر با توجه به داستان حضرت یوسف بر این روستا و در پی آن بر گویر نهاده اند. این کویر پهنه ای گسترده و پوشیده از تپه های ماسه ای رنگ زرد رنگ است که در تابش آفتاب درخشش خیره کننده ای دارند. پیاده روی با پاهای برهنه بر این شنهای نرم تجربه ای فوق العاده و آرامش بخش است. علاوه بر این فروغ مسحورکننده ی غروب آفتاب و آسمان شب کویر نیز بر کسی پوشیده نیست. آن زمان که ستاره ها آسمان را زینت می بخشند و به زمین نزدیک به نظر میرسند. تفریحات متنوع این کویر مانند شب نشینی، شترسواری، سافاری و غیره از دیگر جذابیتهای آن برای گردشگران است.
کویر جندق
کویر جندق غرب روستای جندق و منطقه ی خور و بیابانک استان اصفهان قرار دارد. باتلاقهای نمکی و اشکالی که در اثر فرسایش ایجاد شده اند در منطقه ی گود محمود، تپه های شنی و شنهای روان از زیبایی های این کویر به شمار می روند. حیواناتی مثل یوزپلنگ، انواع روباه، گرگ، میش، قوچ، بز و خرگوش نیز در این کویر دیده می شود. پرورش شتر، شترسواری و نیز کشت زعفران در روستای جندق رواج می شود.
کویر زیرده یا گورچه برنجی
کویر زیرده در شمال غربی روستای جندق واقع شده است. وجود گنبدهای نمکی و گذر رودخانه های فصلی از برخی نواحی این کویر که باعث ایجاد گدرهای عمیق و زیبا میشودمنظره ای بکر و بی بدیل به این کویر بخشیده است. همچنین با توجه به شوری بسیار زیاد خاک و عدم رشد گیاهان، این منطقه شاهد فرسایش آبی و بادی شدید است و همین امر اشکال گوناگون و متنوعی به وجود آورده است و این کویر را منحصر به فرد ساخته است.
کویر ریگ جن
کویر پهناور ریگ جن در غرب دشت کویر و شمال استان اصفهان، پوشیده از تپه های باند ماسه ای، شن های روان و باتلاقهای نمک است. مناطق باتلاقی این کویر بسیار خطرناک است. شیب دار بودن زمین در برخی نواحی و شیب تند برخی قسمتها عبور و مرور را با مشکل موجه می کند و نبود منابع آبی از دیگر عواملی است که باعث شده که این کویر از دیرباز در میان مسیرهای مواصلاتی قرار نداشته باشد. تنها گیاهانی مانند تاغ، گز، اشنان، قیچ، چوبک و غیره که از گیاهان مقاوم هستند در این کویر دیده می شود.
کویر ابوزیدآباد
کویر ابوزیدآباد در منطقه ی آران و بیدگل از دیگر کویرهای استان اصفهان است. علاوه بر جذابیتهای کویری مانند تپه های شنی و آسمان شب، این کویر آثارتاریخی زیادی مانند شهر زیرزمینی نوش آباد، کاروانسرای صفوی، قلعه های متعدد و خانه های تاریخی روستای ابوزیدآباد را نیز در خود جای داده است. از دیگر امتیازات این کویر فاصله ی اندک آن با شهر ماشان و نیز دسترسی آسان آن است. مناطق کویری چاه عروس و سازگه در این ناحیه نیز از دیگر نقاط دیدنی استان اصفهان است.
کویر دق سرخ
کویر دق سرخ در شرق شهر زواره از توابع شهرستان اردستان استان اصفهان و در حاشیه ی دشت کویر واقع شده است. در مرکز این کویر تپه ی شنی بزرگی که به آشیانه ی عقاب معروف است دیده می شود. این تپه، جنگل تاغ و شوره زار از دیگر قسمتهای این کویر زیباست. در ایام بارانی این شوره زار به دریاچه ای کم عمق و موقت تبدیل می شود و منظره ی زیبایی دارد. جنگل تاغ نیز زیستگاه شغال، روباه و گونه هایی متنوع از پرندگان است.
- برای رزرو تور اصفهان اینجا کلیک کنید.
صنایع دستی استان اصفهان
ساخت انواع وسایل و لوازم با بکارگیری مواد اولیه ی محلی به گونه ای خلاقانه و هنرمندانه با زندگی مردم از دیرباز گره خورده است و رونق دیرینه ی این هنر در ایران و استان اصفهان بر کسی پوشیده نیست. مهمترین صنایع دستی استان و شهر اصفهان در زیر آمده است.
-میناکاری و تزئین فلزات
–هنر کاشی اصفهان
-خاتم اصفهان
-تذهیب و نگارگری در اصفهان
-طراحی و بافت پارچه در استان اصفهان
-دست بافتهای استان اصفهان
میناکاری و تزئین فلزات
میناکاری، قلم کاری، مسگری، فیروزه کوبی و نقره کاری از صنایع دستی اصیل و ارزشمند این منطقه است. میناکاری که در ایران سابقه ای پنج هزار ساله دارد عبارت است از تزئین فلزاتی چون طلا، نقره، مس و آهن با رنگهای لعابی و مینایی. قلم کاری فلزات که بیشتر جهت تزئین ظروف استفاده میشود به همراه میناکاری از هنرهای مشهور شهر اصفهان است. مسگری نیز در اکثر شهرهای استان رواج و رونقی فراوان دارد تا آنجا که معمولا قسمتی قابل توجه از بارازهای سنتی به این هنر اختصاص دارد. درواقع مسگری به چکش کاری مس جهت تهیه ظروف اطلاق می شود. هنر فیروزه کوبی که پوشاندن سطح فلزاتی نظیر برنج، مس و نقره با قطعات فیروزه در قالب طرحهای مختلف است، بیشتر جنبه ی تزئینی دارد و برای تابلوهای نفیس، زیورآلات و ظروفی چون گلدان، گلاب پاش، قندان و غیره به کار میرود. از دیگر روشهای تزئین فلزات نقره کاری یا پوشاندن سطح فلز با نقره است که به روشهای مختلف انجام می شود. ملیله کاری روشی بسیار ظریف و زیبا برای ساخت گلاب پاش، شربت خوری، ظروف و جواهرات و درواقع نوعی توری بافی به وسیله ی نقره است.
هنر کاشی استان اصفهان
شهر اصفهان از دیرباز به دلیل کاشی ها و گنبدهای فیروزه ای رنگ اش مشهور و مورد توجه بازدید کنندگان از سراسر دنیا بوده است. کاشی ها که بیشتر برای پوشش کف و دیوار ساختمانها و علی الخصوص اماکن مذهبی استفاده میشوند اندازه و طرحهای گوناگونی دارند. کاشی های هفت رنگ مسجد امام و کاشی های معرق مسجد شیخ لطف الله که از نمونه های عالی کاشی ایرانی هستند، لطف و ظرافت خاصی دارند و در هماهنگی کامل با سایر اجزای ساختمان و نور محیط جلوه می کنند. به طور کلی هر کاشی از دو قسمت اصلی تشکیل میشود؛ روی تزئینی کار از لعاب و قسمت زیرین آن سفالی است. استفاده از لعاب و سفال علاوه بر کاشی در ساخت ظروف و سایر وسایل متداول بوده و هست. تهیه ی کاشی و سفال از دیرباز در شهر اصفهان و سایر شهرستانهای استان مانند نطنز، نائین، کاشان انجام می شده و جز هنرهای پایه ای این منطقه به شمار میرود.
خاتم و معرق شهر اصفهان
خاتم کاری نیز مانند معماری و کاشی کاری، شکوفایی و اوج خود را در شهر اصفهان مرهون صفویان و توجه آنها به هنر است. خاتم کاری که از دیرباز در ایران رواج و رونق داشته تزئین سطح چوب با مثلثهای کوچک از جنس انواع چوب، استخوان، عاج و یا فلزات است. از خاتم کاری برای آراستن وسایلی مانند انواع جعبه ها، قلمدان، در و پنجره استفاده می شود. از نمونه های عالی خاتم کاری در شهر اصفهان میتوان به در مدرسه ی چهارباغ و در مسجد سید اشاره کرد. تزئینات چوبی، معرق و منبت کاری نیز در اصفهان عصر صفوی رونق و جایگاه ویژه ای داشته و به شکوفایی رسیده است. علاوه بر این قلمدان سازی نیز از جمله هنرهای پرطرفدار شهر اصفهان است. قلمدان جعبه ای جهت نگهداری قلم و قلم نی های خوشنویسی است و معمولا از چوب، فلز و مقوا با تزئینات مینیاتور، تذهیب و خاتم ساخته میشود. قلمدانهای چوبی که کار تزئین بر روی آنها آسانتر است به دلیل سبک و نشکن بودن بسیار مورد توجه اند.
تذهیب و نگارگری در استان اصفهان
تذهیب و نگارگری نیز از در دوران صفوی بسیار مورد توجه بود. تذهیب مجموعه ای از طرحها و نقوش جهت آراستن کاغذ وکتاب است. طرحهای تذهیب معمولا شامل ساقه، گل، برگ و نقوش اسلیمی است که در حاشیه ی کاغذ کشیده میشوند. رنگ غالب در طرحهای تذهیب رنگ طلایی است. علاوه بر این برای مصورسازی کتب نفیس از هنر نگارگری نیز استفاده میشده است.
نگارگری ایرانی یا مینیاتور به تصویر کشیدن اشخاص، اجزای طبیعت و پنداره های نقاش گفته می شود و از آنجا که از قوانین نقاشی پیروی نمی کند به نقاش و ذهن خلاق او برای ایجاد تصاویر بدیع آزادی بیشتری میبخشد. از مشهورترین نقاشان این دوره رضا عباسی است که علاوه بر استادی در نگارگری به نقاشی دیواری نیز می پرداخت و نقاشی های او در سردر قیصریه و طراحی کاشی های سقف و زیر گنبد مسجد امام از آن نمونه اند. علاوه بر شهر اصفهان در شهر لنجان نیز تذهیب و نگارگری از دیرباز انجام میشده است.
طراحی و بافت پارچه در استان اصفهان
قلمکاری پارچه ها و بافت ترمه از دیگر هنرهای رایج و معروف شهر اصفهان، منطقه برخوار، سمیرم، فلاورجان و لنجان است. از گذشته روی پاچه های ساده و بی نقش از جنس کرباس، کتان و ابریشم با دست و یا به کمک قلم و بعدتر به وسیله ی قالب و مهر نقشهای مختلف می کشیدند. این پارچه ها که به قلمکار معروف اند بیشتر به عنوان پرده، سجاده، دستمال و لباس استفاده می شوند.
ترمه نیز نوعی پارچه ی ظریف و زیباست که از کرک، پشم سفید و ابریشم بافته میشود. طرح های روی ترمه از میان نقشای اصیل ایرانی انتخاب می شوند و رنگ آمیزی آن ها با رنگهای طبیعی و گیاهی است. در گذشته از ترمه جهت تهیه ی لباس اشراف، پرده و جانماز استفاده می شده.
گلابتون ایرانی نیز نوعی نخ ابریشمی است که روکشی از جنس طلا یا نقره دارد. به رودوزی با گلابتون که جهت تزئین لباس استفاده میشود گلابتون دوزی میگویند. مقدار معمول طلای به کار رفته در نخ گلابتون 2 یا 3 درصد است اما در زمان صفویان به 50 درصد هم می رسیده است. پارچه ی زربافت پارچه ای ظریف و گرانبها با تارهایی از جنس ابریشم و پودی از گلابتون است. از پارچه ی زربافت برای تهیه ی لباس پادشاهان، درباریان و تزئین کاخها استفاده میشده. علاوه بر شهر اصفهان در منطقه ی اران و بیدگل نیز پارچه های زربافت را تهیه میکردند.
شعربافی بافتن پارچه ای با پشم یا ابریشم بدون نقش و ساده جهت لباس مردانه است. در کاشان شعر را از ابریشم میبافند. چادرشب بافی نیز در منطقه های آران و بیدگل و تیران و کرون رونق داشته. این پارچه های زیبا و رنگارنگ را زنان محلی برای مصارفی چون رختخواب پیچ، روتختی، بقچه، جانماز و … از نخهای پشمی، ابریشمی و پنبه ای می بافتند. پارچه های متقال که دیگر بافت آن منسوخ شده است برای تهیه ی لباسهای خنک و تشک و بالش استفاده میشده در منطقه ی آران و بیدگل تهیه میشدند. کرباس بافی در اردستان، تیران و کرون، دهاقان، لنجان و نطنز رواج داشته و نوعی پارچه پنبه ای برای تهیهی سفره، لباس، چادر، بقچه است. بافت پاچه ی کرباس محکم و یکدست است و برای رنگ آمیزی آن از مواد طبیعی مانند، پوست انار یا گردو، کاه و غیره استفاده میشود. عبا پارچه ای بافته شده از کرک شتر و پشم گوسفند و به رنگ سرخ، خرمایی، زرد و مشکی است و در شهرستان نائین نمونه های باکیفیت آن بافته می شود. چاروق نوعی کفش و پاپوش از چرم است که تهیه ی ان در اردستان رواج داشته.
دست بافتهای استان اصفهان
علاوه بر بافت انواع پارچه بافت انواع فرش و زیرانداز نیز در استان اصفهان انجام میشود. قالی بافی از دیرباز در شهر کاشان رونق داشته و فرشهای کاشان شهرتی جهانی دارند. در چادگان، خمینی شهر، دهاقان و نائین نیز بافت فرش از قدیم وجود داشته. نمدهایی که در شهر سمیرم تهیه میشود نیز کیفیت و شهرت بالایی دارند. زیلو نوعی زیرانداز مناطق گرم و کویری از جنس پنبه با مقاومت بالاست که در اردستان و کاشان بافته میشود. پلاس نوعی گلیم یک رو و درشت بافت است که از پشم بافته میشود و برای فرش کردن چادر عشایر و خانه های روستاهای کویری در منطقه ی خور و بیابانک استفاده می شود. انواع دیگر گلیم نیز در منطقه ی آران و بیدگل و فلاورجان بافته میشوند.
آداب و رسوم مردم استان اصفهان
-گلابگیری
-مراسم شادی و غم
-رسوم کشاورزان
-سنتهای زمستانهی استان اصفهان
گلابگیری
مردم در هر منطقه از استان اصفهان برای مناسبتهای مختلف آداب و رسوم خاص خود را دارند. برخی از این مراسم با گذر زمان کمرنگ شده یا به دست فراموشی سپرده شده اند اما تعدادی نیز همچون گذشته با شور و شوق فراوان انجام میشود. همه ساله در اردیبهشت ماه همزمان با شکوفایی گلهای محمدی در منطقه ی کویری کاشان، قمصر و نیاسر مراسم گلابگیری انجام میشود. چیدن گلها، جوشاندن گلبرگها در دیگهای بزرگ بر روی آتش هیزم و تقطیر بخار حاصله از مراحلی است که در جشن گلابگیری انجام میشود. به جرات میتوان گفت که مرغوبترین گلاب جهان در این منطقه تولید میشود و هر ساله هزاران بازدیدکننده را به خود جلب می کند.
مراسم شادی و غم
مراسم سنتی ازدواج در استان اصفهان تقریبا مشابه سایر مناطق کشور است اما در کاشان در مراسم عقد به نشانه ی پیوند عروس و داماد زنی با سوزن خیاطی و ابریشم هفت رنگ به اصطلاح عروس و داماد را به هم میدوزد. مراسم محرم از دیگر مراسمی است که کمابیش با اختلاف اندک در اکثر شهرستانهای استان اصفهان اجرا میشود. طبخ انواع آشها، مراسم تعزیه خوانی، زنجیرزنی و سینه زنی و چاووشی خانی از جمله ی این مراسم است.
رسوم کشاورزان
در منطقه ی خور و بیابانک مراسم آب بستن به شلغم روز پانزده مرداد ماه برگزار می شده است. طی این مراسم مردم مزارع خود را برای کاشت شلغم آماده میکردند با این اعتقاد که از زمان مراسم کاشت شلغم از گرمای هوا کاسته خواهد شد. مردم نطنز و آبادیهای اطراف آن براین باورند که اگر گروهی از کودکان در شبهای هفدهم، هجدهم و نوزدهم دیماه بر روی یکی از تپه های اطراف آتش روشن کنند و روشنایی آتش به درختان برسد، درختان از آفات در امان میمانند و ثمر بیشتری دارند. مردم اردستان نیز در مراسمی به شغال باج میدهند تا باغات آنها از گزند شغالان در امان بماند. ضرب المثلی نیز در میان مردم رایج است که میگوید:” اینجا اردستان نیست که باج به شغاد بدهد”. به نظر میرسد که ریشه ی این مثل چنین باشد: در زمان حمله ی شغاد، برادر رستم و سردار دربار کیانی به شهرهای مرکزی ایران، وقتی که سپاهاین او به اردستان میرسند با مقاومت مردم مواجه میگردند. پس از مبارزه ی مردم اردستان با سپاهیان شغاد، آنها تسلیم شغاد شده و زیر بار پرداخت باج و خراج به او میروند.
سنتهای زمستانه ی استان اصفهان
برای اهالی کاشان زمستان سه ماه سی روزه ندارد، آنان فصل زمستان را به گونه ای دیگر تقسیم بندی میکنند: ده روز اول زمستان، پس از آن چهل روز “چله ی بزرگ”، بیست روز “چله ی کوچک”، ده روز ”اهمن و بهمن” که باد اسپند شروع به وزیدن میکند، و در نهایت هفت روز “سرما پیرزن” و سه روز “سرما عجوزه”. پس جشن شب اول اسفند در شب و روز اول چله ی کوچک برگزار میشود. مراسم شب یلدا، خانه تکانی سال نو، چهارشنبه سوری، نوروز و سیزده بدر نیز در استان اصفهان انجام می گیرد. علاوه بر اینها در گذشته در شهرستان فریدون شهر مراسم بولاقوطی توسط پسران نوجوان برای رساندن خبر نوروز به خانه ها و گرفتن عیدی انجام میشده است. علاوه براین نوعی حلوا در شب آخر اسفند در فریدون شهر پخته و درمیان آشنایان و همسایگان تقسیم میشود
غذا های سنتی
در شهرهای استان اصفهان نیز مانند سایر شهرهای کشور غذاها و شیرینی های سنتی خاصی تهیه می شود و برخی از آنها در سایر نقاط نیز طرفداران فراوانی دارند. به جرات میتوان گفت که بریونی یا بریانی مشهورترین غذای شهر اصفهان است. این غذا که ظاهری شبیه همبرگر دارد مخلوطی است از گوشت گردن گوسفند، جگر سفید، ادویه ی اصفهانی و پیاز که با دارچین، خلال بادام و گردو تزئین میشود. سبزی تازه، دوغ و البته نان سنگک همراهان جدا نشدنی بریونی به شمار میروند. کاله جوش آسانترین غذای شهر اصفهان است که با کشک تهیه میشود. قیمه ریزه نخودچی یا قرمزه نخودچی نهار محبوب اصفهانی هاست که به شکل کوفته های کوچک از گوشت و آردنخودچی و در مایعی از رب گوجه و پیازداغ درست میشود. پلو ماش قمری غذایی خوشمزه و متفاوت است که با برنج، ماش، گوشت و کلم قمری پخته میشود و به پلو با برنج، به، گوشت و آلو. کباب مشتی یا کباب زردک اصفهان تقریبا مشابه کتلت است اما به دلیل وجود زردک اندکی طعم شیرین دارد. خورشت ماست که بیشتر به عنوان دسر سرو میشود ترکیبی است از ماست، شکر و گوشت کوبیده که پس از آماده شدن با زعفران، خلال بادام، پسته و زرشک تزئین می گردد.
همزمان با ماه محرم در آران و بیدگل نوعی نان مخصوص به نام نان عباس علی پخته میشود. این نان به خاطر شیره ی انگوری که در آن به کار میرود مزه ی شیرین دارد. علاوه بر این نان، در همین ایام حلیم نذری و نوعی حلوا که به آن حلوای شیره یا حلوای صحرایی میگویند نیز تهیه میشود. از دیگر غذاهای استان اصفهان میتوان به غذاهای خوشمزه ی زیر اشاره کرد: قرمه و کاچی سنتی اردستان، آبگوشت دوگوله ی خوانسار، کوفته برنجی شهرضا، پارنج فردین، آبگوشت لوبیا سفید، خورش نخودآله و کوفته آب سماق کاشان، کباب گلپایگان، آش جو و آش گندم نائین
سوغات استان اصفهان
-گز
-شیرینیهای سنتی استان اصفهان
-عسل خوانسار و فریدونشهر
-گلاب کاشان
گز
به جرات می توان گفت که مشهورترین سوغات شهر اصفهان گز است. سابقه ی تولید گز به عهد صفویان باز میگردد؛ در آن زمان شاهان صفوی گز را به پادشاهان و بازدیدکنندگان خارجی پیشکش میکردند. طعم و نام گز از ریشه ی درخت کوهستانی گز است که انگبین نامیده میشود و در کوهپایه های منطقه ی بختیاری و خوانسار می روید. انواع مختلف گز، گز آردی، سکه ، لقمه ای، برشی و انگشت پیج است. گاهی گز را با روکشی از شکلات میپوشانند و به آن گز شکلاتی میگویند.
شیرینیهای سنتی استان اصفهان
پولکی نیز انواع مختلفی دارد و در میان اهالی اصفهان بسیار محبوب است. طعم های گوناگون پلکی مانند زعفرانی، پسته ای، نارگیلی، کنجدی، کاکائویی، نعنایی، عسلی، لیمویی و غیره است. جوز قندی، سوهان عسلی، کرکی، شیرینی برنجی، برشتوک گندم و برشتوک نخودچی از دیگر شیرنیهای سنتی شهر اصفهان هستند که در شهرهای دیگر نیز تهیه میشوند.
عسل خوانسار و فریدونشهر
با توجه به قرار گرفتن شهرستانهای خوانسار و فریدون شهر در دامنه ی رشته کوه زاگرس و تغذیه ی زنبورها از انواع گیاهان جنگلی و دارویی، عسل تولیدی این مناطق بسیار مرغوب و خوش عطر و طعم است. بسته به منبع غذایی زنبورها، عسل این منطقه انواع مختلفی مانند گون زرد، زول و قنقال دارد.
گلاب کاشان
گلاب و عرقیات کاشان، قمصر و نیاسر از مشهورترین سوغاتهای شهرستان کاشان است. مراسم گلاب گیری با آداب و رسوم خاص در اردیبهشت ماه برگزار میشود و باغهای قمصر و نیاسر پذیرای علاقه مندان فراوانی هستند که از نقاط مختلف برای دیدن و مشارکت در مراسم به این منطقه میروند.
- برای رزرو تور اصفهان و داشتن سفری به یادماندنی به این شهر اینجا کلیک کنید.