معماری خاکی ، میراثی نیازمند حمایت بین‌المللی

معماری خاک رس در بخش میراث فرهنگی جهان شامل بسیاری از سازه‌ها اعم از مساجد، کاخ‌ها و انبارها گرفته تا مراکز تاریخی شهرها، مناظر فرهنگی و اماکن باستان‌شناسی می‌شود که از اهمیت فرهنگی و هنری بسیار غنی و بالایی برخوردار است.

این نوع معماری به‌عنوان میراث مشترک بشریت در کلیه جوامع مورد توجه قرار گرفته و از این رو لازم و ضروری‌ست که از آن حمایت و محافظت ویژه‌ای شود.

طبق اطلاعات به‌دست آمده، بیش از 15 درصد از دارایی‌های میراث جهانی را ساختارهای خاکی تشکیل می‌دهند که دارای ارزش هنری و فرهنگی بسیار بالایی هستند. بنابراین بی‌توجهی به این ساختارها چندان معقول نیست و برای نگهداری از آن‌ها می‌بایست هرگونه طرح و برنامه استراتژیکی به اجرا درآید.

با این حال، این آثار و سازه‌های خاکی به طور فزآینده‌ای در معرض تهدیدهایی از اثرات طبیعی و انسانی همچون سیل و زلزله، صنعتی شدن، شهرنشینی، فناوری‌های مدرن ساختمانی، ناپدید شدن رویه‌های حفاظت سنتی و غیره هستند. در واقع می‌توان گفت یک چهارم از سازه‌ها و میراثی که در فهرست میراث جهانی پرخطر هستند را سازه‌های خاکی تشکیل می‌دهند.

برنامه میراث جهانی در مورد معماری خاکی با هدف بهبود وضعیت حفاظت و مدیریت اماکن معماری سفالی و خاکی در سراسر جهان تبیین شده که پروژه های آزمایشی در سازه‌های معماری خاکی که در فهرست میراث جهانی درج شده‌اند یا در لیست‌های آزمایشی دولت‌های عضو قرار دارند، به شناسایی بهترین شیوه‌ها و ارائه نمونه‌هایی به‌منظور توسعه و انتشار روش‌ها و فنون مناسب در زمینه حفاظت، مدیریت و ایجاد ظرفیت در این بخش کمک شایانی خواهد کرد.

تحقیقات علمی در این زمینه بیشتر تلاش می‌کند دانش فنی را در این حوزه بهبود بخشد؛ به‌طوریکه نتایج پیش‌بینی شده شامل درک بهتر از مشکلات پیش‌روی معماری خاکی یا خاک رس، تدوین سیاست‌های حامی حفظ آن، تعریف دستورالعمل‌های عملی و سازماندهی فعالیت‌های آموزشی و آگاهی‌بخشی می‌شود. این بخش آموزشی و اطلاع‌رسانی به‌ویژه در جوامع محلی از طریق کارگاه‌ها، نمایشگاه‌ها، همایش‌ها و انتشارات فنی انجام خواهد شد. همچنین شناخت معماری خاکی و همچنین ایجاد یک شبکه جهانی فعال برای تبادل اطلاعات و تجربه در این زمینه می‌تواند بسیار موثر و کاربردی باشد.