سفر مجازی به تونس در روزهای قرنطینه

کشور عربی- آفریقایی تونس با ۱۶۳ هزار و ۶۱۰ کیلومتر مربع مساحت در شمال آفریقا و ساحل جنوبی دریای مدیترانه قرار دارد.

این کشور یکی از نقاط باستانی و دیدنی جهان به شمار می رود که آثار تمدن سه هزار ساله آن، هر ساله گردشگران بسیاری را به خود جذب می کند؛ به گونه ای که هشت درصد تولید ناخالص داخلی (جی. دی. پی) را دربرمی‌گیرد.

دی ماه امسال همزمان با آغاز سال ۲۰۲۰ میلادی وزیر گردشگری تونس از افزایش ۱۳.۶ درصدی شمار گردشگران در سال گذشته نسبت به ۲۰۱۸ خبر داد.

به گفته «رنه طرابلسی»، در سال ۲۰۱۹ میلادی ۹ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر از تونس دیدن کردند که درآمد حاصل از آن دو میلیارد دلار بود (۱).

به سبب برخی اقدام‌های تروریستی گروه های تندرو در این کشور مانند کشتار  ۲۱ گردشگر در موزه «باردو» (اسفندماه ۱۳۹۳) و ۳۹ نفر در دو هتل در شهر «سوسه» (شانزدهم خرداد ۱۳۹۴) مقام های امنیتی تونس برای تامین امنیت مناطق گردشگری کوشش بسیاری کرده اند.

به نظر می رسد رونق گردشگری در سال گذشته نشان‌دهنده موفقیت این برنامه‌ها است.

جاذبه های تونس برای ایرانیان؛ از فرهنگ اسلامی تا ۲۰۰ واژه ایرانی

در آغاز سفر مجازی خود بهتر است بدانیم می خواهیم از چه کشوری بازدید کنیم.

همانند ایران، بیش از ۹۸ درصد مردم این کشور مسلمانند.

این کشور حدود ۱۴ درصد ایران (۱۱ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر) جمعیت دارد که بیشتر آنان پیرو مذهب حنفی‌اند.

بیشتر آنان به زبان عربی با لهجه تونسی سخن می گویند اما به دلیل سال ها سلطه فرانسویان بر این کشور، زبان دوم آنان فرانسوی است.

بسیاری از مردم به کشاورزی، دامداری، صنایع معدنی و خدمات بویژه گردشگری اشتغال دارند.

همانند ایران در شمال تونس جنگل های انبوهی به چشم می خورد که دلیل آن مجاورت با سواحل جنوبی دریای مدیترانه است که آب و هوای معتدل مدیترانه ای را پدید آورده است.

شمال و جنوب تونس را رشته کوه «اطلس تلّی» از یکدیگر جدا می کند. همین سد طبیعی سبب شده است در جنوب این کشور صحراهای زیبا و نخلستان های گسترده ایجاد شود و از این رو تونس مرکز تولید خرما در قاره آفریقا است.

تونسی ها معمولا لباس های سبک و رنگارنگ به تن می کنند. لباس سنتی آنان برای آقایان «جبه» نام دارد و پوشش سنتی بانوان «خفتان» یا «قفطان» است که جنس نخی یا ابریشمی دارد و این روزها بویژه در شهرهای «حمامه» و «سوسه» دیده می شود.

بیشتر زنان و مردان تونسی لباس های سنتی خود را فقط در مراسم رسمی و مجالس عروسی و مهمانی می پوشند اما بویژه در شهرهای بزرگ بانوان را می‌توان در هر لباسی دید.

جالب است بدانیم بیش از ۲۰۰ واژه فارسی در دایره لغات تونسی ها کاربرد دارد که دلیل آن حضور گروهی از خراسانی ها در لشکر مسلمانانی بود که به فتح منطقه شمال آفریقا اقدام کردند.

تا قرن نوزدهم میلادی زبان فارسی در دانشگاه «جامع زیتونیه» (که بیش از ۱۳ قرن قدمت دارد) و «مدرسه صادقیه» (نخستین دبیرستان نوین کشور که در ۱۸۷۵ میلادی تاسیس شد) تدریس می‌شد (۲).

اکنون چند خیابان مهم در شهر تونس (پایتخت این کشور) به نام بزرگان علمی و فرهنگی ایران همچون ابن سینا، رازی، فارابی حافظ و مولوی نامگذاری شده است.

تونسی ها تا اواخر قرن نوزدهم نوروز ایرانی را جشن می گرفتند. اکنون نیز بیست و نهم اسفندماه روز استقلال و اعتدال بهاری در تقویم رسمی آنان جای دارد و تعطیل رسمی است.

زیرساخت‌های گردشگری تونس

تونس کشوری ارزان قیمت برای سفر است و هتل ها و اقامتگاه های متعددی دارد که در سال های اخیر به سبب اجرای طرح های جامع گردشگری بدقت پایش می شوند.

هزینه حمل و نقل در تونس چندان زیاد نیست و علاوه بر خطوط مترو در پایتخت، نقشه مسیر اتوبوس ها و تاکسی‌ها بخوبی در همه جا نصب شده است.

این کشور ۹ فرودگاه بین المللی دارد که ۲ فرودگاه کاربردهای نظامی نیز دارد و مشهورترین و بزرگ ترین آنها به نام «کارتاژ» در تونس قرار دارد.

آثار باستانی تونس

بر پایه آثار یافت شده از مناطق باستانی شهر «قفصه»، قوم «کاپسی» هشت هزار سال پیش در این منطقه می زیستند اما «دولت- شهر کارتاژ» در سال ۸۱۴ پیش از میلاد و زمان روم باستان به دست فنیقی ها ساخته شد که با تسلط بر کرانه های شمالی و جنوبی دریای مدیترانه، با رومیان رقابت می کردند.

رومیان ۲ قرن پیش از میلاد پس از سه پیروزی پیاپی بر دولت کارتاژ، شهر را ویران کردند اما هنوز آثاری مانند «حمام های آنتونین» از آن دوره به جای مانده است (۳).

در سفر به این کشور نباید بازدید از آمفی تئاتر «الجم» مربوط به قرن سوم پیش از میلاد را که بین شهرهای «سوسه» و «صفاقس» قرار دارد، از دست داد.

این مجموعه در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت‌شده است و بهترین نمونه معماری تئاتر در دنیا محسوب می شود که قدمت آن به دوران حکومت رومیان بر می گردد.

کلیسای «سنت لوئیس» در تپه‌های باستانی کارتاژ نمونه معماری دوره بیزانس است که زمان ساخت آن به سال های ۱۸۸۴ تا ۱۸۹۰ میلادی می رسد.

بازار و منطقه تاریخی «مدینا» در قلب پایتخت قرار دارد و محل عرضه سوغات و لباس محلی به گردشگران است.

مسجد و دانشگاه «زیتونه» با ۱۳ قرن عمر، از قدیمی ترین بناهایی است که هنوز از آنها استفاده می شود (۴).

قلعه ساحلی و سالن خاص تئاتر «دوگا»، قلعه و ساختمان های آجری «مناستیر رباط»، زمین های نمکی و سراب های سحرانگیز  «کوت ال جرید»، بناهای قدیمی ساحلی و نخل های «جربا» و بافت شهری سپید و آبی رنگ «سیدی بوزید» نیز دیدنی است.

خیابان «حبیب بورقیبه» (نخستین رییس جمهوری تونس پس از استقلال که در سال ۲۰۰۰ میلادی درگذشت) از دو سبک معماری فرانسوی و عربی بهره می برد و مرکز خرید و تفریح بسیاری از جوانان تونسی است.

موزه ملی «باردو» که در سال ۱۸۸۸ میلادی گشایش یافت، گنجینه ای از آثار دوره کارتاژی، رومی، یونانی و اسلامی را در خود دارد که مهمترین آنها انواع موزاییک سبک رومی مربوط به قرون دوم تا چهارم پس از میلاد است.

از غذاهای تونسی می توان به بریک، فریکاسه، لب لبی، هریسا، تاژین‌ و کوفته اشاره کرد.

روغن زیتون و خرما از محصولات صادراتی تونس به شمار می رود.

ایرنا