عمارت جنانی ؛ بلند قامتی با قد خمیده

چهارم دیماه سال ۱۳۹۷ معاون میراث اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان در گفت وگو با خبرنگار ایرنا عنوان کرده بود: عمارت جنانی پس از ثبت ملی و پایان مرمت و بازسازی به هتل سنتی تبدیل می شود.

احمد ترابی اذعان کرده بود: اقدامات ثبت ملی عمارت جنانی در دست کار است و تا چند روز آینده این اثر به ثبت ملی می رسد.

به گفته وی، مالک این عمارت همکاری خوبی با ما داشته است و با سرمایه گذاری آن و کمک اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری عملیات تبدیل این عمارت به هتل سنتی صورت می گیرد.

در تاریخ نهم دیماه همان سال معاون رییس جمهوری و رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در نامه ای به استاندار همدان مراتب ثبت اثر فرهنگی تاریخی «عمارت جنانی» یا همان «مسافرخانه آبادان» واقع در شهر همدان را اعلام کرد.

بر اساس این نامه، اثر فرهنگی تاریخی عمارت جنانی (مسافر خانه آبادان) واقع در شهر همدان، خیابان شهدا، پایین تر از کوچه آخوند، نبش بن بست جنانی پس از طی تشریفات قانونی لازم به شماره ۳۲۱۲۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

«عمارت جنانی» یا همان «مسافرخانه آبادان» یک بنای تاریخی با بیش از ۸۰ سال قدمت است که معماری آن را نمونه‌ خاص در اواخر دوران قاجار و اوایل پهلوی می دانند.

این عمارت به عنوان نخستین بنای چند طبقه همدان محسوب می شود که در بارندگی‌های سال‌های گذشته، دچار تخریب شد.

عمارت جنانی متعلق به اواخر دوره قاجار و اوایل پهلوی در خیابان شهدا فعلی و «شورین» سابق است که روزگاری به عنوان نخستین بنای چند طبقه همدان کاربری اقامتگاه داشت.

بنا بر قانون ثبت آثار تاریخی، این اثر تحت حفاظت و نظارت میراث فرهنگی است و هرگونه دخل و تصرف یا اقدام عملیاتی که منجر به تخریب یا تغییر هویت آن شود برابر مواد ۵۵۸ تا ۵۶۹ از کتاب پنجم قانون مجازات های اسلامی، تعزیرات و مجازات های بازدارنده، جرم محسوب شده و مرتکب مشمول مجازات های قانونی می شود.

اما به صراحت می توان اعلام کرد پس از گذشت ۱۵ ماه از ثبت ملی این اثر نه تنها گامی در جهت احیای آن برداشته نشده بلکه این عمارت در حال تخریب است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان در این ارتباط گفت: دیوار عمارت جنانی که ۱۵ فروردین ماه امسال فرو ریخت ثبت شده نبود.

علی مالمیر با بیان اینکه عمارت جنانی در سال ۹۷ ثبت ملی شد و از آن زمان تاکنون جلسات متعددی با حضور مالک بنا برگزار و بر اساس درخواست وی قرار شد بنا به اقامتگاه سنتی تبدیل شود اظهار داشت: مالک موظف بود طرح احیا بنا که شامل مرمت، استحکام بخشی، تجهیز و بهره برداری بود را تهیه کند.

وی ادامه داد: مالک هنوز طرح احیا را ارایه نکرده است، از طرف دیگر قرار بود بر اساس این طرح، ما نیمی از سود وام را به صورت بلاعوض پرداخت کنیم و هزینه‌ای برای تغییر کاربری از وی دریافت نشود.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان به اختلاف نظر کارشناسان درباره جداره بنا اشاره کرد و توضیح داد: عده‌ای از کارشناسان به حفظ جداره بنا و اتصال به داخل بنا اعتقاد دارند و تعدادی دیگر مستندسازی و بازسازی عین به عین جداره را پیشنهاد داده‌اند.

مالمیر با بیان اینکه مستندسازی از جداره عمارت جنانی انجام شده است، گفت: اواخر سال گذشته مقرر شد ۱۰۰ میلیون تومان به مالک بنا برای مرمت اضطراری از جمله دیوار فروریخته داده شود که مالک حاضر به امضای تفاهم نامه نشد.

وی با اشاره به اینکه جداره مشرف بر خیابان شهدای شهر همدان به عنوان جداره واجد ارزش ثبت شده است، خاطرنشان کرد: بر اساس ضوابط وقتی بنایی دارای خطر در معابر عمومی است شهرداری موضوع را به مالک ابلاغ کرده و اگر مالک رفع خطر نکرد شهرداری طبق قانون موظف به انجام اقدامات لازم است که در مورد عمارت جنانی سال گذشته این اتفاق افتاد و رفع خطر بنا انجام شد.

گفتنی است، فیلمی کوتاهی نیز از صحبت های مالک عمارت جنانی در صفحات اینستاگرامی منتشر شده است که وی در آن می‌گوید: در سال‌های گذشته درخواستی به شهرداری همدان با موضوع تبدیل عمارت جنانی به هتل داده است که این نهاد نامه را به اداره کل میراث فرهنگی ارجاع داد.

به گفته مالک، براساس این نامه مقرر شده تا بخشی از بنا برداشته و تبدیل به احسن شود اما شهرداری و میراث فرهنگی همکاری ندارند.

وی با طرح این موضوع که نمی داند چه اتفاقی افتاده که برخی مخالف اجرای طرح هستند، مدعی است که عده ای به دنبال تخریب بنا و مالکیت بنا با کمترین مبلغ هستند اما وی بنا را حفظ خواهد کرد.

اما حال داستان عمارت ۸۰ ساله جنانی به روزهای تلخ و غم انگیزی رسیده است و می طلبد که متولیان امر هرچه سریعتر برای نجات این اثر تاریخی وارد میدان شده و تصمیم گیری کنند.

منبع:ایرنا