موزه استاد حسین بهزاد

پیرو قراردادی که در سال 1371 خورشیدی بین سازمان میراث فرهنگی و پرویز بهزاد (پسر استاد حسین بهزاد) منعقد گردید تعداد 289 اثر از آثار استاد حسین بهزاد “مینیاتور” در اختیار سازمان میراث فرهنگی قرار گرفت و مقرر گردید موزه ای با نام “موزه استاد بهزاد” جهت حفظ ، نمایش و پژوهش درآثار این هنرمند گرانقدرافتتاح گردد .

به همین جهت ساختمانی در مجموعه 110 هکتاری سعدآباد در نظر گرفته شد که این بنا در اواخر دوره قاجار ساخته شده است و در دوره پهلوی اول با نام  ” کاخ کرباسی ” دفتر کار و استراحتگاه رضا شاه در سعدآباد بود و در دوره گذشته به عنوان اقامتگاه تابستانی رضا پهلوی  از دوره  کودکی تا نوجوانی با  نام “کاخ ولیعهد” مورد استفاده قرار می گرفت .

این بنا پس از انقلاب، به عنوان انبار جهت گردآوری وسایل برخی از کاخها مورد استفاده بود تا در سال 1372 خورشیدی پس از انتخاب و تغییر کاربری آن جهت تبدیل به موزه بهزاد ، با ایجاد تغییرات در فضای داخلی رسما در 28 اردیبهشت 1373 خورشیدی به مناسبت صدمین سالگرد تولد استاد حسین بهزاد درروزجهانی موزه ها افتتاح گردید.

این موزه از سال 1385 خورشیدی به دلیل تغییر در سیستم تاسیساتی و الکتریکال ساختمان و نیز انجام برخی مرمت های لازم و مقاوم سازی بنا تعطیل شد و از سال 1391 خورشیدی با شرایط بهتر و رعایت برخی از استانداردهای موزه ای  بازگشایی شد و به عنوان یک موزه تخصصی به فعالیت خود در راه اعتلای فکر و فرهنگ مردم ادامه می دهد.همچنین این موزه در سال 1392 خورشیدی از سوی ایکوم ایران (شورای جهانی موزه ها در ایران) در بخش “تلاش برای بقا”  موزه نمونه شناخته شد و مورد تقدیر قرار گرفت.

موزه استاد بهزاد دارای پنج سالن با آثار متنوعی از طراحیهای مدادی و مرکبی ، نگارگریهای رنگی با مضامین مختلف از دوره های چندگانه کاری هنرمند و استاد ارزشمند ، حسین بهزاد مینیاتور می باشد .

 زندگی نامه استاد حسین بهزاد مینیاتور:

 استاد حسین بهزاد از مفاخر نگارگری ایران می باشد که در اردیبهشت  سال 1273خورشیدی در محله روبنده دوزان تهران چشم به دنیا گشود. پدربزرگش میرزا لطف الله ، واعظ مسجد وکیل شیراز و پدرش میرزا فضل الله اصفهانی ، نقاش و قلمدان ساز زبردستی بود که ساکن تهران شد. میرزا فضل الله،از کودکی متوجه استعداد و نبوغ پسرش حسین در نقاشی شد و به همین دلیل وی را در سن شش سالگی جهت یادگیری فنون این هنر نزد دوست هنرمند خود” ملاعلی قلمدان ساز” در مجمع الصنایع سپرد. حسین در مدت کوتاهی ، پدر و استاد خود را بر اثرشیوع بیماری وبا از دست داد و مادرش وی را به دست شاگرد ارشد ملا علی یعنی” حسن آقا پیکرنگار ” گمارد . وی در آنجا ضمن امرار معاش به سرعت فنون نگارگری را آموخت و به چنان مهارتی رسید که در سن 18 سالگی تصمیم گرفت حجره ای در راسته توتون فروشان بازار اجاره کرده و کار را به صورت مستقل دنبال کند.در آن زمان او به سبک مکاتب صفوی ، و از روی آثارکمال الدین بهزاد و رضا عباسی کپی می کرد و در این کار به چنان مهارتی رسیده بود که تشخیص کار او از اصل کار سخت می نمود.

حسین بهزاد در سن 24 سالگی با دختری به نام “سکینه مهرورزی ” ازدواج کرد و ثمره این زندگی پسری به نام پرویز بود که با وجود اینکه او نیز استعداد نقاشی را از پدر به ارث برده بود ولی به دلیل سختیهایی که حسین بهزاد در این راه متحمل شده بود اجازه رشد این استعداد را به پسرش نداد و او نتوانست راه پدر را ادامه دهد.

استاد حسین بهزاد در سال 1314خورشیدی راهی فرانسه شد و سیزده ماه در آنجا به بررسی و تحقیق بر آثار نقاشان بزرگ دنیا در موزه لوور، گیمه و ورسای پرداخت و نتیجه این مطالعه و بررسی ، باعث  تحولی درفکرو روح او در جهت خلق ابداعاتی در هنر نگارگری ایران شد . استاد بهزاد گفته بود:” مطالعه من در سبکهای مختلف نقاشی ایرانی و خارجی بدین منظور بود تا سبکی بوجود بیاورم که ضمن داشتن خصایص ایرانی با هنر روز دنیا نیز منطبق باشد.” تغییر و تحولاتی را که توسط این استاد مسلم ایرانی در نگارگری بوجود آمد نه تنها الهام دهنده نگارگران هم عصر خود شد بلکه در واقع باعث نجات این هنرگردید که سخت در ورطه تکرار و تقلید غوطه ور و در حال زوال بود . بدین ترتیب او توانست با این کار نه تنها نام خود بلکه نام این هنر ملی را دوباره در دنیا پرآوازه سازد. به طور مثال آندره مالرو، نویسنده هنرشناس و اندیشمند فرانسوی در سال 1955میلادی پس از بازدید نمایشگاه او که در موزه هنرهای مدرن پاریس به نمایش در آمده بود چنین گفت:” آثار بهزاد حیثیتی تازه به منیاتور ایران داد.” و یا به قول ژان کوکتو نابغه و هنرشناس فرانسوی که گفته بود:” بدون شک در عرصه هنرمنیاتور قرن ما از جهت قدرت طرح و رنگ آمیری تنها یک استاد وجود دارد و او حسین بهزاد هنرمند ایرانی است.”

این هنرمند گرانقدر طی عمر پر بارش نمایشگاه های متعددی در داخل و خارج از ایران برگزار نمود و آثار ارزشمند زیادی از خود بر جای نهاد که ضمن تحسین همگان بسیاری از این آثار توسط مجموعه داران خصوصی و موزه ها، در نقاط مختلف دنیا خریداری شده و نگهداری می شود .

وی در شامگاه 21 مهرماه 1347 خورشیدی چشم از دنیا فرو بست و در ابن بابویه شهر ری به خاک سپرده شد.

ویژگیهای سبک استاد حسین بهزاد :

هر چند که او معتقد به پیروی از سبک خاصی در نگارگری نبود ولی ابداعات و تغییرات ایجاد شده توسط او، سبک  خاصی را بوجود آورد که تاثیرگذار بر نگارگری معاصر ایران شد. این ویژگیهای عبارتند از :

1. پرهیز از چهره های مغولی و تبدیل آنها به چهره های کاملا ایرانی
2.   رعایت اصول آناتومی در حدی که به فرم اصلی کار لطمه نزند.
3. ایجاد پرسپکتیو ( دوری و نزدیکی) به صورت بصری در کار
4. حذف ریزه کاریهای اضافی و پرهیز از ایجاد شلوغی در طرح
5. تاکید بر طراحی و قدرت بخشیدن به خط با باریک و پهن نمودن آنها
6. نشان دادن حالات درونی و روحی افراد به وضوح
7. استفاده از رنگهای محدود و یا درجه بندیهای یک رنگ در خلق آثار
8. استفاده از قلم گیری سفید بر زمینه تیره
9. خارج نمودن اندازه آثار از حد یک کتاب و مطرح نمودن آن به صورت تابلویی مستقل
10. به کار گیری سوژه های جدید مانند به تصویر درآوردن چهره بزرگان علم و ادب وهنر و نیز ترسیم فرهنگ عامه

منبع:http://sadmu.ir/