احیای گردشگری در ایران با وجود کرونا ممکن است؟

تمامی ابر قدرت‌های اقتصادی جهان در برابر کووید ۱۹ سر تعظیم فرود آوردند، صاحبان نفت و انرژی، صاحبان صنایع و سلاح و طلایه داران صنعت گردشگری، کمتر یا بیشتر جملگی در شیوع کرونا آسیب دیدند و نتوانستند راهکار مناسبی را برای خروج از رکود اقتصادی ارائه دهند.

از بین تمامی آسیب‌ها به بخش‌های اقتصادی شاید بتوان صدمات وارده به حوزه گردشگری را بسیار بزرگ و بلکه غیرقابل جبران توصیف کرد، از آنجا که ویروس کرونا قابلیت سرعت انتشار بالایی دارد بنابراین اولین گزینه منطقی، قطع زنجیره انتقال ویروس بود و از آنجا که گردشگری ارتباط مستقیمی با جامعه و مردم داشته و نیازمند به خطوط ارتباطی و شبکه‌های حمل و نقل است در نتیجه می‌توان اقتصاد گردشگری را اولین و بزرگترین متضرر شیوع پاندمی ویروس کرونا نامید.

در بین تمامی اقلیم‌های آسیب دیده بیشترین صدمات به کشورهایی وارد شد که متکی بر اقتصاد تک محصولی بودند و از بین این دولت‌ها نیز بیشترین ضرر متوجه کشورهای متکی بر گردشگری شد اما رویکرد کشورهای تک محصولی نظیر ایران و یا آنان که تنها بر صنعت گردشگری استوارند چیست، آیا ذخایر ارزی و ریالی و پشتوانه‌های مالی این کشورها می‌تواند جبران مافات کرده و این دولت‌ها را همچنان استوار نگه دارد و یا سازمان‌های جهانی مانند صندوق بین المللی پول باید به مدد این کشورها بیایند؟

یک دکترای گردشگری می‌گوید: تنها نگاه مثبت در همه آسیب‌های کرونا به اقتصاد ما، این است که ایران کشوری نفت خیز بوده و درآمدهای نفتی دارد و بودجه کشور براساس اقتصاد گردشگری بسته نمی‌شود چراکه اقتصاد گردشگری ایران درآمدزایی منطقی نداشته و بدون هدف دنبال می‌شود.

محمدرضا اورمزدی در گفت‌وگو با ایسنا صرف داشتن یک درآمد روتین و اندک از گردشگری را برای اقتصاد ایران مورد نقد قرار داد و تاکید کرد: اهداف ما از گردشگری باید مشخص‌تر شود و با توجه به شرایط بوجود آمده ضرورت بازنگری در این حوزه وجود دارد، بنابراین می‌توان با مغتنم شمردن وقفه به وجود آمده در صنعت گردشگری جهان، در شروعی دوباره با ریکاوری و تعیین اهداف بلندمدت و نیرویی تازه تر گردشگری را در ایران احیا کرد.

وی با بیان اینکه گردشگری نیازمند حمایت دائمی است، خاطرنشان کرد: در برخی کشورها نظیر کانادا که گردشگری بخشی از اقتصاد ملی آن است دولت بسته های حمایتی مناسبی به نفع گردشگری قرار داده اما در ایران این حمایت ها باید بیشتر جنبه عملیاتی پیدا کند، و از آنجایی که مشخص نیست بیماری کرونا تا چه زمانی ادامه خواهد داشت بنابراین نیاز به حمایت های آینده محور و گسترده تر ضرورت پیدا می‌کند.

این دکترای گردشگری بازه زمانی برای ریکاوری اقتصاد گردشگری ایران را بیش از ۲ سال قلمداد کرد و افزود: در حال حاضر و با توجه به خسارات وارده شرایط صنعت گردشگری کشور به یک دهه قبل تنزل پیدا کرده و تا مدت‌ها نمی‌توان در مورد بازدهی و سوددهی گردشگری صحبت کرد.

اورمزدی با بیان اینکه بسته‌های حمایتی باید صددرصد عملیاتی، میدانی و مبتنی بر نیازهای واقعی کنونی گردشگری باشد، تصریح کرد: بسته هایی که پشت درب‌های بسته تنظیم شده و یا غیرواقعی باشند نتیجه بخش نخواهد بود و این دقیقا رویکردی است که امروز شاهد آن هستیم.

وی به تعطیلی هتل‌ها، اقامتگاه‌ها و زمین‎گیر شدن بیش از ۲۰۰۰ واحد بومگردی و ۳۵۰۰ آژانس مسافرتی اشاره کرد و گفت: این عقب ماندگی به راحتی قابل بازگشت به وضعیت عادی نیست و احیای صنعت گردشگری کشور و بیکار شدن نیروهای شاغل در این واحدها با چند صد هزار تومان و یا چند میلیون تومان غیرقابل جبران است.

این دکترای گردشگری با ابراز گلایه از عدم حمایت شرکت‌های بیمه اظهار کرد: پرداخت حق کارفرما و کارگر که طی سال ها به حساب شرکت های بیمه گر واریز شده چرا اکنون و در شرایط پیچیده اقتصادی نباید به کمک صاحبان مشاغل بیاید و آیا بسته های در نظر گرفته شده کاربردی بوده و می تواند نیاز حداقلی اقشار درگیر و آسیب دیده از کرونا بویژه درحوزه گردشگری را جبران کند.

اورمزدی با بیان اینکه بسیاری از صاحبان مشاغل گردشگری هنوز درگیر تسهیلات ابتدایی شروع فعالیت خود هستند، یادآور شد: پیش‌تر تسهیلات ۴ درصدی و وام های تبصره ای با شش ماه تا یکسال مهلت تنفس وجود داشت که علیرغم این مزایا بازهم کارفرمایان حوزه گردشگری قادر به پرداخت آن نبودند حالا چگونه در شرایط اقتصاد کرونایی که بخش اعظمی از صنعت گردشگری کشور از ابتدای اسفند فعالیت نداشته قادر به پرداخت اقساط بانکی و سفته و تسهیلات ۱۲ درصدی خواهند بود مضاف بر اینکه این واحدها مجبور به پرداخت مالیات و حقوق پرسنل و حق بیمه نیز هستند.

وی با یادآوری اینکه بسته‌های پیشنهادی و حمایتی در ایران باید حالت اجرایی داشته باشد، تصریح کرد: چنین حمایت هایی در جهت آرام کردن جو روانی حاکم بر کشور آسیب دیده از بیماری کرونا مفید و مناسب بوده و بسیاری از این راهکارها در حد کتابچه و یک جزوه پی دی اف ۵۰۰ صفحه ای کار زیبایی است اما در میدان عمل و مراحل اجرا آیا عملیاتی می شود.

این دکترای گردشگری خواستار تشکیل ستاد ملی مدیریت بحران اقتصاد کرونایی در ایران شد و افزود: نیاز است در این ستاد توجه به گردشگری در اولویت قرار گیرد زیرا درآمد این حوزه در سه ماه اخیر تقریبا صفر بوده و ضرورت حکم می کند برای نجات این صنعت از نابودی، تدابیر و استراتژی مدون، علمی، عملیاتی و آینده محور در نظر گرفته شود تا بتوانیم شرایط بحرانی را پشت سر بگذاریم.

اورمزدی به رویکرد جهانی فاصله گذاری هوشمند اشاره کرد و با تشریح فقدان زیرساخت های لازم برای محقق شدن این طرح در کشور گفت: وقتی که استفاده از ماسک، دستکش، شیلد محافظ و مواد ضدعفونی کننده هزینه مضاعفی را به مشاغل کشور وارد می کند و سیستم حمل و نقل کشور اعم از تاکسی، اتوبوس، شبکه ریلی و هوایی نیز به دلیل مشکلات اقتصادی و عدم حمایت لازم قادر به رعایت همه پروتکل های بهداشتی نیست چگونه می توان این طرح را اجرایی کرد؟

وی افزود: صندلی‌های خودروها، اتوبوس‌ها، قطارها و هواپیماها کنار یکدیگر بوده و فارغ از بحث کرونا در شرایط عادی با تکمیل ظرفیت سرنشینان هم‏چنان توجیه اقتصادی ندارند و ضررده محسوب می‌شوند چه رسد به اینکه مسافران با رعایت فاصله از یکدیگر قرار گیرند، بنابراین رعایت چنین پروتکل هایی نیازمند حمایت مالی و تزریق پول از سوی دستگاه‌های ذی‌ربط است.

این دکترای گردشگری وضعیت کنونی همه گیری ویروس کرونا را به مثابه شرایط جنگی توصیف کرد و با بیان اینکه دولت‌ها در شرایط جنگی بودجه مجزا و ذخایر غذایی عظیمی را در نظر می‌گیرند، تاکید کرد: رویکرد مسئولان باید شبیه رویکرد اضطرار در شرایط جنگ باشد مانند دفاع مقدس که پناهگاه برای داشتن مکان امن ایجاد شد و یا اقتصاد ایران کوپنی شد.

این کارشناس گردشگری از اعطای وام‌های بسیار کم بهره با حداقل یکسال تنفس بانکی به آسیب دیدگان کرونا و کمک های بلاعوض و مشوق های بلندمدت در صنعت گردشگری به عنوان پیشنهاد یاد کرد و در پاسخ به این پرسش که راه اندازی تورهای مجازی در دوران کرونا تا چه اندازه می تواند به احیای صنعت گردشگری کمک کند، ابراز عقیده کرد: این تصمیمات رویکردهای مفیدی است که بیشتر وجه سرگرمی برای عموم داشته و در جهت بازآفرینی مسایل روحی نقش دارد اما چندان سبب تقویت بنیان های گردشگری و رونق در صنعت و اقتصاد گردشگری نخواهد شد.

منبع:ایسنا