ایران سرانجام صاحب «حساب اقماری گردشگری» شد

به گزارش ایسنا به نقل از روابط‌عمومی معاونت گردشگری، علیرضا رحیمی گفت: اواخر سال گذشته قرارداد “استقرار حساب‌های اقماری گردشگری (TSA) در چارچوب نظام جامع آماری گردشگری” بین وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و مرکز آمار ایران به منظور ایجاد ابزار بررسی منافع حاصل از صنعت گردشگری، امکان سنجش بهره‌وری صنعت گردشگری، میزان اشتغال‌زایی و محاسبه گردشگری در حساب‌های ملی کشور به امضا رسید.

او افزود: به دنبال اقدامات و هماهنگی‌های انجام شده با سازمان جهانی جهانگردی، سازمان برنامه و بودجه کشور، مرکز آمار ایران و بانک مرکزی، بستر لازم به منظور پیاده‌سازی و استقرار حساب اقماری گردشگری (TSA) از ابتدای سال جاری در کشور فراهم شد.

مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و حمایت از توسعه گردشگری با تاکید بر اینکه هدف کلی از تهیه حساب اقماری گردشگری (TSA) سنجش اثرات اقتصادی گردشگری در کشور به صورت سالانه  است،  یادآور شد: با وجود آمادگی برای اجرای حساب‌های اقماری در کشور از آغاز امسال، متاسفانه به دلیل شیوع بیماری کرونا و رکود در بخش سفر، امکان مرحله اجرای آن فراهم نشد که با توجه به از سرگیری سفرها این طرح وارد فاز اجرا خواهد شد.

رحیمی گفت: حساب‌های اقماری گردشگری، این امکان را فراهم می‌کند که جنبه‌های اقتصادی گردشگری در حساب‌های ملی کشور به طور مجزا بررسی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند،  با اجرای این طرح و توجه به اهمیت نقش گردشگری زمینه بهتری برای تجزیه و تحلیل اثرات گردشگری در  اقتصاد و تصمیم گیری‌ها درباره گردشگری فراهم می‌شود.

به گفته او بسیاری از کشورها،  استقرار نظام حساب‌های اقماری گردشگری را به صورت جدی در دستور کار خود قرار داده‌اند و با استفاده از این حساب‌ها و نیز با ایجاد قوانین و تخصیص اعتبارات مورد نیاز، سیاستگذاری‌های کلان و تصمیم‌گیری‌های خرد حوزه گردشگری را مدیریت می‌کنند.

رحیمی ابراز امیدواری کرد: با تهیه حساب اقماری گردشگری گام مهمی برای ایجاد  ابزار بررسی منافع حاصل از صنعت گردشگری، مقایسه رشد صنعت گردشگری با سایر بخشها، امکان سنجش بهره‌وری صنعت گردشگری، اشتغال‌زایی و تراز پرداخت­های ملی برداشت خواهد شد.

به گزارش ایسنا، حساب اقماری به عنوان یکی از سه پروژه کلان سازمان وقت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری،  قرار بود در سال۹۸ آماده شود که بهره‌برداری آن تا سال ۹۹ طول کشید.

حساب اقماری گردشگری (TSA) روش متداولی برای اندازه گیری سهم مستقیم مصارف گردشگری در یک اقتصاد ملی است. این روش شامل مجموعه‌ای از جداول بهم مرتبط بوده که نشان دهنده اندازه و توزیع اشکال مختلف مصارف گردشگری در هر کشور و سهم آن در تولید ناخالص داخلی درآمدی مالی، اشتعال و شاخص‌های دیگر اقتصاد کلان در یک اقتصاد ملی است. به بیان ساده تر TSA یک حساب مبتنی بر یک جدول یا مجموعه‌ای از جداول است که منابع و مصارف یا تغییرات در دارایی‌ها و بدهی‌ها یا دارایی‌های مالی و بدهی‌های موجود در یک زمان خاص را برای یک بخش معین از زندگی اقتصادی ثبت میکند.

در صورت دستیابی به این حساب نه تنها مخارج گردشگر ورودی بر حسب محصولات و پایگاه طبقاتی آن‌ها مشخص می‌شود که مخارج گردشگری بومی نیز معلوم خواهد شد. آماری که سال‌هاست تخمینی و براساس برآوردهایی که دقیق نیست و روی ظرفیت سنجی سرمایه‌گذاری‌ها نیز اثر نامطوب داشته است، ارائه می‌شود. همچنین ارزش افزوده ناخالص مستقیم گردشگر داخلی، ارزش افزوده صنایع گردشگری، اشتغال گردشگری و درآمدهای ناخالص مشخص خواهد شد.

در سال های اخیر، سازمان جهانی گردشگری نگرانی عمیق خود را درباره به کارگیری نابه جای واژه “حساب اقماری گردشگری” در مطالعات انجام شده درباره تأثیر اقتصادی گردشگری در هر یک از کشورها ابراز کرده است. سازمان جهانی گردشگری اظهار داشته که انجام برآوردهای غیردقیق و محدود با عنوان “حساب‌های اقماری گردشگری” که از رویکردهای مبتنی بر تعاریف، مفاهیم و ساختار TSA استفاده نکرده باشند، باعث بزرگ‌نمایی سهم گردشگری از تولید ناخالص داخلی می‌شوند.

بانک مرکزی ـ که خود یک طرف ایجاد حساب اقماری در ایران است‌ـ سال ١٣٩۶ در گزارشی که درباره ضرورت و اهمیت تهیه حساب اقماری تهیه کرده،  یادآور شده است: «یکی از دلایلی که هنوز در ایران حساب اقماری گردشگری تهیه و تولید نشده است، همکاری نکردن سازمان‌های متولی بوده است.» سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی و مرکز ملی آمار از جمله سازمان‌های متولی تهیه حساب اقماری گردشگری در کنار وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بوده‌اند.

منبع:ایسنا