آشنایی با غار میرملاس – ایلام

نقاشی‌ها و نگاره‌هایی بر دیواره‌های جنوبی و شمالی این غار باقی مانده است که بیشتر تصویری از رزم، شکار، انسان و حیوان است. نقوش حیواناتی چون گوزن، گاو، سگ، روباه و به خصوص اسب و سوار در حال تیراندازی و شکار و موضوعات رزمی با رنگ‌های قرمز و سیاه بر دیواره این غار نقش بسته است.

 

اندازه صورت ها در نگاره‌های سنگی میرملاس بین ۱۰ تا ۳۰ سانتیمتر و اغلب با نقش‌های حیوانات به صورت نیمرخ است.

براساس نظر کارشناسان سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی پیشینه این سنگ‌نگاره‌ها به هزاره دهم قبل از میلاد یعنی بیش از ۱۲ هزار سال پیش می‌رسد.

غار میرملاس نخستین غاری است که روی دیوارهای آن رنگین نگاره‌هایی را یافتند و امروزه این میراث 12 هزار ساله بشر در مسیر نابودی و نیستی قرار دارد.

در بالای کوه سرسرخین و کوه همیان در خود بخش دیگری از هنرمندی مردمان این سرزمین را جای داده است به طوریکه شاید بتوان این شهرستان را تجلیگاه هنر ایرانی و سنگ نگاره‌های ناب نامید.

این کوه‌ها رمز و رازهای فراوان در خود دارند و شاهد غم ها و شادی‌های مردمان چند ده هزار ساله این دیار هستند.

در این سرزمین مردمانی زندگی می‌کرده اند که آثار سرپنجه‌های هنرمندانه آنها بر سنگ‌های سخت بعد از گذشت 12 هزار سال هنوز جلوه‌گر و بیان کننده اندیشه‌های آنها درهزاران سال پیش است.

رنگین نگاره‌های میرملاس از کم نظیرترین نقوشی است که در ایران با رنگ خلق شده‌اند و نیاز به مراقبت ویژه دارند.

در بین نقش های یاد شده تصاویری از انسان به چشم می خورد. صورت‌هایی نیز از اسب که روی آنها سوارانی به شکل انسان نقش شده‌اند و همچنین صورت گوزن و سگ و موجوداتی شبیه به آن دیده می شود.

اندازه صورت ها در نگاره های سنگی میرملاس بین 10 تا 30 سانتیمتر و اغلب با نقش‌های حیوانات به صورت نیمرخ است.

نقاشی های روی این غار فاقد هرگونه پوشش و محافظ می‌باشد به همین دلیل با مرور زمان ممکن است رنگ نقاشی ها از بین برود.

سنگ نگاره‌های غار میرملاس شهرستان کوهدشت استان لرستان در ردیف نقوش غارهای کرکس و لاسکو در فرانسه است.

ورودی غار به علت ریزش طبقات فوقانی مسدود شده است. 5 ردیف نقش بارنگ‌های قرمز، سیاه و یکی هم زرد کم رنگ، نقاشی شده اند.

نقوش دیواره سفید ایوان غار توسط عوامل انسانی و طبیعت به شدت مخدوش شده و به سختی قابل مشاهده‌اند.

ارتفاع بوم دیواره از سطح زمین بیش از 500 متر است که برای رسیدن به آن باید از لابلای درختان بلوط به هم فشرده و شیب تند و طولانی گذر کرد.

دامنه طولی بوم بیش از 200 متر است که در جنوب غربی یک بوم کوچک دیگر وجود دارد، رنگین نگاره‌ای تک که رنگ آن قهوه‌ای تیره و ارتفاع بوم ازکف ایوان از 3تا 9متر متفاوت است.

از سمت راست اولین نقش، یک انسان است که دستانش را به نشانه اقتدار برکمر زده یا شاید به نشانه نیایش دستان خود را برسینه دارد. در سمت چپ آن یک سوارکار که با اسب خود ایستاده به چشم می‌خورد.

درسمت چپ نقش انسان ذکر شده ،یک نماد 3 شاخه که شاخه‌های آن به طور افقی روبه سمت چپ قراردارد، دیده می‌شود.

درسمت فوقانی این نقوش، تصویرحیوانی دیده می شود که ظاهری شبیه به گرگ دارد و نسبت به دیگر نقوش پررنگ تر است.
بعد از نقش این حیوان یک بزکوهی دیگر دیده می‌شود که در حال چریدن و جهت صورت آن روبه سمت راست است .

آخرین نقش ها دراین مجموعه یک بزکوهی و دو نقش نامشخص است که توسط مردم با افشانه روی آن نقش آنها یک بزکوهی بزرگ دیگری ایجاد شده است.

در قسمت غرب غار بر دیواره ی عمودی که دور دست این ایوان است، دو نقش وجود دارد که خوشبختانه آثار آسیب انسانی برآنها مشهود نیست. فقط عوامل طبیعی برآنها صدمه زده و نقش صحنه جنگ سوارکاری با حیوانی عجیب است، درحالتی که اسبش روی دوپای عقب ایستاده و در بین آنها یک بزکوهی نیز دیده می شود.

یک نقش بسیارکم رنگ دیگر که به زردی گراییده و به سختی قابل مشاهده است، در چند قدمی نقوش ذکر شده وجود دارد.

شهرستان کوهدشت علاوه بر سنگ نگاره های غار میر ملاس مامن سنگ نگاره های با قدمت بیشتری چون همیان یک و دو است که هر کدام از این سنگ نگاره ها رمز و رازهای فراوانی از هنر ایرانی را در خود دارند.

رشته کوه همیان از شمال تا شمال غرب دشت سر سبز و حاصلخیز شهر کوهدشت لرستان کشیده شده است و این کوه در محاصره درختان درهم فشرده بلوط قرار دارد.

قوانین و شعار یونسکو در زمینه سنگ نگاره‌ها:

• هرگز آنها را لمس یا خیس نکنید

• بسیار ضربه پذیرند

• هرگز روی آنها اثر نگذارید و چیزی اضافه نکنید

• روی آنها راه نروید

• همان طور که هستند بگذارید بمانند

• فقط از آنها عکس بگیرید

منبع:همشهری