آشنایی با منطقه کویری ریگ جن

این منطقه کویری از شمال به جنوب سمنان و گرمسار، از غرب به محدوده پارک ملی کویر و تنگ ظلمات، از شرق به محور ارتباطی جندق- معلمان و از جنوب به شمال انارک و چوپانان محدود است.

گسترش ریگ جن از شمال غرب به جنوب شرق است و در قسمت جنوب شرقی پوشیده از تپه‌های ماسه‌ای به هم پیوسته است که به “دم ریگ” شهرت دارند.

در قسمت مرکزی و شرقی تپه‌ها به صورت نوارهای باریک شمالی جنوبی تغییر شکل داده که عرض آنها در محدوده 2 کیلومتر تا 500 متر متغیر است.

به دلیل وسعت زیاد و نداشتن چشمه و چاه آب وگرمای شدید، از نظر کویر نوردان این ریگزار ناحیه‌ای صعب العبور است و به همین دلیل اشاره‌ای به عبور از این ناحیه در هیچ گزارشی مشاهده نشده. حتی در اکثر نقشه‌ها هم نامی از ریگ جن دیده نمی‌شود.

زیر بنای ریگ جن یک دشت فرسایش یافته است که در حال حاضر تپه‌های ماسه‌ای برخان و تپه‌های ماسه‌ای هرمی (قورد) آن را اشغال کرده است.

تمام ریگ جن دارای رسوبات نمکی فراوان می‌باشد که عمده رسوبات و مواد فرسایشی آن از دامنه‌های فرسایش یافته البرز شکل گرفته است.

وجود باد غالب از سمت غرب به شرق باعث شده است که تپه در قسمت شرقی دارای شیبی بسیار تند و در قسمت‌های غربی دارای شیب ملایمتری باشند. همین عامل باعث شده است که عبور از ریگ جن با وسائط نقلیه از سمت شرق به غرب بسیار دشوار و در پاره‌ای از موارد غیر ممکن باشد.

در منطقه کویری ریگ جن که به مثلث برمودای ایران نیز شهرت دارد تا چشم کار می‌کند تپه‌های شنی و باتلاق‌های نمک وجود دارد.

ریگ جن آنقدر صعب العبور است که از دوران‌های قدیم هیچ کاروان و مسافری از آن عبور نمی‌کرده است. بنابراین طبیعی است که هیچ روستایی هم در آن وجود نداشته باشد.

این منطقه در باورهای مردم بومی کویر، به عنوان سرزمین نفرین شده نیز یاد شده است. آنها معتقدند که ارواح پلید و شیاطین در این سرزمین اسرارآمیز حکومت می‌کنند و به همین دلیل هر که پا به ریگ جن می‌گذارد بلعیده می‌شود و دیگر باز نمی‌گردد.

با تمام این توضیحات باید پذیرفت که امروزه ریگ جن تبدیل به یکی از مقاصد گردشگری ایران شده است و تورهای گردشگری هر از چندگاهی به این کویر سوزان سفر می‌کنند.

ریگ جن، شگفت‌انگیز‌ترین اسرار‌آمیز‌ترین و ترسناک‌ترین منطقه ایران است، با باتلاق‌های سهمگین که مرگ را برای هر موجود زنده‌ای به ارمغان می‌آورد.

فرو رفتن در گل و لجن در این منطقه کویری، از جمله خطرناک‌ترین اتفاقاتی است که ممکن است گریبانگیر مسافران ناوارد شود و آنها را به کام مرگ بکشاند.

ریگ جن با وسعتی حدود 3800 کیلومتر مربع در حاشیه شمالی به کوه گوگردی، در حاشیه شرقی به جاده دامغان – جندق و در قسمت شمالی به رودخانه ورگی که از ارتفاعات کوه گوگردی سر چشمه می‌گیرد منتهی می‌شود.

این رود در جهت شمال غربی- جنوب شرقی وارد ریگ جن می‌شود و کوه ملا هادی در حاشیه جنوبی این ریگ زار قرار دارد.

بهترین مسیر دستیابی به این منطقه، جاده سنگفرش ملک آباد است که در بخش شمال شرق پارک ملی کویر قرار دارد.

بهترین وسیله برای عبور از این کویر نیز‌، جیپ‌های سبک وزن است. البته فراموش نکنید که هر لحظه امکان گیر کردن و گم شدنتان در کویر ریگ جن وجود دارد.

سفر به ریگ جن، معمولا با بیشترین حد تجهیزات صورت می‌گیرد. در این سفر لازم است برای مدت حداقل 15 روز ذخیره غذا‌، آب، بنزین و وسایل فنی خودرو همراه گردشگر باشد.

ناحیه وسیعی از ریگ جن فاقد پوشش گیاهی و پراکندگی جانوری است، هنوز از وضعیت پوشش گیاهی و حیات وحش کویر این منطقه اطلاع کافی در دست نیست.

اما در حواشی آن یعنی هموار سینه کوه در دهانه چاه گرگ و دهانه ظلمات و همین طور دامنه‌های کافرکوه وجود جبیر و گور ایرانی گزارش شده است.

در حاشیه شمالی دامنه کوه ملا هادی چند نمونه آگاهای سروزغی مشاهده شده است و همین طور در حاشیه آن از راه جندق چند نمونه عقرب صید شده است

منبع:همشهری