فرصت‌های ويژه خوانسار در توسعه گردشگری
این شهر همواره در دوران مختلف تاریخ به‌ویژه در دوران اسلامی به‌عنوان یکی از مراکز مهم اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی ایفای نقش کرده و در مناسبات منطقه‌ای و ملی جایگاه ارزنده‌ای داشته است. خوانسار از معدود شهرهای ایران است که در آن فرصت‌های ویژه برای گردشگری نهفته است. اکثر مقاصد گردشگری در سطح ملی و حتی جهانی در اغلب مواقع در یک بعد طبیعی یا انسانی و یا در بخش میراث ملموس یا ناملموس رشد یافته و جایگاه برجسته‌ای به دست آورده‌اند. درحالی‌که خوانسار تمامی فرصت‌های گردشگری را اعم از طبیعی و انسانی، ملموس و ناملموس و مرئی و نامرئی در خود دارد و این ظرفیت‌ها، باغ‌شهر خوانسار را در موازنه توسعه صنعت گردشگری در تراز بالایی قرار داده است.
میراث‌های طبیعی این شهرستان که زاییده اقلیم ویژه این منطقه جغرافیایی است، در بخش جاذبه‌های گردشگری طبیعی، تصویری زیبا از این شهر به نمایش می‌گذارد. پیوند درختان سر به فلک کشیده با دیوارهای سنگ‌چین و کوچه‌باغ‌های خاطره‌انگیز تداعی جلوه‌های زیبا از هویت انسانی و احترام به محیط‌زیست است. این سرمایه در گردشگری نوستالژیک که یکی از رویکردهای نوین گردشگری است می‌تواند نقش‌آفرینی خاص داشته باشد. طراحی و ساخت پیاده‌روها همسان با بافت تاریخی خوانسار در این کوچه‌باغ‌ها می‌تواند علاوه بر جذب گردشگران در نشاط، شادابی و سلامت شهروندان نیز مؤثر باشد. وجود چشمه‌های جاری متعدد از میان این کوچه‌باغ‌ها فضای روح‌نواز آن را دوچندان کرده است و در هر فصل زیبایی خاص خود را دارد. چشم‌انداز شگفت‌انگیز خیابان مرکزی خوانسار از مسجد جامع تا محله چشمه آخوند به‌صورت تونلی سبز فرصت ویژه دیگری در توسعه گردشگری است، علی‌الخصوص که در این بخش، قلب تپنده بازار خوانسار در ارائه انواع خشکبار، عسل و سایر سوغات این شهرستان وجود دارد. آب‌وهوای پاک، اکوسیستم طبیعی منحصربه‌فرد، دشت لاله‌های واژگون و وجود انواع گونه‌های گیاهی و جانوری در این شهرستان، رویکردهای توسعه را در بخش میراث طبیعی تقویت کرده و فرصت‌های خاصی را پدید آورده است. وجود نهرهای متعدد که همگی از میان شهر عبور می‌کنند و به‌مانند مادی‌های شهر اصفهان مسیر توسعه این شهر را تحت تأثیر قرار داده‌اند، از دیگر جاذبه‌های طبیعی خوانسار است.
به عبارت بهتر، در بافت تاریخی شهر خوانسار که از محله سرچشمه شروع شده و تا محله باباسلطان ادامه دارد، به‌روشنی می‌توان همگونی انسان و طبیعت، هویت و اصالت و اندیشه‌های خردمندانه ساکنان این سرزمین را مشاهده کرد. اجرای طرح‌های ویژه توسعه گردشگری در این بافت تاریخی- طبیعی در قالب گردشگری آرام می‌تواند در جذب توریست داخلی و خارجی بسیار مؤثر باشد.
صنایع‌دستی خاص شهر خوانسار در نمونه‌های بارزی از قبیل صنعت گره چینی چوبی، قاشق تراشی، مرواربافی و فرش ذهنی‌بافت ویست رخ‌نمایی می‌کند. هرچند برخی از صنایع‌دستی ویژه این خطه مانند کوزه‌گری یا چیت‌سازی منسوخ شده و رنگ باخته‌اند ولی با احیا این هنرها می‌توان جانی تازه در کالبد صنعت گردشگری خوانسار تزریق کرد. یکی از بازارهای معروف و سنتی خوانسار که در طی سالیان گذشته از بین رفته، بازار پلگوش است. بازآفرینی این اثر تاریخی خوانسار با تأکید بر احیای رشته‌های مختلف صنایع‌دستی در غرفه‌های این راسته، علاوه بر تقویت هنر و صنعت در خوانسار، در اشتغال‌زایی و توسعه درآمدها نیز مؤثر است. جلوه دیگر اقتصادی این کهن سرزمین، تولید انواع خشکبار و عسل است. خوانسار بر اساس مستندات تاریخی به‌ویژه سفرنامه‌ها همواره یکی از مراکز مهم مبادلات تجاری بوده و در بخش صادرات و واردات انواع کالاها بسیار فعال بوده که این مهم حتی در عصر حاضر نیز در فعالیت‌های اقتصادی مردمان این شهر مشهود است.
برگزاری جشنواره‌های مختلف مانند جشنواره عسل، جشنواره خشکبار و حتی برداشت انواع محصولات باغی مانند گردو و آلو از مهم‌ترین ظرفیت‌های این شهر در یکی دیگر از راهبردهای نوین توسعه گردشگری به نام گردشگری رویداد است.
تاریخ درخشان خطه خوانسار در اعصار گذشته به‌ویژه در دوران اسلامی از میراث‌های تاریخی و مذهبی برجای مانده از آن‌ها کاملاً مشهود است. بزرگان دینی و مراجع عالی‌قدر مدفون در قبرستان شرقی خوانسار و حتی قبرستان تخت فولاد اصفهان همچون نگینی بر تارک شیعه می‌درخشند. خوانسار را به سبب عشق و ارادت بی‌حدوحصر به اهل‌بیت عصمت و طهارت شهر حسینیه‌ها و تعزیه می‌خوانند. هرساله در ایام محرم و صفر، مراسم سوگواری امامان شیعه باشکوهی خاص در خوانسار برگزار می‌شود که از اقصی نقاط ایران برای شرکت در این مراسم‌ها به خوانسار عزیمت می‌کنند. برگزاری تعزیه به‌عنوان آیینی تاریخی و مذهبی در خوانسار قدمتی چند صدساله دارد و روستای قودجان این شهرستان به‌عنوان پایتخت تعزیه ایران معرفی شده و این رویداد دینی به شماره ۶۰۱ در فهرست میراث ناملموس ملی به ثبت رسیده است. در نتیجه، به سبب وجود جاذبه‌های فراوان دینی و مذهبی در دو بخش ملموس و ناملموس، این شهرستان در گردشگری دینی نیز دارای ظرفیت‌های فراوانی است. وجود امامزادگان و بزرگان دینی، حکاکی‌های بی‌بدیل بر سنگ قبرها در قبرستان شرقی، خانه تاریخی با پیشینه مذهبی مانند عمارت تاریخی حبیبی، مدارس علمیه، محلات با تاریخ مذهبی برجسته مانند محله رئیسان خوانسار و وجود نسخ خطی فراوان از کتب دینی و مذهبی از مهم‌ترین مؤلفه‌های است که این منطقه را در گردشگری مذهبی نیز پویا و برجسته کرده است.
برنامه‌ریزی و مدیریت پایدار گردشگری در خوانسار با توجه به فرصت‌های ویژه موجود در این شهرستان باید بر مبنای تمامی رویکردهای باشد که در وضعیت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و دینی این شهر تأثیرگذار است. در ساخت هرگونه تأسیسات گردشگری در این منطقه باید به میراث تاریخی و فرهنگی و سرمایه‌های مذهبی شهرستان توجه خاص داشت. تجربیات نشان می‌دهد که یکی از نمونه‌های موفق سرمایه‌گذاری در این شهر و شهرستان، احیای خانه‌های تاریخی در قالب اقامتگاه‌های بوم‌گردی، اقامتگاه‌های سنتی، هتل‌های سنتی و سایر مجموعه‌های گردشگری است. بدون شک، فرهنگ، هویت دینی، فضای فکری و جو اجتماعی حاکم بر شهر خوانسار بر تمامی فرآیندهای برنامه‌ریزی به‌ویژه برنامه‌ریزی گردشگری در این منطقه تأثیر دارد. از این رو تمامی راهبردهای توسعه گردشگری در این ناحیه باید بر مبنای سرمایه‌های ارزشمندی باشد که از دیرباز تاکنون در شکل‌گیری هویت، تاریخ و فرهنگ دینی خوانسار نقش چشمگیری داشته‌اند. این مهم در سایه تعامل سازنده تمامی نهادهای تأثیرگذار در فرآیند توسعه شهر خوانسار اعم از رؤسای دستگاه‌های اجرایی، مدیران ارشد سیاسی، مراجع عالی‌قدر دینی و سرمایه‌گذاران اقتصادی میسر خواهد بود. بدیهی است اگر تدوین و اجرای برنامه‌های توسعه گردشگری در این شهرستان بر پایه خرد جمعی و مشارکت اجتماعی باشد، ایجاد زیرساخت‌های توسعه در این ناحیه نه‌تنها با ساختارهای میراثی و تاریخی این شهر منافاتی نخواهد داشت، بلکه در صدور فرهنگ اصیل این منطقه به سایر نقاط نیز تأثیر چشمگیری دارد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.