نقوش جانوری در قره‌کلیسا چالدران

نقوش حجاری‌شده این بنای تاریخی را می‌توان به پنج  دسته از جمله نقوش انسانی، نقوش جانوری، نقوش گیاهی، نقوش هندسی و نقوش اسطوره‌ای تقسیم‌بندی کرد، این نقوش با ظرافت، تناسب و زیبایی بی‌نظیری توسط استادکاران هنرمند و با تجربه‌ای حجاری شده‌اند و نگاه تجریدی-تزئینی خلاق هنرمند به بهترین شکل در همه نقوش نمود یافته و هر نقش نماد و سمبل خاصی است.

در میان نگاره‌های قره‌کلیسا، نقش جانوران بیشتر از دیگر نقوش مورد توجه بوده که هم به دلیل تنوع گونه‌های جانوران در محیط اطراف و هم نمادینه بودن بسیاری از حیوانات چون شیر، اژدها، پلنگ، قوچ، گوزن،گاو، اسب، شتر، ماهی، طاووس، عقاب، کبوتر و… است.

این نقوش صرفاً جنبه تزئینی ندارند و معانی و مفاهیم عالی‌تری ارائه می‌کنند و به خاطر جنبه‌های نمادین یکی از متنوع‌ترین نمادگرایی هستند.

نقوش جانوری قره‌کلیسا، با تداوم برخی سنت‌های هنری ایران باستان همراه بوده و یکی از مهمترین حلقه‌های واسطه هنر ایران قبل و بعد از اسلام است، این امر خصوصاً در کیفیت ترسیم، نوع پرداختن به جزئیات، نحوه قرارگیری و نمایش حیوانات، ابعاد بزرگ جانوران و خشکی و سنگینی در طراحی نقوش حیوانی قره‌کلیسا کاملاً واضح و مشهود است.

ترسیم حیوانات با حالت پویا، تنوع در اندازه جانوران، به لحاظ کوچک، بزرگی در طبیعت، توجه به واقع‌نمایی، افزایش طبیعت‌گرایی، تنوع در طراحی پا، چشم، شاخ، سر و گردن، بال و بدن از خصوصیات نقوش جانوری قره‌کلیساست.

به طور کلی نقوش قره‌کلیسا صرفاً جنبه تزئینی ندارند و معانی و مفاهیم عالی‌تری ارائه می کنند و به خاطر جنبه‌های نمادین یکی از متنوع‌ترین نمادگرایی هستند و یافته‌های این بنا نشان می‌دهد که قره‌کلیسا تنها یک بنای تاریخی صرف نیست که در پرتو به خدمت گرفته شده و عبادتگاه تعریف شود، بلکه این بنا مظهر انکشاف حقیقت و ظهور عالم است که امکان وصول به دنیای مطلوب را برای انسان به ارمغان می‌آورد.

منبع:میراث آریا