پل تاریخی دزفول ؛ قدیمی‌ترین پل استوار جهان

به گزارش روز جمعه گروه فرهنگی ایرنا، پل تاریخی دزفول به عنوان قدیمی ترین پل استوار جهان که هنوز حیات خود را حفظ کرده یکی از راه‌های ارتباطی شهر جندی شاپور و سرزمین بین‌النهرین بوده که به دستور شاپور اول ساسانی و پس از پیروزی ایران بر والرین و با بکارگیری اسرای رومی ساخته شده است از این رو به «پل رومی» نیز مشهور است.

پل تاریخی دزفول از معدود پل‌های دنیا است که با گذشت بیش از ۱۷ قرن همچنان پابرجا است و  به عنوان قدیمی ترین پل استوار جهان که هنوز حیات خود را حفظ کرده در جهان شناخته می شود در زمان شاپور اول ساسانی (۲۶۳ میلادی) ساخته شده است. بافت قدیم دزفول بافتی تاریخی و آجری است و در کنار رودخانه دز شکل گرفته است .

علی اصغر مونسان درباره پل تاریخی دزفول در حساب کاربری خود در اینستاگرام نوشت: «شاپور اول ساسانی بر روی رود دز ، پلی احداث کرد و نامهای دزپل، دژپل و در اصطلاح محلی دِسفیل و معرب آن دزفول؛ از آن گرفته شده است.

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با بیان اینکه «سابقه سکونت در محدوده شهرستان دزفول به بیش از ۶هزار سال پیش از میلاد می رسد» نوشت: تپه های چُغابُنوت و چُغامیش از مهمترین محوطه‌های پیش از تاریخ ایران و جهان هستند که توسط باستان شناسان آمریکایی، پیش از پیروزی انقلاب مورد کاوش قرار گرفته اند.

مونسان به «اندامش» و «قصر روناش » به عنوان نام های قدیمی دزفول اشاره کرد و ‎ یاد آور شد: شهر تاریخی و مهم گندی شاپور یا جندی شاپور نیز در فاصله ۱۰ کیلومتری شرق شهر دزفول قرار دارد.

«شهرستان دزفول در ۱۶۴ کیلومتری شمال اهواز قرار دارد. دزفول از شمال به اندیمشک و استان لرستان، از شرق به شوشتر، از غرب به استان ایلام و از جنوب به شوش و اهواز محدود است.»

به گزارش ایرنا، بافت قدیم دزفول بافتی تاریخی و آجری است و در کنار رودخانه دز شکل گرفته و شامل ۲۸ محله قدیمی درهم تنیده است. معماری خاص و تزئینات آجری بی نظیری در بافت قدیم دزفول، این شهر را به «شهر آجر» معروف کرده است.

بخش‌هایی از پایه‌های این پل باستانی مربوط به دوره ساسانی و بخش طاقدیسی پل مربوط به دوره صفویه و از نمونه‌های طاق‌های دوره اسلامی است و سرانجام بخش عرشه پل که از مصالح جدیدی همچون سیمان و فلز ساخته شده است مربوط به دوره پهلوی است.

پل ساسانی مهم‌ترین اثر تاریخی دزفول و به عنوان نماد شهر دزفول که ۲ منطقه شرق و غرب این شهر را به هم وصل می کند، یکی از راه‌های ارتباطی شهر جندی شاپور و سرزمین بین‌النهرین بوده که به دستور شاپور اول ساسانی و پس از پیروزی ایران بر والرین و با بکارگیری اسرای رومی ساخته شده است از این رو به پل رومی نیز مشهور است. این پل دارای ۱۴ دهانه است، پل قدیم دزفول از سنگ ساروج و آهک ساخته شده و در دوران حکومت عضدالدوله دیلمی، صفویان و پهلوی بازسازی شده است اما پایه‌های پل حکایت از دوران ساسانی دارند.

شهر باستانی جندی شاپور، بافت آجری، آسیاب های آبی و پل باستانی از جمله آثار تاریخی دزفول به شمار می رود.

جندی شاپور اولین دانشگاه جهان

دانشگاه بزرگ جندی شاپور که در شهری با همین نام در ١٠ کیلومتری شهر دزفول واقع شده را می توان به عنوان اولین و بزرگترین مرکز آموزش پزشکی، فلسفه و نجوم در روزگار ساسانیان نام برد. در این دانشگاه تا قرن چهارم هجری دانشمندانی از سراسر دنیا به تحقیق و تدریس می پرداختند، لذا از جندی شاپور به عنوان اولین دانشگاه جهان یاد می شود.

شهرستان دزفول تمدنی کهن و پیش از تاریخ را در دل خود جای داده و ابتدای سکونت گروهی بشر در این شهرستان از تپه های چغابنوت آغاز می شود. در نوشته های باستانی پس از توفان نوح از شهری به نام «اوان » نام برده شده است؛ این شهر پایتخت تمدن «عیلام » و سر آمد شهرهای مشرق زمین بوده است.

کاوشگران غربی در نیم قرن اخیر از جمله والتر هینتس آلمانی در کتاب خود تحت عنوان دنیای گمشده عیلام محل شهر اوان را در جای امروز دزفول می داند که در این صورت دزفول فعلی ( اوان پنج هزار سال پیش ) را باید نخستین پایتخت امپراطوری گسترده عیلام دانست.

خوزستان از دیرباز مهد تمدن و فرهنگ بوده و قابلیت های سرشاری در این زمینه داشته که تاریخ گواه صادقی بر این مدعاست. خوزستان سرزمینی متفاوت با ویژ گی ها و تنوعات خاص است ، همراه با مردمان سرشار از صفا، صمیمیت و خونگرمی جنوبی ها.

با توجه به شیوع بیماری کرونا و توصیه ستاد ملی مقابله به کرونا به در خانه ماندن و تاکید بر تعویق سفر به دوران پس از مهار بیماری کرونا اکنون بهترین فرصت برای مطالعه و شناخت بیشتر جاذبه‌های فرهنگی، گردشگری و طبیعی ایران ایجاد شده است. می‌توان با بررسی دقیق، مقصدهای جذاب و جدید گردشگری را برای مسافرت‌های فردی و گروهی در دوران پسا کرونا برنامه‌ریزی کرد.

منبع:ایرنا