مقبره شهدای بجنورد؛میراثی که جای افتخار ترس می‌آفریند
بنای تاریخی آرامگاه شهدای واقعه لهاک‌خان معروف به مقبره شهدا حال و روز خوش ندارد و سال‌هاست در حاشیه یکی از خیابان‌های بجنورد مهجور مانده اما این روزها زمزمه مرمت آن به گوش می‌رسد.
به گزارش همشهری آنلاین به نقل از فارس، این مکان به‌جای این‌که چشم ببینده را به تماشای خود ترغیب کند، حسرتی در دل باقی می‌گذارد که به علت برخی از ممانعت و محدودیت‌ها تاکنون در گوشه‌ای از شهر مهجور باقی‌مانده است. «مقبره شهدا» از عمارت‌های دوران دوره پهلوی اول در بجنورد، آرامگاه پنج افسر و دو استوار از مأموران لشکر شرق خراسان است که به دلیل مخالفت با شورش لهاک‌خان، در میدان سرخ بجنورد تیرباران شدند و در این آرامگاه دفن شدند. آرامگاه شهدای واقعه لهاک‌خان، در تاریخ ۲۴ تیر ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۹۲۴۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، اما این بنای تاریخی چندی است که به پاتوقی ناامن و در معرض تخریب قرارگرفته است و حال‌وروز خوشی ندارد.
بهادری یکی از شهروندان بجنوردی اظهار کرد: مرمت این بنای تاریخی تأثیر بسیار زیادی بر محیط این منطقه خواهد داشت و این بنای تاریخی که اکنون بلااستفاده و مکانی ناامن برای اهالی شده است را به مکانی ارزشمند تبدیل خواهد کرد. این بنا بسیار قدیمی و برخی از قسمت‌های آن نیز در حال تخریب است و نیاز به مرمت دارد.
محمدی یکی دیگر از شهروندان بابیان این‌که بسیاری از مردم و حتی ساکنین شهر بجنورد نیز اسمی از مقبره شهدای لهاک‌خان را تاکنون نشنیده‌اند، می‌گوید: جای تأسف دارد که بنایی با قدمت دیرینه و معماری زیبا به‌صورت گمنام در حاشیه‌ای از شهر بماند و هیچ استفاده و رسیدگی به آن نشود. این بنا می‌تواند به یک محل تفریحی، گردشگری و فرهنگی زیبا برای استفاده عموم مردم باشد.
ناشناخته بودن بنای باارزش مقبره شهدا برای مردم بجنورد
بهنام‌فر یکی از اساتید تاریخ دانشگاه نیز در این زمینه گفت: مقبره شهدا برروی سکویی صفحه‌مانند، درون محوطه باغ نسبتاً وسیعی با استفاده از آجر با پلان چهارضلعی مربع شکل و به‌صورت چهارطاقی بناشده است. این مقبره با معماری زیبا و قدیمی، دارای گنبد و چهارگوشه است که ازلحاظ تزئینات آجری و معماری خاصش، موردتوجه قرار گرفته، اما بعضی از قسمت‌های آن در معرض تخریب است. اطراف و محوطه این مقبره نیز طی سالیان دراز، به‌عنوان گورستان برای مردم بجنورد شناخته‌شده است و متأسفانه هنوز بسیاری از اهالی بجنورد نیز این بنای باارزش را نمی‌شناسند. این بنای تاریخی به شکل آرامگاه است و بهره‌برداری خاصی از آن نمی‌شود درصورتی‌که می‌تواند به‌عنوان یک نماد تاریخی و یک بنای با قدمت دیرینه موردتوجه هم‌وطنان در داخل و خارج استان قرار گیرد و محلی برای گردشگری باشد.
طرح جامع سازمان‌دهی و مرمت مقبره شهدا لهاک‌خان
علی مستوفیان، معاون میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خراسان شمالی اظهار کرد: طرح جامع ساماندهی و مرمت مقبره شهدا لهاک‌خان تهیه‌شده است و به‌زودی کار مرمت این بنا آغاز می‌شود. بیش از دو سال پیگیر اخذ مجوز برای مرمت این بنا توسط اداره‌کل میراث فرهنگی از سوی ارتش بودیم، اکنون مجوزهای لازم برای شروع کار اخذشده است و به‌زودی مرمت و ساماندهی مقبره لهاک‌خان آغاز می‌شود. با ساماندهی این مکان تاریخی، به یک فضای فرهنگی زیبا تبدیل می‌شود که شهروندان نیز بتوانند در آن رفت‌وآمد داشته باشند و از آن استفاده کنند. در طرح ساماندهی آرامگاه شهدای لهاک‌خان، ایجاد یک فضای فرهنگی با محوطه‌سازی ایجاد کافی‌شاپ، چای‌خانه و… پیش‌بینی‌شده است که با مرمت و فضاسازی این بنای تاریخی به فضای دلنوازی تبدیل خواهد شد که تأثیر زیادی بر محیط آن منطقه و تحولی در فرایند اجتماعی آنجا خواهد داشت. برای محوطه‌سازی این مکان شهرداری نیز همکاری می‌کند و در آینده با فضاسازی و حتی ایجاد پارک می‌تواند به‌عنوان محلی دل‌نشین مورداستفاده مردم باشد. با مرمت این اثر تاریخی، مالکیت آن محل از ارتش گرفته نمی‌شود بلکه میراث فرهنگی فقط مرمت و شهرداری امر محوطه‌سازی را انجام می‌دهد و خود ارتش می‌تواند از این محل منتفع شود. یکی از دغدغه‌ها تبدیل‌شدن این بنا که به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت‌شده، به یک فضای ناامن برای افراد ساکن در آن منطقه و تبدیل به پاتوقی برای افرادی همچون معتادان بود.
مقبره شهدا فضایی برای تجمع معتادان شده است
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری تصریح کرد: متأسفانه فضایی که می‌تواند سرزنده و موجب ایجاد نشاط اجتماعی در منطقه باشد تبدیل به مکانی ناامن و پرخطر شده است. از سوی دیگر قسمت‌هایی از این بنای باارزش تاریخی در معرض تخریب قرار دارد که با برنامه‌ریزی‌های انجام‌گرفته به‌زودی کار مرمت آن آغاز خواهد شد. برای مرمت این مکان ۱۵۰ میلیون تومان پیش‌بینی‌شده است و در برخی از قسمت‌ها نیز به شکل اضطراری مرمت شده بود و باید در آن قسمت عملیات مرمت تکمیلی انجام‌شود. این اثر تاریخی الگوی یک باغ‌مزار است که با ساماندهی و تبدیل‌شدن به منظر زیبای شهری، تأثیر زیادی بر محیط آن منطقه و تحولی در فرایند اجتماعی، توسعه و هویت اقتصادی پیرامون و محله خواهد داشت.
منبع:همشهری
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.