میراث فرهنگی هویت ملی ماست؟

به گزارش خبرنگار حوزه میراث و گردشگری  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، دو ماه پیش بود که انتشار فیلمی از انجام حرکات نمایشی یک پارکورکار نوجوان روی ابنیه تاریخی مجموعه جهانی تخت جمشید، خبرساز شد!

فیلمی که در فضای مجازی دست به دست شد و خیلی چیز‌ها را نشان داد؛ مثل مأموران حفاظتی که این حرکات نمایشی از چشمشان دور ماند. یا دوربین‌هایی که حرکات این پارکورکار را زیر نظر نگرفتند و مردمی که با نگاهی تشویق آمیز به انجام این حرکات در بنای تاریخی تخت جمشید واکنش نشان دادند.

به تازگی هم انتشار یک گزارش در یکی از روزنامه‌های رسمی کشور، نظر‌ها را به خود جلب کرد. گزارشی درباره وضعیت این روزهای سی و سه پل. از دیوارنویسی و ترک‌هایی که بر اثر خشکسالی و عبور مترو بر تن سی‌وسه پل نشسته تا ترقه‌زدن بر دیواره‌ها و مسدود شدن دهانه‌های زیرین سی‌وسه پل و اصفهان و اتراق معتادها در این پل تاریخی.

متاسفانه نمونه‌های مرتبط با بی توجهی به میراث فرهنگی و بناهای تاریخی کشورمان از سوی مردم و مسئولان کم نبوده و نیست. مثلاً فریبا فروز راهنمای محوطه تاریخی تخت جمشید در مصاحبه با یکی از خبرگزاری‌ها گفته است: «یک بار به آقایی که حدوداَ ۴۰ ساله بود و روی یکی از سردیس‌های هخامنشی نشسته بود؟! تا عکس بگیرد، تذکر دادم. او جواب داد مگه ارثِ پدریته که نمیذاری عکس بگیرم؟»

این نمونه‌ها نشان می‌دهد برخی نسبت به ارزش میراث فرهنگی یا آگاه نیستند و یا بود و نبودش برایشان اهمیتی ندارد. میراث فرهنگی که سرمایه ملی و هویت یک کشور محسوب می‌شود؛ سرمایه‌ای که از نسل‌های پیشین به شکل ملموس یا غیرملموس به امروزیان رسیده است. میراثی که منبع شناسایی تاریخ و تحولات یک ملت است؛ هم موزه‌ها و هم میراث فرهنگی هر دو در شناخت گذشتگان و نیاکانمان نقش دارند. حفظ این میراث و موزه‌ها یعنی اهمیت قائل شدن به تاریخ و تمدن یک ملت و کشور.

اما در این سال‌ها کم پیش نیامده که آثار فرهنگی و تاریخی ایران زمین دستخوش نامهربانی‌ها شده اند؛ وقتی در تخت‌جمشید که یک اثر ثبت جهانی است و دیگر نه فقط متعلق به ایران که متعلق به بشریت است، چنین اتفاقاتی می‌افتد، وای به حال آثار تاریخی دیگر! چه بی مهری‌هایی که به آثار تاریخی مان می‌شود و کسی هم از آن خبردار نیست.

رخداد چنین مواردی نشان می‌دهد که در این سال‌ها و بعضاً برای نسل‌های جدید، اهمیت و جایگاه آثار میراثی و تمدنی کشورمان به درستی جا نیفتاده است. نه ابزار‌های رسانه‌ای که مهمترین بعد آموزش عمومی هستند و نه ابزار‌های آموزش رسمی مثل آموزش و پرورش و نه آموزش در ساختار خانواده، نتوانسته آن طور که شایسته است میراث فرهنگی کشور را به عنوان یک امر هویت ساز به نسل جوان بقبولاند.

آموزش، مراقبت و صرف بودجه مناسب و حساب شده سه ضلع اصلی حفظ میراث فرهنگی یک کشور است. بنا‌های ثبت جهانی شده از اولویت خاصی برخوردار هستند؛ اگر خطری برای این آثار پیش بیاید کل نهاد‌های فرهنگی جهانی واکنش نشان می‌دهند؛ لذا میراث فرهنگی باید درخصوص اعتبارات خود اولویت بندی و سعی کند با اخذ و اختصاص بودجه بیشتر «تخت جمشید» و امثالهم را صرفاً با سالی ۵ میلیون اداره نکند!

***پی نوشت: وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهریور سال قبل، با گلایه از وضعیت بودجه این وزارتخانه در یک برنامه تلویزیونی گفت: برای اداره هر یک از ۳۲ هزار اثر ثبت شده کشور، تنها ۵ میلیون تومان بودجه داریم؛ مثلاً تخت جمشید را با ۵ میلیون تومان اداره می‌کنیم!

منبع:باشگاه خبرنگاران جوان