سوزن‌دوزی هنر زنان بلوچ
هر دختر بلوچ از سنین کودکی، ضمن آموختن و انجام امور مربوط به خانه‌داری، موظف به فراگرفتن سوزن‌دوزی است و به سبب دخالتی که سلیقه‌های گوناگون در تهیه نوارهای سوزن‌دوزی دارد، می‌توان طرح‌ها و نقش‌های متنوع و اصیل سوزن‌دوزی را در منطقه بلوچستان مشاهده کرد.
هنر سوزن‌دوزی در اکثر شهر‌های سیستان و بلوچستان وجود دارد اما ایرانشهر به دلیل تعداد کارگاه‌های بیشتر، کیفیت سوزن‌دوزی و تکنیک‌های متداول در آن، تابستان امسال به عنوان شهر ملی سوزن‌دوزی انتخاب شد.
وجود چهره‌های سرشناس سوزن‌دوزی در ایرانشهر به ویژه مهتاب نوروزی که از شهرت جهانی برخوردار است تاثیر بسزایی در ملی‌شدن این شهرستان داشت.
یکی از صنعتگران و سوزن‌دوزان برجسته و کارآفرین در سیستان و بلوچستان شهین شهرکی است که در اکثر نقاط سیستان و بلوچستان نسبت آموزش سوزن‌دوزی به بانوان اقدام کرده و شهرت ملی دارد.
مشروح گفت‌وگو با شهین شهرکی یکی از هنرمندان صنایع‌دستی سوزن‌دوزی را در زیر می‌خوانیم.
از چه سالی به سوزن دوزی مشغول شدید؟
از ۱۲ سالگی شروع به کار کردم و در هنرستان رشته دوخت تجارت خواندم، سپس در شهرستان سرباز به شغل معلمی مشغول شدم و در این منطقه تجربه بیشتری در زمینه سوزن‌دوزی کسب کردم.
چرا به فکر تاسیس تعاونی افتادید؟
براساس فعالیت‌هایی که با همکاری روستاییان انجام می‌دادم، سال ۷۵ به پیشنهاد یکی از آشنایان شرکت تعاونی زینب کبری (س) را در نوک آباد بمپور تاسیس کردم.
بعد از چهار سال این شرکت تعاونی را به مردم منطقه واگذار کردم و در سال ۷۹ همزمان با خدمت در شغل معلمی با جدیت بیشتری شرکت تعاونی جدیدی در ایرانشهر تاسیس کردم که ۴۵ نفر عضو داشت.
تا سال ۸۷ که بازنشسته شدم این شرکت تعاونی که ۴۵ نفر عضو داشت را با فعالیت بیشتری به بیش از ۱۰۰ نفر و سال ۹۰ به ۳۰۰ و در سال ۹۲ به ۴۰۰ نفر عضو رساندم.
آیا فعالیت‌های شما محدود به جنوب سیستان و بلوچستان است؟
فعالیت‌های من محدود به جنوب استان نبود و تلاش کردم این هنر اصیل را در تمام نقاط استان آموزش دهم، در ادامه فعالیت‌ها در سال ۹۲ در منطقه دوست‌محمد هیرمند در شهرستان زابل یک فعالیتی را با رویکرد آموزش و تولید آغاز کردم.
تاکنون چه رتبه ها و موفقیت‌هایی را کسب کرده‌اید؟
سال ۹۰ تعاونی برتر، سال ۹۱ و ۹۲ تعاونی برتر ویژه بانوان کشور و کارآفرین برتر استانی شدم، همچنین تولیدکننده برتر کشور در بین ۱۸ استان شدم.
در سال ۹۵ تعداد نیروهای ما به ۵۰۰ نفر رسید که ۱۵۰ نفر از منطقه سیستان جذب شده بوند، در این بین در بسیاری از نمایشگاه‌های استانی، کشوری و حتی بین‌المللی شرکت کردیم و رتبه‌هایی را هم کسب کردیم.
شرکت تعاونی ما اولین نشان یونسکو و نشان برتر ملی را در زمینه خامه‌دوزی به دست آورد و در همان سال ۳ نشان ملی مرغوبیت را در رشته‌های سوزن‌دوزی و خامه‌دوزی کسب کردیم.
در سال ۹۶ و ۹۷ نشان ملی دریافت کردیم و تا کنون ۸ نشان ملی مرغوبیت و ۲ نشان یونسکو کسب کرده‌ایم، که یکی از این نشان‌ها به وسیله دخترم مریم قادری کسب شد، ۳ نشان فجر داریم، سال ۹۸ با برند دوچ بلوچ تعاونی برتر در سطح کشور شدیم.
از موانع و مشکلاتی که در این حوزه دارید، بگویید.
مشکلات و موانع کارهای تولیدی زیاد است از جمله صدور مجوز، پرداخت تسهیلات و … اما نمی‌شود منتظر بمانیم تا همه کارها را مسئولان انجام بدهند این امر نه درست است نه انجام شدنی، در حال حاضر حدود ۷۵۰ تا ۸۰۰ نفر نیرو داریم که اغلب منتظر هستند تا برای آنها سفارش بگیریم و یا دستمزدشان را بپردازیم.
پیمانکار آموزشی میراث‌فرهنگی هستم و به مددجویان کمیته‌امداد که حدود ۶۰۰ نفر هستند هم آموزش می‌دهم و هم اشتغال‌شان را بر عهده دارم.
آیا محصولات‌تان را به کشورهای مختلف هم ارسال می‌کنید؟
تهرانی‌ها بیشتر از سوزن‌دوزی استقبال می‌کنند، با همکاری اتاق تعاون، محصولات سوزن‌دوزی را به کشورهای ترکیه و امارات صادر می‌کنم، قرار است برای فرانسه نیز یک سری تولیدات ارسال کنیم.
آیا کرونا در روند کار شما خلل ایجاد کرده است؟
کرونا و تحریم‌ها مشکلات زیادی را به وجود آورد و هیچ کمکی برای بهبود شرایط به تعاونی ما نشد، اما خودمان برای بهبود شرایط کرونایی اقدام به تولید ماسک‌های سوزن‌دوزی شده کردیم که برخی از آنها در گالری تهران موجود است و تقریبا حدود هزار ماسک در هر دو هفته تولید می‌کنیم.
از مسئولان انتظار داریم برای سوغات و هدایا بیشتر از صنایع‌دستی به ویژه سوزن دوزی استفاده کنند زیرا این کار کمک زیادی به فروش محصولات می‌کند و زمینه درآمدزایی برای صنعتگران فراهم می‌کند.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.