سنت‌های ماندگار مسلمانان بحرین از ماه میهمانی خدا

برگزاری مراسم ماه مبارک رمضان در بحرین از شور و حال ویژه‌ای برخوردار است؛ به طوری که مردم این کشور نیز همانند کشورهای دیگر برای استقبال از این ماه پربرکت، آداب و رسوم و سنت‌های خاصی که ریشه در تاریخ و فرهنگ این کشور دارد را به جا می‌آورند. در ادامه به معرفی تعدادی از این رسوم می‌پردازیم.

ما رمضان با شروعش در بحرین چنان آرامشی را با خود به همراه دارد که تمام سرزمین بحرین را در بر می‌گیرد و مردم و مسلمانان در جو معنوی که ایجاد شده با آرامش و با سرعت کمتری به انجام کارهای خود می‌رسند.

یکی از مهم‌ترین آداب و رسوم‌ ماه مبارک رمضان در بحرین، تشکیل و برگزاری جلسات، نشست‌ها و شب‌نشینی‌های رمضانی است که در اصطلاح محلی آن را«غبقه» می‌نامند و در لهجه محلی این کشور نیز این آیین را با عنوان «غبگه» می‌شناسند.

این جلسات در منازل بزرگان قوم و قبیله و همراه با صرف افطار و شام برگزار می‌شود. در این مجالس علاوه بر فرزندان و وابستگان، سایر مردم نیز جهت ادای احترام و دید و بازدید از اطرافیان در این مجلس شرکت می‌کنند.

«قرقاعون» سنتی است که همزمان با برگزاری این جلسات توسط کودکان حاضر در مراسم اجرا می‌شود و یکی از معروف‌ترین آداب و رسوم این کشور به شمار می‌رود. قرقاعون مراسم سنتی شعر خوانی کودکان به مناسبت فرا رسیدن ماه مبارک رمضان است؛ به طوری که آن‌ها با خواندن سرودها و اشعاری فرارسیدن ماه مبارک رمضان را یاد آوری و بزرگان نیز با نقل، شیرینی و آجیل از آنان پذیرایی می‌کنند. این رسم به عنوان جشنواره‌ در شب چهاردهم رمضان در سراسر منطقه جشن گرفته می‌شود.

از دیگر آیین‌های این کشور در ماه رمضان می‌توان به رسمی دیرین اشاره کرد که بر اساس آن و همانند بسیاری از کشورهای عربی دیگر افرادی با نام «مسحراتی» با نواختن طبل و دهل اقدام به بیدار کردن مسلمانان برای صرف سحری می‌کنند؛ به طوری که شب نیمه ماه رمضان که آن را مناصفه(یعنی نیمه ماه رمضان) می‌نامند، اغلب به برنامه مسحراتی‌ها اختصاص پیدا می‌کند.

علاوه بر برنامه‌های فوق، جمعیت‌ها و تشکل‌های مربوط به زنان بحرین نیز با برگزاری آیین‌های خاص خود ماه مبارک رمضان را گرامی می‌دارند.

یکی از مهم‌ترین این برنامه‌ها از سوی جمعیت بین‌المللی زنان بحرین و با حضور همسران سفرای خارجی مقیم بحرین و جمعی از بانوان شخصیت‌های رسمی، دولتی و اعضای هیأت مدیره جمعیت بین‌المللی زنان برگزار می‌شود.

بخشی از این مراسم به اجرای برنامه هنری و سنتی قرقاعون اختصاص یافته و در ادامه آن رئیس هیأت مدیره جمعیت بین‌المللی زنان، جمعیت‌ها و جریان‌های سیاسی بحرین نیز با بهره‌گیری از شب‌های ماه مبارک رمضان به اجرای برنامه‌های خود می‌پردازند و با اجرای برنامه‌هایی اعلام همبستگی و همدردی خود در مسائل مختلف کشور مانند مسائل سیاسی و مورد توجه در این شب‌ها را مطرح کرده و به دنبال راهکاری برای رفع مشکلات کشور هستند.

ناظران همچنین معتقدند ماه مبارک رمضان به فصلی برای اعتکاف سیاسی تبدیل شده است و جمعیت‌های سیاسی، برنامه‌های خود را در این ماه به طور کامل دگرگون و متفاوت از کل سال برگزار می‌کنند. به عنوان مثال جمعیت «العمل الدیمقراطی وعد» با فرارسیدن ماه مبارک رمضان جشنواره‌ای فرهنگی برگزار می‌کند و یا سایر جمعیت‌ها وحتی شخصیت‌های معروف نیز به شیوه‌ای متفاوت به برگزاری شب‌های ماه رمضانی می‌پردازند.

از جمله مهم‌ترین این برنامه‌ها، می‌توان به برگزاری شب همبستگی با غزه از سوی جمعیت بحرینی «مقابله‌ با عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی» اشاره کرد. این جمعیت هم‌زمان با ماه مبارک رمضان و با همکاری جمعیت ملی دموکراسی «وعد» نشست همبستگی با غزه را تحت عنوان «آزادی غزه» برگزار می‌کند که در طول این مراسم، سخنرانان مطالب و اطلاعاتی را در خصوص حمایت و همبستگی با مردم مظلوم غزه بیان می‌کنند.

سفارت جمهوری اسلامی ایران نیز در این ایام در کنار دیگر برنامه‌های این کشور برنامه‌هایی را تدارک می‌بیند که از جمله آن‌ها می‌توان به برگزرای مراسم افطاری با حضور ایرانیان مقیم این کشور از جمله پرسنل بانک المستقبل، کارکنان دفتر هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران، نمایندگی بیمه ایران، همکاران فرهنگی مدرسه جمهوری اسلامی ایران در بحرین و اولیاء امور و مربیان اشاره کرد.

گفته می‌شود که این مراسم به مناسبت سالروز ولادت امام‌حسن مجتبی(ع) برگزار می‌شود و در آن دانش‌آموزان مدرسه ایرانی بحرین، برنامه‌هایی شامل تلاوت قرآن کریم، سرود جمهوری اسلامی ایران و دیگر برنامه‌های فرهنگی و هنری را اجرا می‌کنند؛ در این مراسم هم‌چنین در مدح و ستایش مقام والای امام‌حسن مجتبی(ع)، اشعار و سروده‌هایی سروده و خوانده می‌شود.

«سوهور» یکی از غذاهای اصلی مردم بحرین در ماه رمضاناست که برای سحر تهیه می‌شود. این غذا غالبا یک وعده غذایی سبک است که ماست یا لبان (نوشیدنی بر پایه ماست) را شامل می‌شود که به روزه‌داران بحرینی کمک می‌کند تشنگی خود رادر ساعات طولانی روزه‌داری کاهش دهند.

در وعده افطار نیز مسلمانان بحرین اغلب با سوپ و سمبوسه روزه خود راافطار می‌کنند. غذای دیگری که در افطار بحرینی‌ها بسیار طرفدار دارد «Machboos » است. این غذا نوعی برنج است که آن را با مرغ، گوشت گاو، گوشت بره یا میگو  تهیه می‌کنند.

غذای دیگری که اغلب در سفره ماه رمضان مردم بحرین یافت می‌شود «سالونا» نام دارد که یک خورشت بسیار محبوب بحرینی است. مردم بحرین همچنین پس از افطار و اقامه نماز قهوه سنتی عربی را با خرما یا حلوا بحرینی طبخ و سرو می‌کنند.

البته لازم به ذکر است که برخی از این مراسم‌ها در کشور بحرین به واسطه گسترش بیماری کرونا با محدودیت و حتی ممنوعیت همراه است.

منبع:ایسنا