ثبت ساختمان پاسگاه سه گوش خطایی در فهرست آثار ملی ایران

ابوالفضل مکرمی‌فر با اعلام این خبر اظهار کرد: پاسگاه خطایی در شهرستان صالح‌آباد واقع شده است. نزدیک‌ترین آبادی به این اثر تاریخی روستای جنت‌آباد است که در فاصله ۱۳ کیلومتری صالح آباد قرار دارد.

مدیرکل میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی با اشاره تاریخچه این اثر بیان کرد: تکنیک و شیوه معماری این بنا حکایت از ساخت در دوره پهلوی دارد. دلیل نام‌گذاری این پاسگاه قرارگیری آن در مجاورت مرز ایران و افغانستان در منطقه خطایی است. این بنا در زمره ابنیه‌ دفاعی نظامی محسوب می‌شود که در اختیار نیروی‌انتظامی و مرزبانی هنگ تایباد بوده اما عملا فاقد کاربری است و به ‌صورت متروکه رها شده است.

همچنین محمود طغرائی، مسئول دفتر ثبت ‌آثار تاریخی اداره‌کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی خراسان رضوی، درباره مشخصات این اثر گفت: پاسگاه مرزی خطایی مشابهت بسیاری از نظر نوع معماری و کاربری با پاسگاه جنت آباد دارد. هر دو اثر در یک دوره و به یک منظور ساخته شده‌اند. این بنا دارای پلانی سه گوش(مثلثی شکل) است که در دو گوشه آن برج مدور و در گوشه دیگر برجی چند ضلعی تعبیه شده است.

وی افزود: ورودی اصلی این بنا در ضلع غربی آن واقع شده و حصار بیرونی این بنا دارای تیرکش و مزغل‌هایی در قسمت بالایی است. زمان ساخت این اثر به دوره پهلوی اول که نیروهای امنیتی شامل سواره ‌و پیاده‌ نظام بوده مربوط می‌شود. در ساخت این بنا فضایی به عنوان اصطبل اسبان نظامیان در نظر گرفته شده که دارای چندین آخور در داخل و دیواره بیرونی داخل صحن مرکزی بوده است.

مسئول دفترثبت ‌آثار تاریخی اداره‌کل میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی گفت: در مرکز صحن حیاط یک آب‌نمای چهار گوش و یک حوض دایره‌ای قرار دارد. ویژگی خاص این بنا به دلیل نوع پلان آن است که به صورت سه گوش(مثلثی‌شکل) زیباست و در هر ضلع آن یک برج نگهبانی قراردارد که می‌توان مرز افغانستان با ایران را دیده بانی کرد.

بر اساس گزارش روابط‌ عمومی اداره‌کل میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی، طغرائی درباره نوع بهره‌برداری قبلی و فعلی از این اثر عنوان کرد: در قدیم از این بنا برای استراحتگاه افراد و چهارپایان مورد استفاده می‌شده که در حال حاضر اصطبل اسب‌ها نیز موجود است و به عنوان مکانی برای مرزبانی ایران و افغانستان مورد استفاده نیروی انتظامی و مرزبانی هنگ تایباد  قرار می‌گیرد.

وی ادامه داد: اثر تاریخی پاسگاه خطایی به شماره ۳۳۳۶۸ مورخه ۱۳ اسفند ۹۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و اکنون به استاندار خراسان رضوی ابلاغ شده است.

منبع:ایسنا