گردشگری چه مزیتی نسبت به ساختمان‌سازی و خودروسازی دارد؟

 علی‌اصغر شالبافیان،  عضو هیات علمی دانشکده گردشگری دانشگاه سمنان ـ در نشست «تحول در حوزه گردشگری و دولت سیزدهم» این سئوال را طرح کرد که  آیا گردشگری مزیت است؟ و در پاسخ به آن گفت: گردشگری در قبال سایر صنایع، مثل خودروسازی و مسکن، مزیت است. اما سئوال این است چه مزیت‌هایی در این صنعت مستتر است که در سایر صنایع نیست. سوال دیگر این است که آیا گردشگری برای جمهوری اسلامی ایران مزیت است؟ ممکن است تصویر فعلی گردشگری ایران مطلوب نباشد، اما مزیت‌هایی دارد که باید از آن استفاده کرد و دولت جدید برای آن برنامه‌ریزی کند.

او افزود: بدیهی است قدرت پیشرانی که صنعت گردشگری در ایجاد اشتغال دارد، قابل مقایسه با هیچ صنعت دیگری نیست، به دلیلِ حجم سرمایه‌گذاری و مزیت منطقه‌ای و جغرافیایی که دارد.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: رشد مستمر در گردشگری داخلی، خروجی و ورودی نشان‌دهنده این است که گردشگری برای حاکمیت غیرقابل چشم‌پوشی است و به اجبار تبدیل شده و حتی به سبد خانوار راه پیدا کرده است.

شالبافیان به نتیجه تحقیقات گروه اقتصاددانان آکسفورد به نمایندگی از شورای جهانی سفر و گردشگری اشاره کرد که تخمین زده گردشگری داخلی ۷۹ درصد اثرات اقتصادی در ایران دارد و ادامه داد: درست است که گردشگری ایران برنامه‌ریزی نشده، غیرمسنجم و فصلی است و مشکلات متعدد دیگری هم دارد، ولی در مزیت و اثربخشی اقتصادی آن همین کفایت می‌کند که وقتی کرونا شایع شد، مشکل اشتغال در بسیاری از شهرها پدید آمد.

وی با اعتقاد بر این‌که گردشگری در جمهوری اسلامی ایران مزیت است، به مزایای آن پرداخت و افزود: مزیت جغرافیایی و اقلیمی که سایر صنایع از آن کم و بی‌بهره‌اند، مزیت فرهنگی  با توجه به جاذب بودن آن به عنوان قطب زیارتی برای کشورهای همسایه به ویژه عراق و جمهوری آذربایجان، مزیت تاریخی و مزیت پزشکی که با وجود کرونا، تعداد تقاضا برای سفر به ایران به قدری زیاد است که وزارت خارجه صدور ویزای درمان را سهمیه‌بندی کرده است.

عضو هیات علمی دانشکده گردشگری همچنین بر لزوم داشتن بسته سیاسی برای صنعت گردشگری تاکید کرد و گفت: نمی‌توانیم فی‌البداهه، سلیقه‌ای و غیرکارشناسی تصمیم‌هایی بگیریم که درباره آن اجماع نیست. مهمترین  نیاز گردشگری در هر جای دنیا، مفاهمه و اجماع است.

شالبافیان همچنین تبیین نگاه حاکمیت در گردشگری را یکی از فرصت‌هایی که دولت سیزدهم در اختیار دارد، دانست و تاکید کرد: این دولت همگام با دیگر تحولات و نگاهی که مقام معظم رهبری به گردشگری دارد، باید نگاه دیگر دستگاه‌های حاکمیتی را همراه کند.

وی بیان کرد: تبیین مزیت‌های درون‌زا، یعنی گردشگری از تکان‌های بیرونی حداقل ضربه را ببیند، برای همین از گردشگری داخلی صحبت می‌شود، چون قابل مدیریت است. تجربه دنیا هم این را نشان داده است، مثلا بحران اقتصادی که در اروپا اتفاق افتاد، به جای آن‌که از گردشگران بیرونی دعوت کنند به اروپا سفر کنند، مردم داخل این اتحادیه را به سفر درون‌منطقه‌ای تشویق کردند. ولی ما برنامه منسجم گردشگری داخلی نداشتیم و از جمعیتِ مایل به سفر نتوانستیم بهره ببریم.

ایسنانوشت، این استاد دانشگاه گفت: در حوزه سیاستی نیاز داریم گردشگری متناسب با سیاست‌های آمایشی پیش برود. ایلام یکی از محروم‌ترین استان‌های کشور است، اما چقدر توانسته از آن حجم زائری که بین ایران و عراق تردد می‌کنند، بهره ببرد؟ اگر برنامه‌ریزی‌ها مبتنی بر آمایش بود، می‌دانستیم در مسیری که بیش از هفت میلیون رفت‌وآمد دارد به چه زیرساخت‌هایی نیاز خواهیم داشت.