ابلاغ عرصه و حریم اثر جهانی هیرکانی گیلان به استاندار

ولی جهانی روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: این اقدام در اجرای قانون الحاق ایران به کنوانسیون حمایت میراث فرهنگی و طبیعی جهان مصوب دی ماه ۵۳ مجلس شورای اسلامی و ماده ۷ آئین نامه اجرایی تبصره ماده ۲ قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری هیات وزیران نقشه محدوده عرصه حریم و ضوابط حفاظتی مربوط به اثر طبیعی جنگل های هیرکانی انجام شده است.

وی اظهار داشت: جنگل های هیرکانی واقع که در استان گیلان ،مازندران ،گلستان ،سمنان و خراسان شمالی که به شماره ۱۵۸۴ در تاریخ ۱۰ جولای ۲۰۱۹ میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت جهانی شده است، بر اساس این ابلاغ نقشه عرصه و حریم پهنه های جنگل جهان نما، پارک ملی گلستان، جنگل ابر، بولا، الیمستان ، واز ، کجور، خشکه داران، چهار باغ ، سیاهرود رودبار، گشت رودخان و منطقه حفاظت شده لیسار اعلام شده است.

معاون میراث فرهنگی افزود: بر اساس ابلاغیه یاد شده محدوده عرصه و حریم اثر مذکور تحت نظارت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان است و هرگونه دخل و تصرف در محدوده حریم و تخلف از ضوابط حفاظتی جرم محسوب می شود و مرتکب ،مشمول مجازات های قانونی است.

وی گفت: ثبت جنگل های هیرکانی در فهرست میراث جهانی یونسکو که از قبل از سال ۲۰۰۷ مورد توجه دولت بوده است به یکی از اولویت های ایران در سال ۲۰۱۷ تبدیل شد و در مجموع تعداد ۱۲ سایت در پنج استان گیلان، مازندران و گلستان، سمنان و خراسان شمالی با همکاری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، سازمان محیط زیست، سازمان جنگل ها و مراتع و دانشگاه تربیت مدرس و بنیاد سوکوی آلمان برای ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو پیشنهاد شد .

معاون میراث فرهنگی گیلان اظهار داشت: از این ۱۲ سایت سه سایت گشت رودخان، سیاهرود رودبار و لیسار در استان گیلان واقع شده اند که مساحت سایت های ثبت شده در استان گیلان در مجموع ۵۸هزار و ۵۳۴ هکتار است و این سایت ها در مرطوبترین بخش جنگلهای هیرکانی با تنوع زیستی بی نظیر، واقع شده اند.

ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی که بخشی از آن در گیلان قرار دارد ۱۴تیرماه ۹۸ در چهلمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو در باکو پایتخت جمهوری آذربایجان، اعلام شد.
جنگل های هیرکانی نوار سبزی به طول ۸۵۰ کیلومتر هستند که از جلگه گرگان تا قسمتی از کشور آذربایجان کشیده شده اند.

نام این جنگل ها از نام قدیم گرگان که در گذشته هیرکان خوانده می شد، گرفته شده است. منطقه ای جنگلی در کرانه جنوبی دریای خزر و شمال رشته کوه های البرز که غنا و تنوع زیستی، گونه های بومی، نادر و منحصر بفرد گیاهی و جانوری و زیبایی حیرت انگیز طبیعی اش چشم هر بیننده ای را خیره می کند. از جنگل های هیرکانی با نام فسیل زنده یا موزه طبیعی نیز یاد می شود زیرا بسیاری از گونه های گیاهی موجود در این جنگل ها امروزه به صورت فسیل در اروپا یافت می شوند.

شواهد علمی نشان می دهند که سابقه تاریخی این جنگل ها به دوران سوم زمین شناسی (ژوراسیک) یا همان عصر دایناسورها بازمی گردد. اهمیت این سابقه طولانی زمانی آشکار می شود که بدانیم همزمان با عصر یخبندان به غیر از جنگل های هیرکانی که به دلیل قرار گرفتن بین رشته کوه البرز و دریای خزر از اقلیم معتدل تری برخوردار بودند، تمامی جنگل های پهن برگ به جز تعداد معدودی نابود شدند؛ از همین روست که جنگل های هیرکانی را مادر جنگل های جوان اروپا و شمال آمریکا می دانند.

در جنگل های معتدل و آمیخته هیرکانی به دلیل حاصلخیزی خاک، تغییرات دما و بارندگی‌های متعدد گونه های گیاهی زیادی وجود دارد. بیش از ۸۰ گونه درختی پهن برگ، چهار گونه سوزنی برگ و ۵۰ گونه درختچه‌ای تاکنون در آن شناسایی شده است.

از مهم ترین گونه های گیاهی در جنگل های هیرکانی بین درختان می توان به راش، ممرز، بلوط، توسکا، انجیلی، افرا، نمدار، بارانک، نارون، زبان گنجشک، انجیر، لرگ و سرخدار و بین گونه های درختچه ای به آلوچه وحشی، انار، شمشاد، ولیک، ازگیل، جل، خاس، گالش انگور، سیاه تنگرس طبی و خردمندی اشاره کرد و در میان گونه های جانوری نیز می توان از پلنگ، گراز، خرس، گرگ، مارال، روباه شغال، سمور، سیاه گوش، خرگوش، موش جنگلی، راسو، قوچ، سنجاب، شوکا، کل، بز و در میان ساکنان آسمانی زیباترین جنگل های زمینی بهشت هیرکان یعنی پرندگان می توان به توکا، دارکوب، سار، سینه سرخ، سسک، چرخ ریسک، قرقاول، سهره، بلدرچین، قوش، دال (کرکس)، کبک، اردک نوک پهن و اردک اره، کبوتر جنگلی، عقاب و جغد نام برد.
تنوع اقلیمی، گونه ای و اکوسیستمی موجب شده این جنگل ها در نوع خود بی نظیر و منحصر بفرد باشند و حفاظت از آنها را به عنوان گنجینه ای ملی بر ما واجب کرده است.
ثبت این جنگل ها در لیست میراث جهانی یونسکو مزایا و فواید بسیاری برای جوامع محلی و منطقه ای و برای کشور ایران در پی خواهد داشت؛ وقتی یک اثر در فهرست جهانی این سازمان ثبت می‌شود همه اعضای کنوانسیون ۱۹۷۲ که ۱۹۱ کشور عضو آن هستند و یک هزار و ۹۲ اثر طبیعی، فرهنگی، ترکیبی و منظر فرهنگی از ۱۶۷ کشور در فهرست آن جای گرفته است، متعهد هستند با مشارکت جهانی از آن اثر مراقبت کنند.
ثبت یک اثر در فهرست میراث جهانی سبب می‌شود علاوه بر محافظت و نگهداری و معرفی ارزش‌های آن به جهانیان به عنوان هدف اصلی، نوعی تبلیغات برای مقصد انجام شود که به واسطه آن فعالیت‌های گردشگری در محوطه نیز افزایش می‌یابد.

منبع:ایرنا