بازار تجریش

تجریش یکی از محله های قدیمی تهران است که در شمال پایتخت در منطقه شمیران قرار دارد و یکی از مکان‌های تجاری و شلوغ تهران به‌شمار می‌رود. بازار تجریش یکی از جاذبه های این منطقه است که نه تنها در بین اهالی تجریش، بلکه در میان سایر شهروندان تهرانی نیز از محبوبیت ویژه ای برخوردار است. این بازار همچون بسیاری دیگر از بازار های سنتی ایران، از دکانهای تجاری و خرده فروشی و دیگرعناصر تشکیل دهنده ی بازار نظیر حسینیه، تکیه، مسجد و همچنین یک میدان سرپوشیده میوه و تره‌‌بار تشکیل شده است و به خوبی توانسته است پاسخگوی نیازهای مادی و معنوی افراد باشد.

بازار تجریش کجاست و چگونه خود را به آنجا برسانم؟

بازار سنتی تجریش در شمال پایتخت و حدفاصل میدان قدس و میدان تجریش، در قلب محله تاریخی تجریش قرار دارد و از هر دو میدان امکان دسترسی به این بازار وجود دارد. این بازار در واقع دو محله قدیمی سرپل و تجریش را به یکدیگر متصل می‌ سازد و به آرامگاه امام زاده صالح نیز دسترسی دارد.

 بهترین راه  برای بازدید از این بازار تاریخی استفاده از خط یک مترو (تجریش-کهریزک) می باشد. پس از سوار شدن، در آخرین ایستگاه یعنی ایستگاه تجریش پیاده شوید و پس از چند قدم بازار را مقابل خود خواهید یافت. همچنین اتوبوس‌های BRT مسیر راه‌آهن-تجریش و اتوبوس‌های خط رسالت-قدس، یکی دیگر از از گزینه‌های دسترسی به بازار تجریش می باشند. توجه داشته باشید با توجه به ترافیک و شلوغی این منطقه و کم بودن جای پارک استفاده از خودروی شخصی پیشنهاد نمی شود.

تاریخچه بازار تجریش

گمانه زنی های بسیاری درخصوص قدمت بازار تجریش وجود دارد ولی عموما قدمت این بازار را به دوران قاجار نسبت می دهند. محله ی تجریش در ابتدا منطقه ای روستایی بود که از باغ‌ها و خانه‌های ییلاقی تشکیل شده بود و به خاطر آب و هوای دلپذیر و مطبوعش و وجود بقعه امامزاده صالح، به تدریج مورد توجه مردم قرار گرفت و در نتیجه رفت‌وآمد مردم تهران به این منطقه افزایش یافت. از این رو برخی از اهالی منطقه با دایر کردن دکان و مغازه در این حوالی، به فروش میوه‌های باغ‌های خود و دیگر محصولات پرداختند و بدین ترتیب دکانهای تجاری و خرده فروشی در این منطقه شکل گرفتند. با گذشت زمان و رونق بازار، تعداد دکان ها و حرفه ها افزایش یافت و از بقالی، میوه فروشی، لبنیاتی، قصابی و عطاری گرفته تا پارچه‌فروشی، آهنگری و قهوه‌خانه در این محل به فعالیت مشغول شدند و بازار تجریش به تدریج شکل گرفت. جالب است بدانید تا حدود بیش از ۵۰ سال پیش بازار تجریش فاقد سقف و به صورت روباز بود و از همین رو در فصول سرد سال و با بارش سنگین برف و باران، کسبه دکان های خود را تعطیل می‌ کردند. در نتیجه کسبه بازار تصمیم به ساخت سقف چوبی برای بازار گرفتند و مغازه‌های‌ خود را با تیر چوبی، خشت و گل و سقف شیروانی پوشاندند. این سقف چوبی تا سال ۱۳۵۲ دایر بود و پس از آن با سقف‌های آهنی جایگزین شد که تا همین چند سال پیش وجود داشت. در نهایت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در طول مرمت و بازسازی بازار، شکل و شمایل سنتی به آن داد و مغازه‌ها را با کتیبه‌های کاشی‌کاری سنتی تزیین کرد و بازار را به‌شکل امروزی‌ درآمد.

خریدنی ها و دیدنی های بازار تجریش

بازار سنتی تجریش را نمونه ی کوچکتر بازار بزرگ تهران می دانند، با این تفاوت که بیشتر کسبه بازار تجریش خرده فروش هستند، اما کسبه بازار تهران عموما به عمده فروشی مشغول هستند. قدم زدن در میان دکان های قدیمی این بازار سنتی و مشاهده ی غرفه ها و حجره هایی که هنوز شکل و شمایل سنتی خود را حفظ کرده اند، همچون یک ماشین زمان، شما را به تهران دوران قاجار و پهلوی می برد. در این بازار نام هر مغازه و حجره ای به زیبایی با خط نستعلیق درون کاشی های فیروزه ای رنگ نوشته شده است و بر جذابیت و حال و هوای قدیمی این بازار افزوده است. گفته می شود در حدود 400 باب مغازه کوچک و بزرگ در این بازار پذیرای خریداران و گردشگران می باشند. اما دیدنی های بازار تجریش تنها به دکان های رنگارنگ ادویه، صنایع دستی، زیورآلات، لباس فروشی، آجیل، خشکبار، میوه و تره بار محدود نمی شود، بلکه اماکن تاریخی و مذهبی نظیر تکیه بازار تجریش، امام زاده صالح و چندین مسجد نیز از دیگر جاذبه های این بازار سنتی هستند که در ادامه با برخی از آنها آشنا می شویم.

تکیه تجریش

در انتهای بازار سنتی تجریش و در ضلع شمالی بقعه امامزاده صالح، محوطه بزرگی را خواهید دید که میدان میوه و تره‌بار بازار محسوب می شود. اما اگر به پرچم های سبز و مشکی و دیگر نشانه ها در این مکان توجه کنید، متوجه خواهید شد که این محوطه ی بزرگ به عنوان تکیه نیز مورد استفاده قرار می گیرد. تکیه بزرگ تجریش در ایام محرم،‌ اربعین حسینی و ایام فاطمیه‌ رنگ و بوی عزاداری به خود می گیرد و مراسم های عزاداری، نوحه خوانی و تعزیه  در آن برگزار می شود. این تکیه که قدمت آن به دوران قاجار باز می گردد، در سال ۱۱۷۶ هجری شمسی احداث گردید تا پاسخگوی خیل عظیم عزادارن حسینی باشد. تکیه بزرگ تجریش در تاریخ  ۲۵ مهر ۱۳۸۳  با شماره ثبت ۱۱۲۱۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

امام زاده صالح

صالح (ع) یکی از پسران امام موسی کاظم و برادر امام هشتم شیعیان می باشد که بقعه ی وی در نزدیکی بازار سنتی  تجریش قرار گرفته است و روزانه میزبان صدها زائر مشتاق می باشد. بنای امامزاده در سال ۱۳۵۱ با شماره ۹۰۹ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.

مساجد بازار تجریش

بازار سنتی تجریش نه تنها یک مرکز داد و ستد و بازرگانی است؛ بلکه یک مرکز اجتماعی و فرهنگی نیز می باشد. از این رو سه مسجد صاحب الزمان، مسجد اعظم و مسجد سیدالشهدا در این بازار احداث شده اند و در کنار بقعه ی امام زاده صالح و تکیه به مراکز معنوی این بازار تبدیل گشته اند.