عمارت مسعودیه

 عمارت زیبای مسعودیه

عمارت مسعودیه یکی دیگر از یادگارهای دوره ی قاجار است که در بافت تاریخی شهر تهران در میان باغی بزرگ در محله ی بهارستان واقع شده است و به لطف وقایع تاریخی مهمی که در آن به وقوع پیوسته است، جایگاه ویژه ای در تاریخ معاصر ایران دارد. عمارت مسعودیه با معماری چشم نوازش در دی ماه ۱۳۷۷ با شماره ۲۱۹۰ به ‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

تاریخچه 

عمارت مسعودیه به دستور مسعود میرزا ملقب به ظل‌السلطان، فرزند ناصرالدین شاه و برادر ناتنی مظفرالدین شاه، در سال 1256 هجری شمسی (1295 ق) احداث گردید و بر اساس نام مالکش به “مسعودیه” شهرت یافت. مسعود میرزا برادر بزرگتر مظفرالدین شاه بود، اما از آنجا که مادرش، عفت السلطنه، از زنان صیغه ای ناصرالدین شاه و غیر قاجاری بود، پادشاهی را به برادرش واگذار کرد.

رویداد های تاریخی 

عمارت مسعودیه را می توان آیینه ی تمام نمای بخشی از تاریخ معاصر ایران دانست، که همچون گنجینه ای با ارزش برای ما به یادگار باقی مانده است. بازدید از این عمارت و بخش های دیگر آن به مثابه ورق زدن صفحات یک کتاب تاریخ، ما را با سرگذشت نه چندان دور خود آشنا می سازد؛

• در زمان جنبش مشروطیت که در دوران سلطنت مظفرالدین شاه به وقوع پیوست، به دلیل اختلاف نظر مسعود میرزا با برادر و برادر زاده اش، محمدعلی شاه، این عمارت به عنوان یکی از پایگاه های مشروطه خواهان و مخالفان محمد علی شاه مورد استفاده قرار می گرفت.
• در سال 1287 شمسی حیدرخان عمواوغلی که یکی از فعالان جنبش مشروطه خواهی بود، در نزدیکی این عمارت با بمبی دست ساز به کالسکه حامل محمد علی شاه حمله می کند. محمد علی شاه که از این سوقصد جان سالم به در برده بود، دستور داد به تلافی مجلس شورای ملی به توپ بسته شود. در ادامه نیز عمارت مسعودیه که مقر اصلی مشروطه خواهان به شمار می رفت به رگبار بسته شد و بسیاری از مشروطه خواهان دستگیر و یا کشته شدند.
• نخستین کتابخانه رسمی ایران در سال 1304 شمسی در یکی از تالار های این عمارت پایه گذاری شد و راه را برای احداث کتابخانه ملی هموار ساخت.
• تالار آئینه عمارت مسعودیه نیز که در آن عتیقه‌های باستانی از گوشه و کنار ایران جمع آوری شده بود، به عنوان یکی از اولین موزه ها در ایران شناخته می شود. اشیا این موزه در سال ۱۳۱۸ به موزه ملی منتقل شدند.
• میزبانی از دانشکده افسری در فاصله سال‌های ۱۳۴۲ و ۱۳۴۳ شمسی و نخستین وزارتخانه ی آموزش و پرورش در سال 1345 از دیگر رویدادهای تاریخی به وقوع پیوسته در این عمارت می باشد.

معماری 

باغ عمارت مسعودیه در زمینی به وسعت تقریبی ۴۰۰۰ مترمربع احداث شده است و در آن دوران از دو قسمت بیرونی (دیوان خانه) و اندرونی تشکیل شده بود. در حال حاضر عمارت مسعودیه از  عمارت های دیوان خانه، سفره خانه، حیاط سید جوادی، عمارت سید جوادی، حیاط مشیری، عمارت مشیرالدوله، حیاط خلوت، عمارت حیاط خلوت عمارت سر در پیاده‌رو، عمارت سر در کالسکه‌رو، باغ دیوان‌خانه و برخی دیگر از بناهای دوره ی پهلوی تشکیل شده است و تزئینات بسیار زیبای گچبری، کاشی کاری، خطاطی، نقاشی دیواری و … در آن بکار رفته است.

آدرس: ضلع جنوب غربی میدان بهارستان تهران