لباس بومی زنان هرمزگان نماد مقاومت در برابر تهاجم فرهنگی

خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها؛ مختار رحیمی: داشته‌های فرهنگ بلوچ در کنار اقوام بومی و محلی در استان هرمزگان تنها مختص به زبان، آداب و رسوم و آئین‌های آنها نبوده است، بلکه پوشش بومی زنان سیریک و قوم بلوچ پر از مؤلفه‌هایی است که علاوه بر غنا بخشیدن به فرهنگ ملی کشورمان ایران، دارای هویتی مستقل که مبتنی بر عفاف و حجاب است بنا گذاشته شده، که برای زنان قوم بلوچ و دیگر زنان این منطقه، جایگاه و نماد خاصی از منظر حجاب و عفاف قائل شده است.

زیبایی لباس‌های اقوام بومی و محلی در هرمزگان نه تنها خالی از لطف نیست بلکه گویایی عفاف و حجاب در تاریخ ایران و منطقه است. در هر نقطه از شرق استان هرمزگان که نمای ی از لباس‌های بلوچی و محلی این منطقه را به همراه عفاف و حجاب چشم هر بیننده‌ای را می‌نوازد و هر کجایی از شرق استان هرمزگان که پای می‌گذاری زیبایی چشم‌نوازی از لباس محلی و بلوچی که با عفاف و حجاب عجین شده است نیز دیده می‌شود.

پوششی متأثر از جنبه‌های اعتقادی ملی، دینی و منطقه‌ای، بر تن زنان بلوچ و محلی شرق هرمزگان

زنان شرق هرمزگان و قوم بلوچ به لحاظ اقلیمی و جغرافیایی منطقه، آب و هوا، وضعیت زیستی منطقه و مهم‌تر از همه متأثر از جنبه‌های اعتقادی و دینی، پوشش خاصی برای خود دارند و لباس و پوشش خود را بر این مبنا انتخاب کرده اند.

لباس قوم بلوچ در شرق استان هرمزگان، رنگ و بوی سنتی دارد که همان اصالت و عفاف و حجاب زن بلوچ را نشان می‌دهد. هویت لباس‌های محلی به‌صورت جدایی‌ناپذیر، با باورهای مردم منطقه گره‌خورده و جزئی از جاذبه‌های فرهنگی منطقه به حساب می‌آید.

عفاف و حجاب در لباس زن بلوچ نمودی از اقدامات علیه تهاجم فرهنگی غربی‌ها است، و جزو آن دسته از اتفاقات مهم و قابل‌توجهی است که در برابر تهاجم فرهنگی ایستادگی کرده است و نمونه‌ای بسیار روشن از غلبه فرهنگ پوشش بلوچ در برابر تهاجم فرهنگی غربی‌ها نیز به نمایش گذاشته است.

پوشش زنان بلوچ و محلی شرق هرمزگان سدی در مقابل تهاجمات فرهنگی

در واقع کشورهای غربی با توان و انرژی فراوان و امکانات بالای خود در صدد این بودند که فرهنگ غربی به مردم کشورمان ایران القا کنند ولی با توجه به اینکه لباس‌های بومی و محلی بلوچی در شرق استان هرمزگان از زیبایی و ظرافتی خاص و همچنین از ظرفیت‌های بالایی برخوردار بود، دشمنان نتوانستند که در فرهنگ پوشش بلوچ رخنه کنند و در واقع این غربی‌ها بودند که مغلوب قدرت فرهنگ پوشش بلوچ شدند.

پوشش زنان قوم بلوچ؛ منطبق با مبانی دینی و اسلامی و تاریخی

به نظر می‌رسد اقدام زنان بلوج در پوشش این چنین لباس‌های محلی بیش از آنکه اقدامی در راستای زیبایی باشد، معمولاً در راستای مبانی دینی و هویت اصیل و تاریخی قوم بلوچ که همان عفاف و حجاب بوده بنا گذاشته شده است.

هنوز هم در اکثر روستاهای شهرستان‌های سیریک، جاسک بشاکرد و بخش‌های از منطقه‌های از شهرستان میناب زنان اصالت خود را از یاد نبرده و همچنان به لباس‌های فاخر محلی خود می‌نازند و از همه مهمتر اینکه اهالی این مناطق به پوشیدن لباس محلی خود بسیار پایبند هستند.

البته نباید فراموش کرد که تنوع در لباس زن بلوچ و هرمزگانی موجب شده که زنان بلوچ به این نوع پوشش پایبند باشند، پوششی که با قدمت و اصالت، سال‌ها است که بر تن زنان بلوچ و هرمزگانی خودنمایی می‌کند و می‌توان این پوشش را لباسی برای همه فصول دانست. از پوشش خاص عزا گرفته تا لباس‌های رنگارنگ مجلسی، که منطبق با فرهنگ ایرانی اسلامی است و باید گفت آنچه زیبایی لباس زنان بلوچ و محلی شرق هرمزگان را کامل می‌کند منطبق بودن اینگونه پوشش با مبانی اسلامی است.

زمینه آشنایی نسل جدید با پوشش زنان بلوچ و محلی فراهم نیست

بنابراین می‌طلبد که زمینه و بسترهای لازم برای معرفی ویژگی‌های انواع لباس‌های محلی این منطقه و پوشش قوم بلوچ، برای آشنایی نسل جدید با اینگونه از داشته‌های فرهنگی منطقه فراهم شود. و از طرفی نیاز است که دست‌اندرکاران و فعالان این عرصه از الگوهایی با هویت و نمونه‌های اصیل مایه گیرند و با تکیه بر غنای فرهنگی این قوم طرحی نو دراندازند. پس از این جهت است که نقش مسئولان امر در دستگاه‌ها و نهادهای فرهنگی دوچندان می‌شود. زیرا که لباس‌های محلی تنها داشته‌های فراموش نشده و خاطره‌های دور و از همه مهمتر اینکه یک نوع اصالت برای مردم و زنان این دیار است.

نیاز است مسئولان و متولیان امر برای توسعه اینگونه فرهنگ پوشش محلی و همچنین تولید پوششی با مؤلفه‌های بومی و ملی آستین همت بالا بزنند و از این غنا و تنوع در لباس مردان و زنان ایرانی استفاده کرد تا شاید گامی در مسیر تحقق سبک زندگی ایرانی و اسلامی برداشته شود.

شیخ علی ماهیگیر امام جمعه موقت اهل تسنن سیریک در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: عفاف و حجاب در پوشش زنان منطقه متبلور است، و در نوع خود کم نظیر و در مواردی هم منحصر بفرد است.

شیخ ماهیگیر با بیان اینکه حجاب و عفاف از باورهای اصیل زنان سرزمین اقوام بومی و محلی این منطقه است، افزود: این باور نسل به نسل و پشت به پشت از اجداد و گذشتگان ما به آیندگان منتقل شده و پیوندی عمیق و دیرین با فرهنگ جامعه امروزی ایجاد کرده، و در گذر تاریخ علیرغم تحول در پوشاک و نحوه پوشش، الحمدلله زنان بلوچ و محلی شرق هرمزگان با این نوع پوشش نیز هویت خود را حفظ کرده است.

وی به مؤلفه‌های پوشش زنان بلوچ و محلی شرق هرمزگان پرداخت و بیان کرد: مهم‌ترین مؤلفه پوشش منطقه که تحت عنوان بلوچی از آن در کنار پوشش بندری و محلی یاد می‌شود، سر تا پا بودن این پوشش است و بجز کف دست همه بدن را می‌پوشاند. به همین لباس و هم چنین به سبب روبند و برقعه خاص و عنوان پوشاک‌های یک فرد در جهان بی نظیر است، که بالاترین درجه حجاب را ایجاد می‌گردد.

وی اضافه کرد: از دیگر ویژگی‌های پوشش زنان این منطقه، جدا از اینکه از نوع حجاب و عفاف برخوردار است، این است که خاص قشر خاصی از زنان یا شهر منطقه، مذهب و قوم خاصی نیست بلکه این پوشش همگانی زنان منطقه اعم از شیعه، سنّی، بلوچ زبان، بندری و غیره است و به نوعی هویت مردم منطقه هست طوری که در هر کجای دنیا دیده شود، مشخص می‌شود که از این منطقه است.

ماهیگیر گفت: نیاز است که دستگاه‌های متولی به منظور حفظ نوع پوشش زنان بلوچ و محلی شرق هرمزگان اقدامات بیشتری انجام دهند.

شیخ ماهیگیر، عفاف و حجاب در نحوه پوشش زنان بلوچ و محلی شرق هرمزگان، یک نوع امری فطری عنوان کرد و افزود: میل به پاکی و کسب ارزش‌های انسانی و عفاف و حجاب در زنان بلوچ و محلی شرق هرمزگان یک امری فطری است، که از برکات و ثمرات همین نوع پوشش است.

پوشش زنان بلوچ و بومی هرمزگان، حجاب را جذاب‌تر کرد

امام جمعه شهرستان سیریک در گفتگو با خبرنگار مهر، بیان کرد: امروزه زنان بلوچ و محلی هرمزگان با پوششی که همراه با حجاب و عفاف است در جامعه حاضر می‌شنود، که می‌توان بعنوان الگوی زن مسلمان به دنیا معرفی کرد، و این امر موضوع مهمی برای فرهنگ حجاب در کشور است که باید متولیان امر به آن توجه ویژه ای داشته باشند.

حجت الاسلام محسن سالاری با اشاره به وضعیت کنونی عفاف و حجاب در منطقه، بیان کرد: هر چند که در سال‌های اخیر به واسطه عملکرد مسئولان مربوطه در موضوع عفاف و حجاب وضعیت حجاب در کشور آنچنان مطلوب ارزیابی نمی‌شود، اما الحمدالله در نحوه پوشش زنان بلوچ و محلی هرمزگان عالی بوده و انتظارات به مقوله حجاب و عفاف برآورده کرده است.

وی با بیان اینکه هر چند که حجاب یک ضرورت دینی است، تصریح کرد: البته عفاف و حجاب تنها مختص زنان نیست، پس نیاز است که برای تبیین و ترویج این موضوع به دنبال برنامه‌های علمی نو و اثر گذار باشیم، افزود: ترویج حجاب و عفاف در پوشش زنان بلوچ و محلی هرمزگان، با ایده‌ها و برنامه‌های نو و اثرگذار در جامعه امروزی ممکن می‌شود که در جامعه ترویج داد.

وی با بیان اینکه، در کشور ما، به منظور ترویج فرهنگ عفاف و حجاب تنها به یک روز منتهی می‌شود، که این یک نوع بی توجهی به عفاف و حجاب است، سپس بر ضرورت برگزاری چنین برنامه‌های فرهنگی تأکید و خاطر نشان کرد: گرامیداشت هفته حجاب و عفاف بر ضرورت و ضروری است که برای چنین امر مهمی، در طول سال به یک برنامه بسنده نشود بلکه چندین برنامه و حتی قانون گردد تا اینکه خروجی مناسبی داشته باشد.

حجت الاسلام سالاری با اشاره به اینکه بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، تقریباً بیش از ۲۶ دستگاه متولی کار فرهنگی در بحث حجاب و عفاف هستند افزود: نیاز است که آنچه بر اساس وظیفه‌ای که به دستگاه‌های مربوطه نیز مشخص شده است، به وظیفه خود انجام دهند، هر چند که برخی دستگاه‌های متولی یکسری از کارهایی که باید انجام می‌دادند به آن عمل کرده اند.

عفاف و حجاب برای عموم مردم جذاب می‌شود اگر همه به وظیفه خودشان عمل کنند

رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان سیریک در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: برای حفظ سنت‌های پوشش محلی و بلوچی، شهرستان سیریک را بعنوان پایلوت طراحی و گلدوزی استان قرار دادیم.

محمد کریمی، تعداد کارگاه‌هایی که در این رسته صنفی فعالیت می‌کنند بیش از ۳۶ واحد صنفی عنوان کرد و افزود: بیش از ۸۵ نفر در این کارگاه‌ها مشغول به کار و طراحی اینگونه لباس‌ها هستند.

وی یکی دیگر از مزایای دوخت این لباس‌ها جلوگیری خروج ارز از کشور عنوان کرد و افزود: تا پیش از این لباس‌های محلی بانوان بلوچ و محلی هرمزگانی از کشورهای حاشیه خلیج فارسبه این منطقه وارد می‌شد که با توجه به کارگاه‌های که در این شهرستان ایجاد گردید، نیاز جامعه محلی این شهرستان و استان را مرتفع خواهد کرد.

وی اضافه کرد: با توجه به رونق بخشی اینگونه لباس‌ها و جذابیت در آنها، صادرات به کشورهای حاشیه خلیج فارس رونق گرفته است.

رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی سیریک در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: به منظور نهادینه کردن نوع پوشش محلی منطقه و بلوچی در قالب حجاب و عفاف در شهرستان سیریک، شهر سیریک را به عنوان منطقه آزاد گردشگری در کشور معرفی شده است که می‌تواند امکانی برای ترویج فرهنگ پوشش زنان بلوچ و محلی هرمزگان باشد.

مصطفی کریمی اضافه کرد: شهرستان‌های شرق استان هرمزگان، به دلیل دربرگرفتن قوم بلوچ و محلی هرمزگان یا همان بندری، انواع مختلفی از پوشاک دارند که همه این پوشش‌ها با عفاف و حجاب در یک راستا است.

وی افزود: هر چند که رونق بخشی اینگونه پوشش لباس در بین جامعه به عهده مسئولان فرهنگی و متولیان امر است، ولی بخش مهمی از این ترویج و رونق بخشی به عهده خود مردم منطقه است، و نیاز است که مردم منطقه نسبت به رونق بخشی اینگونه پوشش در بین جوانان و نسل‌های آینده اقدامات بیشتر و اساسی‌تری نیز انجام دهند.

کریمی با تاکید بر اینکه با کمک خود مردم منطقه، زمینه معرفی اینگونه پوشش در بین جامعه اسلامی نیر فراهم کنیم، خاطرنشان کرد: زمانی که مردم ترویج فرهنگ پوشش زنان بلوچ و محلی هرمزگان وظیفه ذاتی خودشان بدانند، یقیناً باعث معرفی آن می‌شود.

منبع:خبرگزاری مهر