نگاه سرد مسئولان گردشگری مازندران به تالاب ها!

تالاب ها و آب بندان ها  در مازندران، نمونه ارزشمندی از دانش یا فناوری بومی مردمان این سرزمین برای استفاده مطلوب از آب است؛ این اکوسیستم‌های آبی، از دیدگاه بوم ‌شناختی نیز به عنوان زیستگاه پرندگان و حیات وحش، حافظ تنوع زیستی، بانک ژن، ایجاد منظرهای زیبا و  غیره از اهمیت زیادی برخوردار هستند.
۲۴ تالاب ثبت شده در مازندران می‌تواند در ایجاد اشتغالزایی با رونق گردشگری و بوم‌گردی موثر باشد؛بر اساس سرشماری میدانی در فصل سرد سال بیش از ۹۰ تا ۱۰۰گونه پرنده مهاجر با جمعیت برآوردی حدود ۷۰۰ هزار بال برای زمستان گذران از سیبری در تالاب ها و آببندان های مازندران فرود می آیند .

*پایه اصلی مشارکت در حفظ تالاب‌ها آموزش مردم بومی است

علی‌اکبر یداللهی کارشناس محیط زیست چندی پیش در گفت‌وگو با ایسنا، عنوان کرده بود که پایه اصلی مشارکت در حفظ تالاب‌ها آموزش مردم بومی است و با بالا بردن سواد زیست محیطی مانند دانش، نگرش و رفتار مردم بومی در مورد تالاب‌ها می‌توان تعاملی بین مردم آن منطقه و محیط زیست ایجاد کرد.

وی  با اشاره به  حمایت و مشارکت مردم بومی با به اجرا در آوردن برنامه‌ای مانند طبیعت گردی در تالاب میانکاله  برای عدم تبدیل مردم به شکارچی پرندگان مهاجر گفته بود: با این کار به جای این‌که مردم ۲۰۰۰ راس گوسفند را برای امرار معاش به جنگل ها و محیط زیست وارد کنند و باعث تخریب محیط زیست شوند با ۲۰۰ رأس گوسفند و لیدر گردشگری می توانند از منطقه خود به ویژه از مراتع پیرامون تالاب‌ها حفاظت کنند.

این کارشناس محیط زیست خاطرنشان کرده بود: تالاب‌ها به دسته‌های زیستی که حدود ۴۰ نوع از آن در سطح استان بوده تقسیم می شوند و عمدتا مکان مهاجرت پرندگان مهاجر که زمستان گذرانی می‌کنند مانند سرخرود محمودآباد و  تالاب شیلاتی که از آن برای پرورش ماهی و برخی دیگر از آن‌ها برای زراعت و کشاورزی به منظور تأمین آب زمین استفاده می‌شود تبدیل شده اند.

*۲۴ تالاب ثبت شده در استان مازندران وجود دارد

یاسر سالار کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست نیز چندی پیش در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرده بود: ۲۴ تالاب ثبت شده در استان مازندران وجود دارد هم‌چنین مساحت ۱.۵ میلیون هکتار تالاب ایران در کنوانسیون ملی رامسر ثبت شده است.
وی با بیان اینکه تالاب ها دارای ۳ ارزش اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی و ارزش های فرهنگی است، گفته بود: ارزش اکولوژیک شامل زیست گاهی، بانک ژن، پالایش محیط زیست، مولد آبزیان و جلوگیری از تخریب سواحل است.
این کارشناس ارشد مهندسی محیط زیست در ادامه تصریح کرده بود: بحث اشتغال، منابع تامین آب، بحث درمانی، اکوتوریسم و کاهش مهاجرت به خاطر معیشت از ارزش های اقتصادی فرهنگی بوده وآموزش های زیست محیطی، سلامت، آرامش روحی، میراث فرهنگی، عکاسی و فیلمبرداری از ارزش های فرهنگی تالاب ها محسوب می شوند.

*ظرفیت تالاب های مازندران برای توسعه توریسم تالابی

نرگس وزین دانش آموخته دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس نیز در مقاله خود  نوشته بود: تالابهای میانکاله و لپوی زاغمرز با جاذبه های متنوع اکولوژیکی شرایط توسعه اکو توریسم تالابی را با تدوین راهبردهای مناسب دارا هستند. مسأله مهم در توسعه اکو توریسم تالابی، طراحی الگوی راهبردی و توسعه شاخص های مناسب است تا ضمن بهره برداری از جاذبه‌های طبیعی سلامت اکوسیستم‌ و پایداری جوامع محلی را ممکن سازد.

*لزوم ایجاد کارگاه های پرنده نگری برای جذب گردشگر

مهدی بشارتده سلوطی، استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه علم و فناوری مازندران نیز در گفت وگو با ایسنا، به نقش مهم گردشگری در حوزه اقتصاد و لزوم برنامه ریزی در این خصوص اشاره کرد و گفت: عدم باور به بخش گردشگری به عنوان بخش تاثیر گذار در اقتصاد موجب شده است برنامه ریزی ها کوتاه مدت و موقتی باشد.

وی  به عدم توجه کافی به اقدامات زیرساختی و نظام یافته در مازندران به عنوان یک استان گردشگرپذیراشاره کرد و متذکر شد: میانکاله ، آب بندانها و تالاب هایی که در مازندران وجود دارد به علت مهاجرت گونه های نایاب پرندگان به این نقاط، از جمله ظرفیت های بالای استان است که می توان روی آن کار کرد.

استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه علم و فناوری مازندران با تاکید بر کار درحوزه مجازی و چه حقیقی و ایجاد کارگاه های پرنده نگری برای جذب گردشگر، افزود:  باید زیرساخت های لازم و برنامه ریزی درستی در این زمینه انجام شود تا زمینه جذب گردشگر فراهم شود.

بشارتده سلوطی تصریح کرد: در صورتی که گردشگر خارجی به مناطقی همچون میانکاله و تالابهای مازندران سفر کند با صرف دلار ۳۰ هزار تومان سود آوری بالایی خواهد داشت، ادامه داد: قابلیت های بسیار زیادی در این  میانکاله و تالاب های مازندران وجود دارد اما متاسفانه به جای فرصت سازی، فرصت سوزی های خوبی شده است و همه اینها مانع از جذب مناسب گردشگر می شود.

*مسئولین قابلیت های گردشگری میانکاله و فریدونکنار را باور ندارند

وی با بیان اینکه متاسفانه در میانکاله و فریدونکنار درآمد دیگری برای کسانی که این پرندگان مهاجر کمیاب را شکار می کنند تعریف نشده است تا به جای خسارت به محیط زیست دنبال شغل دیگری باشند، یادآور شد: مسئولین قابلیت های گردشگری میانکاله و فریدونکنار را باور ندارند وبعد از گذشت این همه سال هنوز متولی خاصی برای این موضوع وجود ندارد.

این استاد دانشگاه حوزه اقتصاد کشاورزی با اشاره به این مطلب که به علت عدم تعریف یک مدیریت واحد برای این منطقه حفاظت شده، متاسفانه نگهداری آن به مدیریت شورایی در تهران واگذار شده است، افزود: محدودیت هایی برای گردشگران خارجی در این منطقه حفاظت شده وجود دارد و باید گفت اصول اولیه برخورد با گردشگر خارجی  وجود ندارد و اینطور تصور می شود  که گردشگر خارجی به جای استفاده از زیبایی های منطقه حفاظت شده و پرنده نگری، شکارچی غیرمجاز است، در حالیکه اینگونه نیست.

بشارتده سلوطی با بیان اینکه نگاه گردشگری که می خواهد پرنده نگری کند و از زیبایی ها استفاده کند ارزشمند است، تاکید کرد: تا روزی که  به ارزش واقعی این منابع پی برده نشود نمی توان قدر آن را دانست و برنامه ریزی کرد و دلیل آن نیز این است که برنامه ریزی های اقتصادی ما همواره تک بعدی و تک محوری و براساس درآمد نفتی بوده است.
وی با ابراز تاسف از مرگ و میر پرندگان مهاجر طی سالهای اخیرو عبور از آن به جای یافتن راه حل مناسب، اظهار کرد:  باید چاره اندیشی مناسبی در این زمینه صورت می گرفت اما این اتفاق هرسال در حال تکرار شدن است.
این استاد دانشگاه حوزه اقتصاد کشاورزی پرنده نگری به جای شکار پرندگان را یکی از پتانسیل های بالا در این زمینه برشمرد و گفت: بسیاری از کشورها در این زمینه وارد شده اند و برای جذب گردشگران برنامه ریزی های خوبی انجام داده اند بنابراین در حوزه فضای مجازی می توان وارد شد و کار کرد.
بشارتده سلوطی با ابراز تاسف از اینکه حتی یک سایت برای پرنده نگری وجود ندارد، افزود: ایجاد زیرساختهای لازم در کنار مناطق حفاظت شده جزو علم روز دنیا است که با برنامه ریزی دقیق این زیرساختها ایجاد می شود .
وی با بیان اینکه در این نقاط حفاظت شده از جمله میانکاله باید راه دسترسی مناسب و واحدهای اقامتی متناسب برنامه ریزی شود، گفت: اما متاسفانه این مناطق از کمترین امکانات همچون سرویس بهداشتی مناسب بی بهره هستند.
استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه علم و فناوری مازندران با بیان اینکه بخش دولتی با توجه به عدم دغدغه  و محدودیت هایی که وجود دارد نمی تواند آنگونه که باید و شاید در حوزه درآمدزایی وارد شود و نگاه سودآوری داشته باشد، تصریح کرد: اینکار باید به بخش خصوصی که واقعا ظرفیت ها را در حوزه گردشگری درک کند واگذار شود تا نگرانی تخریب کاهش یابد.

بشارتده سلوطی با ابراز تاسف از اینکه ایجاد موانع بسیار موجب دلسردی بخش خصوصی می شود، گفت:با توجه به شعار امسال به جای مانع زدایی، مانع زایی ایجاد می شود در حالیکه اگر همین ظرفیت در کشورهای حاشیه دریای خزر بود به خاطر برنامه ریزی های دقیقی که دارند استفاده های بهینه ای از این ظرفیت ها انجام می شد.

منبع:ایسنا