دیجیتال‌سازی میراث‌فرهنگی
برای دستیابی به این بالندگی، ضروری است که در مراحل مستندسازی، حفاظت، پژوهش، سامان‌دهی و معرفی میراث‌فرهنگی از ابزارهای دیجیتالی استفاده شود در غیر این صورت مدیریت منایع میراث‌فرهنگی به شیوه‌های سنتی موجب می‌شود تا اطلاعات به مرور زمان از بین‌رفته یا دستخوش تغییرات جبران‌ناپذیر شود، همچنین دسترسی به این اطلاعات را برای پژوهشگران دشوار می‌کند. روش‌های نوین تا حدودی دشواری‌هایی از این قبیل را برطرف ساخته است.
دیجیتال‌سازی میراث‌فرهنگی یکی از این روش‌ها است که به اقتضای شرایط جغرافیایی، فرهنگی و اقتصادی مربوط به هر سرزمین، روش‌مندی و استانداردسازی مختص به خود را می‌طلبد. دیجیتال‌سازی به معنای بهره‌گیری از ابزارها و زمینه‌ساز دیجیتالی برای ثبت و نمایش منابع فرهنگی است. دیجیتال‌سازی فرآیندهای کشف، حفظ و نمایش این منابع را با سرعت و دقت بیشتری انجام می‌دهد.
ضرورت و مزیت‌های دیجیتال‌سازی میراث‌فرهنگی
شیوه‌های پیشین مستندسازی به دلیل تراکم بالا و تنوع داده‌های میراث‌فرهنگی، کارآمدی کافی در ثبت، داده کاوی و تحلیل این حجم بالای آثار را ندارد. اما برخلاف آن، انجام مستندنگاری به روش‌های دیجیتالی نتایج بسیار سودمندی را برای میراث‌فرهنگی داشته که از آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آرشیو و ذخیره‌سازی سیستماتیک
- مدیریت اطلاعات و دسترس‌پذیری
- افزایش و ترویج آگاهی مردم نسبت به میراث‌فرهنگی
- پایش و تضمین بقای میراث‌فرهنگی
- تجاری‌سازی موثر و کارآمد
به طور خلاصه می‌توان گفت دیجیتال‌سازی میراث‌فرهنگی از این باب اهمیت دارد که در گام اول آرشیو و ذخیره‌سازی اطلاعات را نظام‌مندتر کرده و شرایط را برای دسترسی همگانی و تبادل اطلاعات فراهم می‌کند. علاوه بر این دیجیتال‌سازی سبب شده پایش و حفاظت آثار تاریخی به شیوه‌ای کارآمدتر انجام شود و تجربه‌های جدید و با کیفیتی در حوزه میراث‌فرهنگی ایجاد شود.
شیوه‌های دیجیتال‌سازی
شیوه‌های دیجیتال‌سازی شامل میراث مادی و میراث منقول و میراث مستند است. دیجیتال‌سازی و مدل‌سازی میراث مادی (بناها و محوطه‌های باستان‌شناسی و بافت‌های تاریخی) در حال حاضر با بکارگیری تکنیک‌هایی چون فتوگرامتری برد کوتاه، پهپاد فتوگرامتری و اسکن لیزری انجام می‌شود.
میراث منقول و میراث مستند نیز شامل دیجیتال‌سازی اشیای موزه‌ای (دوبعدی و سه‌بعدی) با استفاده از روش‌های مستندنگاری غیرتماسی همچون فتوگرامتری برد کوتاه، اسکن نوری، عکاسی گیگاپیکسلی، عکاسی مادون قرمر، امکان مرمت اشیا با بالاترین کیفیت، آرشیوسازی دقیق و پایدار از مجموعه تسهیل گروه‌بندی و طبقه‌بندی اشیا و نظم‌بخشی به فراداده‌های فنی و محتوایی (مقصود از فراداده هرگونه اطلاعات درباره شی است اعم از فنی و محتوایی ایجاد می‌کند.
موزه‌ها، سازمان‌ها و مراکز فرهنگی به شکل سنتی خود با فزونی حجم اطلاعات مواجه‌اند. بنابراین خلاصه‌سازی، مستندنگاری و طبقه‌بندی اطلاعات برای نگهداری و استفاده از آن، بیش از هر زمانی اهمیت دارد.
با دیجیتال‌سازی میراث‌فرهنگی، امکان دسترسی پژوهشگران در تمام نقاط جهان فراهم می‌شود و در نتیجه باعث تولید حجم زیادی از اطلاعات و معرفی میراث جهانی ایران در سطح بین‌المللی خواهد شد.
علاوه براین، ایجاد آرشیو مجازی همیشگی و پایدار است که با وجود تهدیدهایی چون نابودی و غارت اشیای میراثی می‌توان برای همیشه از آن‌ها حفاظت کرد. به علاوه در این مسیر می‌توان انحصارطلبی پژوهشی منفعت طلبانه و سیاسی کردن پژوهش‌ها را که دو مانع اصلی بر سر راه دسترسی آزاد به اطلاعات را در رشته‌های علوم انسانی به‌شمار می‌روند، از میان برداشت.
در نهایت به صورت کلی تجربه استفاده از فناوری‌های دیجیتالی در مراکز میراث‌فرهنگی همواره مزایایی را به همراه داشته است که از این جمله می‌توان به انفرادی کردن آموزش‌ها، بهبود کیفیت در انتقال مفاهیم، ایجاد فرصت‌های برابر در آموزش، یادگیری ملموس و عینی و برانگیختن حس کنجکاوی و تفکر خلاق اشاره کرد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.