خروج نبض توریسم از کما؟

اگرچه گردشگری بین‌المللی در نیمسال اول 2021 بسیار ضعیف عمل کرده و از ژانویه تا سپتامبر 2021، میزان گردشگران 20 درصد کمتر از مدت مشابه خود در سال 2020 و 76 درصد کمتر از سطح 2019 بوده است، اما با احیای گردشگری در فصل تابستان، در انتهای سال 2021 نبض گردشگری در جهان با 4 درصد رشد همراه بود. با این حال این رقم همچنان بسیار پایین‌‌تر از سطح قبل از همه‌‌گیری کرونا است. گردشگری بین‌المللی در سال 2021 رشد 4 درصدی را در مقایسه با سال 2020 تجربه کرد و با 15 میلیون گردشگر بین‌المللی بیشتر، به 415 میلیون نفر در سال 2021 رسید. اما با این حال، براساس برآوردهای اولیه، ورودی‌‌های بین‌المللی هنوز 72 درصد کمتر از قبل همه‌‌گیری در سال 2019 بوده است. سال 2020 بدترین سال ثبت شده صنعت گردشگری در طول تاریخ بوده که میزان ورودی‌‌های بین‌المللی تا 73 درصد کاهش یافت.

عمده دلیل افزایش تقاضای سفر در نیمه اول سال 2021 را می‌توان در اعتماد مسافران برای سفر با افزایش پیشرفت سریع واکسیناسیون و کاهش محدودیت‌‌های سفر در بسیاری از مقاصد دانست. گردشگری بین‌المللی در نیمه دوم سال 2021 نسبت به قبل از همه‌‌گیری 62 درصد کاهش یافت. این در حالی است که در نیمه اول 2021 این میزان نزدیک به 80 درصد بوده است. براساس داده‌ها، این میزان در دسامبر تا منفی 65 درصد نیز رسید که این کاهش تقاضا ناشی از شیوع سویه جدید «اُمیکرون» بوده است. از این رو باتوجه به بی‌‌ثباتی محدودیت‌‌های حرکتی، میزان واکسیناسیون و اعتماد مسافران، سرعت بهبودی در سراسر جهان کند و نابرابر باقی مانده است. باتوجه به بحران‌‌هایی که جهان طی دو دهه اخیر از سال 2000 با آن مواجه شده، همه‌‌گیری کرونا بدترین میزان آسیب و خسارت را بر بازار گردشگری جهان وارد کرده است. همه‌‌گیری کرونا بدترین بحرانی بوده که صنعت گردشگری تاکنون با آن مواجه شده است. همه‌‌گیری سارس در سال 2003 تنها باعث کاهش نیم درصدی تعداد گردشگران بین‌المللی شد و درآمدهای حاصل از آن کاهش 2درصدی را تجربه کرده‌‌اند. اما جهان خیلی زود توانست این رکود را جبران کند و از سال 2004 روند صعودی را در پیش بگیرد. پس از آن بحران اقتصادی جهان در سال 2009 نیز کاهش 4 درصدی بر گردشگری بین‌المللی وارد کرد، اما پس از آن روند صعودی قابل توجهی را در پیش گرفت. به‌طوری‌که در سال 2019 تعداد گردشگران بین‌المللی به 5/ 1 میلیارد نفر و درآمد حاصل از آن به 5/ 1 تریلیون دلار رسید. اما شیوع کرونا در جهان این صنعت را حتی به آستانه تعطیلی رساند و تعداد گردشگران بین‌المللی در سال 2020 با 400 میلیون نفر به سطح سال 1990 و میزان درآمدهای حاصل از گردشگری با کاهش 64 درصدی به 536 میلیارد دلار رسید که این رقم در سال 2021 با بهبودی محدود به 620 میلیارد دلار رسیده است.

رشد 4 درصدی بازار توریسم در سال 2021 را می‌توان در رشد مناطق مختلف جهان دانست که اروپا و آمریکا قوی‌‌ترین نتایج را به ثبت رسانده‌‌اند و به‌‌ترتیب رشد 19 درصدی و 17 درصدی را تجربه کردند، اما همچنان هر دو 63 درصد پایین‌‌تر از سطح قبل از همه‌‌گیری هستند.

براساس داده‌های زیرمنطقه‌‌ای، کارائیب با رشد ۶۳ درصدی در مقایسه با سال ۲۰۲۰ بهترین عملکرد را داشته است. اروپای جنوبی و مدیترانه‌‌ای با افزایش ۵۷ درصدی و آمریکای مرکزی با افزایش ۵۴ درصدی پس از کارائیب از رشد قابل توجهی برخوردار بودند. آمریکای شمالی و اروپای شرقی مرکزی با رشد ۱۷ درصد و ۱۸ درصد نیز بالاتر از سطح سال ۲۰۲۰ قرار گرفتند. در همین حال، آفریقا در سال ۲۰۲۱ نسبت به سال ۲۰۲۰ افزایش ۱۲ درصدی در ورود گردشگران داشته، اگرچه این میزان هنوز ۷۴ درصد کمتر از سال ۲۰۱9 است.

اما وضعیت در خاورمیانه و آسیا و اقیانوسیه کاملا متفاوت بود و همچنان روند نزولی خود را ادامه دادند. تعدادگردشگران ورودی در خاورمیانه ۲۴ درصد نسبت به سال ۲۰۲۰ و ۷۹ درصد نسبت به سال ۲۰۱۹ کاهش یافته است. آسیا و اقیانوسیه که طی دو سال پیش از همه‌‌گیری بالاترین میزان رشد در جذب گردشگران خارجی را داشته، از ابتدای سال ۲۰۲۰ همزمان با همه‌‌گیری کرونا با رکود سهمگینی مواجه شده و تقریبا به مرز تعطیلی سفرهای خارجی نزدیک شد. در سال ۲۰۲۱ نیز این روند نزولی همچنان ادامه داشت و ۶۵ درصد پایین‌‌تر از سال ۲۰۲۰ و ۹۴ درصد کمتر از زمان قبل از همه‌‌گیری بوده است. دلیل عمده این کاهش بی‌‌سابقه در منطقه گردشگرپذیر آسیا و اقیانوسیه را می‌توان در بسته بودن کامل مرزهای بین‌المللی بسیاری ا‌ز مقاصد به روی سفرهای غیرضروری دانست.

در کنار کاهش تعداد مسافران خارجی، سهم اقتصادی گردشگری جهان در سال ۲۰۲۱ با توجه به تولید ناخالص داخلی 9/ 1 تریلیون دلار تخمین زده می‌شود که بالاتر از رقم 6/ 1 تریلیون دلار در سال ۲۰۲۰ است. اما با این حال، هنوز بسیار کمتر از میزان قبل از همه‌‌گیری به مبلغ 5/ 3 تریلیون دلار باقی مانده است. درآمد صادراتی حاصل از گردشگری بین‌المللی در سال ۲۰۲۱ می‌تواند از ۷۰۰ میلیارد دلار فراتر رود که نسبت به سال ۲۰۲۰ به دلیل هزینه‌های بیشتر در هر سفر، بهبودی ناچیزی است، اما با وجود این، کمتر از نیمی از 7/ 1تریلیون دلار ثبت شده در سال ۲۰۱۹ است.

برآوردها نشان می‌دهد میانگین دریافتی‌‌ها در هر ورود به ۱۵۰۰ دلار در سال ۲۰۲۱ رسیده که نسبت به ۱۳۰۰ دلار در سال ۲۰۲۰ افزایش یافته است. علت را می‌توان در افزایش پس‌‌اندازها، مدت اقامت طولانی‌‌تر و همچنین قیمت‌‌های بالاتر حمل و نقل و اقامت دانست.

منبع:دنیای اقتصاد