تنها تالاب شهری ایران کجاست؟

به گزارش همشهری‌آنلاین، تالاب کیاکلایه لنگرود واقع در شرق گیلان درگذشته بسیار وسیع بود. بخش غربی آن در جاده لاهیجان و بخش غربی آن تا نزدیکی‌های شهر شلمان امتداد داشت. این تالاب کم‌نظیر در سده اخیر به دلیل تصرفات برای توسعه اراضی کشاورزی و در سی ‌چل سال اخیر به دلیل توسعه نامتوازن شهری به شدت مورد آسیب و تهدید جدی قرار گرفت و به شکل امروزی درآمد.

تالاب کیاکلایه که بین لنگرودی‌ها به «کیاکلایه سَل» شهرت دارد، رویشگاه گیاهان و درختان آبدوستی چون «توسکا» است. نیلوفر آبی هم که به زبان گیلکی به آن «سَل تی‌تی» یعنی گل مرداب می‌گویند از دیگر گیاهان مهمی است که در تالاب کیاکلایه می روید. برای همین گردشگران بسیاری را به‌سمت خود می‌کشاند.

همچنین اکنون بخش وسیعی از این تالاب را دریاچه‌های کوچک و بزرگ، بخشی را نیزار و بخش مهمی را جنگل مردابی تشکیل می‌دهند که در این باره باید گفت که تنها جنگل مردابی و شهری ایران در لنگرود گیلان قرار دارد.

همچنین همه ساله در فصول سرد سال پرندگان مهاجر این تالاب را برای زمستان‌گذرانی انتخاب می‌کنند. سوای پرندگان مهاجر، گونه‌های بومی متنوعی هم در این زیستگاه طبیعی زندگی می‌کنند. در سال‌های گذشته این جنگل و تالاب مهم‌ترین زیستگاه قرقاوول بود که به‌دلیل شکار بی‌رویه و تخریب زیستگاه آنان، اکنون به ندرت می‌توان قرقاوولی را در این منطقه مشاهده کرد. با این وجود هنوز پرندگانی مانند عقاب، شانه به‌سر، فاخته، ابیا، طاووسک یا خروس مرداب در پیرامون تالاب کیاکلایه مشاهده می‌شوند که برای مسافران و گردشگرانی که به گیلان سفر می‌کنند جذاب است.

منبع اصلی آب این تالاب در واقع سیلاب‌های منطقه کوهستانی لیلاکوه و ملاط است که پس از بارش‌ها سرازیر و در این نقطه جمع‌ می‌شوند. این تالاب مهم‌ترین منبع تامین آب کشاورزی شهرستان بوده و هنوز بسیاری از کشاورزان از پساب‌های آن برای آبیاری مزارع خود استفاده می‌کنند.

تالاب کیاکلایه لنگرود چون در شهر قرار دارد، این روزها حال و روز خوشی ندارد. توسعه شهری بلای جان آن شده‌ است. از دهه ۶۰ به این طرف هیچ حمایت و مراقبتی از این عرصه طبیعی صورت نگرفته‌ است. در اوایل دهه یاد شده، زباله‌های شهری را در یکی از دریاچه‌های این تالاب مدفون می‌کردند. بعد بخش قابل توجهی را نابود و به جای آن پارک طبیعی یک پارک مصنوعی احداث کردند. ساخت مجتمع آتش‌نشانی و دایره موتوری شهرداری لنگرود، ایجاد چندین خیابان، ساخت مجتمع‌های اداری، فرهنگی و ورزشی، ساخت بازارچه، ایجاد بیمارستان و مصلی از دیگر اتفاقاتی‌ است که هم از وسعت اراضی آبی و غیر آبی تالاب کاست و هم شرایط اکوسیستمی آن را به‌هم ریخت. اما هیچ یک از موارد یاد شده به اندازه موردی که در ادامه به آن پرداخته می‌شود، نتوانست حیات این تالاب را با مخاطره جدی روبه‌رو سازد. در دهه ۸۰ دولتمردان تصمیم گرفتند تا در تالاب کیاکلایه پروژه مسکن مهر را اجرا کنند. ساخت این پروژه درواقع تیر خلاصی به جان این زیستگاه طبیعی بود که بخش وسیعی‌ از آن را بلعید.

با وجود همه اینها، تالاب کلایه هنوز زنده است. هنوز بخش وسیعی از جنگل‌ آن دست نخورده است. هنوز دست بهار دردریاچه‌های آن گل نیلوفرمی‌کارد و دست تابستان غنچه‌های آن را می‌شکوفاند. همه ساله تابستان، فصل دیدنی این تالاب است و گردشگران زیادی به شوق  تماشای نیلوفرهای آبی به تالاب کیاکلایه می‌روند.

این تالاب در جنوب شهر لنگرود استان گیلان و در محور ترانزیتی رشت به رامسر قرار دارد. دوستداران جاذبه های طبیعی و گردشگران این تالاب را همتای دریاچه نیلوفر در استات ادون تایی تایلند می‌دانند.

منبع:همشهری