قورقا، قوایی برای روزهای سرد زمستان در آذربایجان

به گندم و شاهدانه تفت‌داده شده آجیل «قورقا» گفته می‌شود، این خوراکی یکی از سنتی‌ترین تنقلات در آذربایجان است. در زمان‌های قدیم مردمان آذربایجان در مهمانی‌ها و جشن‌های باستانی به‌خصوص در فصل سرد سال، گندم‌های برداشت‌شده از زمین‌های خود را برشته‌کرده و مصرف می‌کردند.

این خوراکی به‌قدری مقوی و باارزش است که همچنان نیز مورداستفاده مردم است. به‌گونه‌ای که امروزه در اقصی نقاط کشور، افراد این محصولات را به شیوه‌های مختلفی مصرف می‌کنند.

در منطقه آذربایجان، قورقا در شب چله و عید نوروز استفاده می‌شود؛ در عید نوروز قورقا را در سفره هفت‌سین هم می‌گذارند. هرچند قورقا عمدتاً به گندم تفت‌داده شده گفته می‌شود اما تفت دادن «مرجی» یا عدس و «شادنه» یا شاهدانه نیز مرسوم بوده است؛ امروز این تولیدات به شکل بسته‌بندی در مغازه‌های آجیل‌فروشی به فروش می‌رسد.

چند سالی می‌شود که صادرات آجیل قورقا از ایران به برخی از کشورهای خارجی به‌صورت عمده انجام می‌شود. اکثر شرکت‌های صادرکننده ایرانی بهترین نوع این محصول را از برترین برندهای تولیدی با مناسب‌ترین قیمت‌ها خریداری کرده و به‌صورت مستقیم به بازارهای بین‌المللی ارسال می‌کنند. این امر سبب شده تا تولید ملی در این زمینه رونق خوبی بگیرد.

روش تهیه آجیل قورقا

روش تهیه این آجیل مغزی بدین شرح است که ابتدا مقداری از گندم را درون ظرفی به همراه آب می‌گذاریم تا برای مدتی خیس بخورد. سپس درون شیر ریخته و برای یک شبانه‌روز در آن می‌ماند. درنهایت این محصول درون روغن ریخته و با ادویه طعم دار می‌کنیم. حرارت باعث می‌شود تا این دانه‌ها پف کنند.

سپس شاهدانه را شسته و آبکشی کرده تا خشک شود چهار پنج دقیقه تفت‌داده، زیرورو می‌کنیم تا تفت‌داده شود.

ارزش غذایی گندم

گندم یکی از کامل‌ترین غذاهای گیاهی است که حاوی مقدار زیادی مواد معدنی به‌ویژه پتاسیم، فسفر، منیزیم، آهن و روی است. گندم سرشار از ویتامین B، به‌ویژه تیامین و نیاسین است که برای تقویت سیستم عصبی و متابولیسم کربوهیدرات‌ها به‌عنوان انرژی یا برای حفظ سلامت پوست ضروری است. گندم حاوی ویتامین E بسیار زیاد است. همچنین خواص علف گندم نیز زیاد است و هزاران سال است که در سراسر دنیا از آن استفاده می‌شود.

گندم، غنی از عناصر کاتالیزوری، نمک‌های معدنی، کلسیم، منیزیم، پتاسیم، گوگرد، کلر، آرسنیک، سیلیکون، منگنز، روی، ید، مس، ویتامین B و ویتامین E است.

مسائلی مانند کم‌خونی، کمبود مواد معدنی، سنگ کیسه صفرا، سرطان پستان، التهاب مزمن، چاقی، سستی و ضعف، سل، مشکلات دوران بارداری و شیردهی مشکلات به‌سرعت با مصرف گندم کامل، بهبودیافته است. همچنین برای درمان نازایی توصیه می‌شود. ازآنجاکه جوانه گندم دو یا سه برابر بیشتر شامل ویتامین B هستند، برای درمان دستگاه گوارش، بیماری‌های پوستی، بیماری‌های تنفسی و قلبی و عروقی استفاده می‌شود و به تعادل سطح کلسترول و محافظت از قلب کمک می‌کند.

منبع:میراث آریا