گردشگری دریایی و پیوند آن با امنیت ملی
اگر از دریچه ضرورت تامین امنیت ملی به این حضور پرغرور بنگریم، حیاتی، ضروری و البته بیشتر صلب و سخت افزاری می‌کند. جادارد از منظر نرم‌افزاری نیز بیشتر بدان پرداخته شود. چرا که در دنیای امروز، انتظار تامین امنیت ملی صرفا از طریق نیروهای نظامی نگاهی یک سویه و ناکاراست.
توسعه گردشگری دریایی در ایران به‌ویژه در آب‌ها و سواحل جنوبی را می‌توان از عوامل تقویت امنیت ملی آن‌هم به‌شکل نرم‌افزاری قلمداد کرد. ذیلا به رخنمون‌ها و دلایلی برای اثبات این ادعا اشاره می‌شود:
۱- از اولین دستاوردهای توسعه گردشگری در هر منطقه و سرزمین، بهره‌مندی ساکنان آن محیط از برکات اقتصادی آن نظیر کاهش فقر، اشتغال‌زایی، عدالت، ایجاد درآمد و توازن منطقه‌ای است. برخورداری ساکنان شریف و خونگرم سواحل و جزایر جنوبی ایران از مزایای اقتصادی حاصل از توسعه گردشگری دریایی نه تنها این مرزبانان شجاع و کم توقع را به میهن خود دلگرم‌تر و علاقه‌مندتر می‌کند بلکه ریشه معضلاتی چون قاچاق کالا و سوخت را نیز تاحد زیادی خشکانده و سایر مناطق داخلی کشور را از چنگال مفاسد آن تا حدود زیادی می‌رهاند.
۲- افزایش حضور نفوس، خواه به صورت سیال (به شکل گردشگر وبازدیدکننده) و خواه به صورت نیروی انسانی شاغل و ساکن در تاسیسات پرتعداد گردشگری، حمل و نقل دریایی، اسکله‌ها، بندرگاه‌ها، تفریحگاه‌های آبی، دهکده‌ها، مجتمع‌های ساحلی گردشگری و سایر اماکن مربوطه خود نشانه‌ای از تمرکززدایی و توزیع جمعیت به سوی این سواحل و جزایر است. چه آنکه، جمعیت خود یکی از فاکتورهای چشمگیر تامین امنیت ملی است. حال آنکه وضعیت کنونی تراکم جمعیت در سواحل جنوبی ما به نسبت وسعت آن و در مقایسه باسواحل بسیاری از کشورهای دنیا، قابل قبول نیست واز منظر آمایش سرزمین نیز پذیرفتنی نیست.
۳- پژوهشگران و استادان بنام تاریخ و جغرافیا از جمله مرحوم استاد ایرج افشار، مرحوم دکتر احمد اقتداری و مرحوم دکتر محمد حسن گنجی، همواره از سیادت تاریخی ایران بر دریای پارس و غالب بودن ما از هر لحاظ بر سایر ممالک ساکن در سواحل این دریا، دُرّها سفته و سخن‌ها گفته‌اند. امروزه، متاسفانه در شهرهای ساحلی و جزایر جنوبی ایران کمتر می‌توان نشانی از معماری و شهرسازی متناسب با اقلیم و فرهنگ آن مناطق و مطابق با الگوهای معماری ایرانی، یافت. محقق ارجمند عبدالرضا دشتی‌زاده که سال‌ها در جزیره قشم بر روی تاریخچه و فنون دریانوردی وتجارت مردمان بومی با کشورهای سواحل جنوبی خلیج‌فارس و حتی با کشورهای آفریقایی و هندوستان تحقیق کرده و حاصل پژوهشهایش بارها در مطبوعات پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری کشور منتشر شده، برسیطره فرهنگی و تجاری سال‌های نه چندان دور ما بر سایر کشورهای حاشیه جنوبی خلیج‌فارس ودریای عمان صحه گذاشته و از اینکه اکنون بادگیرهای بَستَکی به عنوان سمبلی از معماری مناطق جنوبی ایران در شهر دوبی خودنمایی می‌کند ولی در شهرهای ساحلی جنوب ایران کمتر می‌توان از این گونه المانهای معماری ایرانی یافت، افسوس می‌خورد.
بخت‌یاری و خوش اقبالی است که موضوعات گردشگری و میراث‌فرهنگی هر دو در ذیل یک وزارتخانه متمرکز شده و در سایه آن، توسعه گردشگری دریایی و ساحلی می‌تواند نوعی بازگشت به خویشتن و احیای مواریث کهن فرهنگی رو به زوال یا فراموش شده این مناطق را نیز به دنبال داشته باشد.
۴- تصویب‌نامه مورخ یازدهم آبان‌ماه سال جاری هیئت دولت که با توجه به تاکیدات رهبر انقلاب بر توسعه سواحل مکران تهیه، تدوین و تصویب شده، اهمیت موضوع را دو چندان کرده و در حقیقت توسعه گردشگری دریایی را از تکالیف دولت دانسته است. امید است از ظرفیت این تصویب‌نامه وسایر قوانین و اسناد بالادستی برای توسعه گردشگری دریایی استفاده لازم را برده و مانند تهیه برنامه ملی گردشگری درگیر اتلاف وقت وفرسایش نشویم.
در این راستا، اهتمام دولت و سایر قوا بر آزادسازی سواحل را می‌توان امری مطلوب و آغازی بر پایان بی‌برنامگی در سواحل و دریاها بویژه در بخش گردشگری دانست. اسباب کار فراهم است و هیچ‌گونه وابستگی به کمک‌های خارجی هم نیست. یک نمونه از آن را می‌توان در توان شرکت صنایع دریایی صدرا دانست که آماده ساخت و ایجاد همه نوع بندرگاه، سکو و شناور است. امید است با اتخاذ تدابیر لازم و تشریک مساعی همه دستگاه‌ها و نهادهای ذیربط و ذینفعان خاصه جوامع محلی و ساکنان، بهترین برنامه‌ریزی برای توسعه گردشگری دریایی و بازدید آسان گردشگران فراهم شود و کاتاماران‌های* پیشرفته ساخت ایران عن‌قریب سرگرم جابه‌جایی برنامه‌ریزی شده و منظم گردشگران بین سواحل و جزایر خلیج‌فارس باشند.
* کاتاماران: شناور مسافربری تندرو دارای بدنه آلومینیوم که فناوری ساخت آن تنها در اختیار کشورهای محدودی در دنیا قرار دارد که ایران در شمار آن کشورهاست.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.