آب گرم مهمانک، چشمه‌ای در دل کوه‌های مانه و سملقان
آب چشمه پس از عبور از مسیر اصلی دو شاخه شده و به سمت زمین‌های زراعی اطراف کشیده می‌شود. این چشمه با دبی مناسب موجبات به‌وجود آمدن طبیعت زیبای اطراف خود را فراهم کرده است. خصوصیات طبیعی این چشمه، چشم‌انداز خوب، فضای باز زمین‌های اطراف و دارا بودن مواد معدنی باعث شده است تا خواص درمانی داشته باشد و مردم برای شفا پیدا کردن در آن شنا می‌کنند؛ بنابراین پتانسیل تبدیل شدن به منطقه توریستی را خواهد داشت.
آب‌گرم، چشمه‌ای که گرمای آب آن بالاتر از اندازه‌های متعارف و نوعاً دارای برخی نمک‌ها و مواد معدنی است و گاه اثر درمانی نیز دارد. این نوع آب‌ها از اعماق زمین سرچشمه می‌گیرد و معمولاً از شکاف‌های سطح زمین با فشار بیرون می‌تراود.
شناخت خواص درمانی آب‌های گرم و معدنی و بهره‌گیری از آن‌ها پیشینه‌ای بسیار کهن دارد، به‌طوری‌که زمان آغاز این امر به‌درستی روشن نیست. چنین می‌نماید که ساکنان مناطق پیرامون چشمه‌های آب‌گرم در نتیجه آزمون‌های مکرر به خواص این آب‌ها پی برده‌اند، اما ظاهراً نخستین پزشکی که درباره فواید و خواص برخی آب‌های معدنی رساله نوشته و استفاده از آن‌ها را برای درمان بیماری‌ها تجویز کرده، انتیلوس طبیب یونانی سده ۲م. بوده است (نجم‌آبادی، ۳۲؛ پاولی، ذیل آنتیلوس). خواص درمانی فوق‌العاده این‌گونه چشمه‌ها و در نتیجه اهمیت اقتصادی غیرقابل‌انکار آن‌ها، بررسی‌های منظم و گسترده در این زمینه را ضروری می‌سازد.
استان خراسان شمالی یکی از استان‌های کشور است که در اقلیم کوهستانی و نیمه‌خشک جای گرفته است. وجود چشمه‌ها در شرایط فوق برای منطقه بسیار مهم و حیاتی است. در کنار این مورد وجود چشمه آب گرم که یکی از عوامل منحصربه‌فرد در بحث آب‌ها است، خود از اهمیت زیادی برخوردار است. در استان خراسان شمالی حدود سه تا چهار چشمه آب‌گرم وجود دارد که تنها یکی از آن‌ها (آب‌گرم ایوب) به ثبت رسیده است و بقیه آن‌ها هنوز به طور کامل شناسایی و معرفی نشده‌اند. چشمه‌های آب گرم به‌علت خواص معدنی می‌توانند بسیار مورد توجه قرار گیرند و باعث رونق مسائل اقتصادی منطقه شوند.
روستای مهمانک در فاصله ۶ کیلومتری جنوب غربی شهر آشخانه واقع شده است. در فاصله حدود ۱/۵ کیلومتری از شرق این روستا و در زیر کوهی کم‌ارتفاع چشمه آب گرمی از نوع آهکی وجود دارد. دبی متوسط این چشمه در حدود ۴۷ لیتر بر ثانیه است و دمای آب این چشمه در حدود ۲۶ درجه سانتیگراد است. چشمه آب گرم مهمانک دارای مواد معدنی بوده و بدین لحاظ خواص درمانی دارد. مردم و اهالی منطقه در باورهای محلی به شفابخشی چشمه اعتقاد دارند و در آن شنا می‌کنند. از گل این چشمه برای درمان زخم استفاده می‌کنند. چشمه آب‌گرم مهمانک پس از خروج از محوطه چشمه برای مصارف کشاورزی مورداستفاده قرار می‌گیرد و بدین لحاظ در تأمین معیشت مردم منطقه نقشی اساسی و مهم دارد.
چشمه آب‌گرم مهمانک از زیر یک کوه آهکی و از چندین نقطه خارج می‌شود. چشمه در نام محلی به گرموک مشهور است. آب چشمه بسیار زلال است طور یکه انعکاس نور خورشید در آن دیده می‌شود. طبق تحقیقات محلی درگذشته آب این چشمه بیشتر بوده است و همچنین مکانی که آب خارج می‌شده در سطحی بالاتر قرار داشته است که به علت کم‌آبی‌های چند سال اخیر که در این منطقه اتفاق افتاده است سطح آب پایین رفته و از میزان آب چشمه نیز کم شده است؛ لذا اهالی چشمه را گودتر می‌کنند تا آب راحت‌تر خارج شود؛ بنابراین چشمه به شکل امروزی مشاهده می‌شود. طبق تحقیقات محلی مردم به آب این چشمه اعتقاد دارند و برای درمان ناراحتی‌های پوستی و همچنین زخم از گل این چشمه استفاده می‌کنند. هم مردان و هم زنان در آن آبتنی می‌کنند. داخل آب ماهی‌هایی کوچک و خاکستری‌رنگ مشاهده می‌شود.
این چشمه یکی از چشمه‌های آب گرم در استان خراسان شمالی است که تعداد آن‌ها بسیار کم است و باتوجه‌به خواص طبیعی که دارد می‌تواند به‌عنوان یکی از جاذبه مهم و طبیعی منطقه معرفی گردد. این چشمه در مباحث مربوط به توریسم سلامت می‌تواند موردتوجه قرار گرفته و در صورت معرفی و سرمایه‌گذاری مناسب عامل جذب گردشگران و علاقه‌مندان مختص به خود را فراهم کند. با توجه به نزدیکی این چشمه با جاده اصلی که در مسیر زیارتی مشهد مقدس و شمال کشور قرار گرفته است، می‌تواند عامل دیگری برای سرمایه‌گذاری در این چشمه محسوب شود. امید است با ثبت این اثر طبیعی ارزشمند مقدمات حفاظت از آن فراهم شده و از طریق معرفی آن در سطح کشور شاهد رونق اقتصادی منطقه شود.
در این منطقه قدیمی‌ترین تشکیلات را سازند تیرگان متشکل از آهک اوربیتولین دار روشن متعلق به اوایل کرتاسه از مزوزوئیک تشکیل می‌دهد. زمین‌شناسی این منطقه مربوط به پهنه رسوبی – ساختاری کپه داغ بوده که جزئی از این زون محسوب شده و در جنوب آن قرار دارد. از مهم‌ترین خصوصیات این زون می‌توان به وجود چین‌خوردگی، گسل خوردگی، نبود تکاپوهای ماگمایی و یکسان بودن رژیم فشارشی اشاره کرد. آهک‌های مارنی تیرگان، چین‌خورده و بیشترین گسترش را منطقه دارد. این سازند در زمینه ذخیره آب و تغذیه سفره‌های زیرزمینی حائز اهمیت است. رسوبات مارنی سبزرنگ روی سازند قدیمی‌تر قرار گرفته که در ناودیس‌های منطقه قابل تشخیص بوده، سبب نامطلوب شدن کیفیت آب می‌شود.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.