جاذبه‌های توس به عنوان یکی از مهمترین مقاصد گردشگری مشهد چیست؟

به همین علت ساکنین شهر و حتی مسافران می‌توانند از مجموعه فرهنگی تاریخی توس که به واسطه جاذبه‌هایش به عنوان یکی از مهمترین مقاصد گردشگری مشهد شناخته می‌شود، بازدید داشته باشند.

فرید جواهرزاده، رئیس انجمن علمی طبیعت‌گردی ایران در گفت‌وگو با ایسنا درخصوص توس که به عنوان یکی از مقاصد مهم گردشگری مشهد شناخته می‌شود، اظهار کرد: شاید بتوان توس را پس از حرم مطهر امام رضا(ع) دومین مقصد اصلی گردشگران و علاقه‌مندان فرهنگ و ادبیات فارسی دانست. بازدیدکنندگان برای بازدید از توس نیمی از روز را صرف می‌کنند و این بازدید امکان مشاهده و گذران اوقات در یک فضای مفرح و ادب‌پرور را فراهم می‌سازد.

وی ادامه داد: توس، باغ بسیار بزرگی است که درختان بلندقامت، گل‌های رنگارنگ، حوض، فواره‌های دل‌پسند و از همه مهمتر بنایی شکوهمند در خود جای داده که تماشای آن روح انسان را جلا می‌بخشد. بازدید از این مقصد گردشگری در بهار و هوای دل‌انگیز بهاری، لذت فراوان‌تری به همراه خواهد داشت.

رئیس انجمن علمی طبیعت‌گردی ایران بیان کرد: اگر در روزهای اقامت در شهر مشهد در نزدیکی حرم مطهر رضوی سکونت دارید، برای رفتن به توس بایستی به میدان فردوسی مشهد رفت، میدان فردوسی یکی از بزرگترین میادین شهر است که مجسمه بزرگ فردوسی نیز در آن قرار گرفته است. سپس از میدان فردوسی می‌توان به توس، آرامگاه فردوسی رفت.

جواهرزاده عنوان کرد: برای رسیدن به توس فاصله حدود ۴۰ دقیقه‌ای را باید طی کرد و اگر با وسیله شخصی قصد سفر به توس را دارید، باید از میدان آزادی به سمت جاده قوچان حرکت کنید. اگر از ورودی جاده قوچان به سمت فردوسی بروید، حدودا در کیلومتر ۱۸ این جاده، سه‌راهی کوچکی وجود دارد که مسیر رفتن به آرامگاه فردوسی از آن منشعب می‌شود. البته تابلوهای راهنما به اندازه کافی در مسیر وجود دارد و این مسیر نسبت به مسیر نخست، عریض‌تر و معمولا خلوت‌تر است.

وی تصریح کرد: اگر وسیله نقلیه برای رفتن به توس را ندارید، می‌توانید به وسیله اتوبوس‌هایی که از میادین مختلف داخل شهر مشهد به سمت آرامگاه فردوسی حرکت می‌کنند، از این مکان بازدید کنید یا از طریق خودروهای کرایه‌ای که در مناطق مختلف شهر و به ویژه اطراف حرم مطهر رضوی قرار دارند، به سمت توس حرکت کنید.

رئیس انجمن علمی طبیعت‌گردی ایران اضافه کرد: در ورودی آرامگاه فردوسی، مجموعه پارک یا بوستانی وجود دارد که آن را جلوخان فردوسی می‌نامند، جلوخان بزرگترین مجموعه بوستانی متصل به یک مجموعه تاریخی و فرهنگی است که در یک یا دو سال‌ گذشته به بهره‌برداری رسیده است. این مجموعه پس از ۵۰ سال، ابعاد و مساحت آرامگاه فردوسی را تقریبا به دو برابر رسانده است. در جلوخان فردوسی با پیکره‌های بسیار زیبایی از شاهنامه و آرش کمانگیر آشنا می‌شوید.

جواهرزاده خاطرنشان کرد: برای ورود به آرامگاه فردوسی بایستی بلیت تهیه شود و پس از ورود به مجموعه آرامگاه توس، می‌توان روبه‌روی آرامگاه یا در سایه درختان باغ فردوسی نشسته و زیبایی‌های این مکان را تماشا کرد.

وی افزود: در داخل آرامگاه، رستوران قرار دارد که با استفاده از آن می‌توان نیاز به خوراکی، غذا و نوشیدنی را برطرف کرد. همچنین چند فروشگاه و دکه وجود دارد که انواع کتاب‌ها از جمله شاهنامه، سوغات و هدایایی مانند مجسمه‌های آرامگاه و فردوسی را عرضه می‌کند. تندیس موجود در آرامگاه فردوسی همچون برخی از تندیس‌های موجود در دیگر آرامگاه‌های خراسان، کاری سترگ از استاد ابوالحسن صدیقی است که در کنار مقبره خودنمایی می‌کند.

رئیس انجمن علمی طبیعت‌گردی ایران گفت: شاید بتوان مجموعه آرامگاه فردوسی را مهمترین جاذبه توس دانست. در این باغ آثار برج و باروی توس، موزه توس، آرامگاه اخوان ثالث و استاد شجریان نیز به چشم می‌خورد. همچنین مجموعه‌ای مجهز به فروشگاه محصولات فرهنگی، کتابخانه، نمازخانه، سرویس‌های بهداشتی و دفاتر کاری وجود دارد.

جواهرزاده اظهار کرد: در محوطه آرامگاه فردوسی، مهدی اخوان ثالث نیز به خاک سپرده شده است‌. اخوان ثالث یکی از بزرگان ادبیات دوره معاصر به شمار می‌رود. مزار اخوان بسیار ساده و بی‌آلایش است که در کنار تندیسی از او فضایی بسیار دلنشین برای حضور علاقه‌مندان ایجاد می‌کند.

وی ادامه داد: در سویی دیگر آرامگاه استاد محمدرضا شجریان قرار دارد. آرامگاه استاد شجریان نیز برای بسیاری از دوستان و دوستداران ادب و شعر فارسی به یادماندنی و یادآور صوت زیبا و بیان شیوای آن استاد صاحب‌سخن است. از دیگر دیدنی‌های مجموعه توس می‌توان به ویرانه‌های برج و باروی توس و هارونیه که از آثار قدیمی توس است، اشاره کرد. هارونیه بنایی آجری و مرتفع با مقیاس بناهای قدیمی است که تقریبا سالم مانده و معماری زیبایی دارد.

رئیس انجمن علمی طبیعت‌گردی ایران بیان کرد: مردم محلی معتقد بودند که هارونیه، محل دفن هارون است اما این موضوع کاملا نادرست است و همانطور که می‌دانید هارون‌الرشید در کنار حرم امام رضا(ع) دفن شده است. بر اساس اطلاعات موجود، بنای هارونیه متعلق به دوره ایلخانیان مغول در سده هفتم هجری است و حدس و گمان‌ها و مطالعات باستان‌شناسی نشان می‌دهد که هارونیه بخشی از یک مجموعه بزرگ معماری شامل مسجد، خانه‌باغ و مدرسه بوده است که ملحقات آن به سبب عوامل مختلف طبیعی یاعوامل دیگر از بین رفته است. اخیرا نیز  در فاصله کمی از هارونیه، بقای یک بنای ستون‌دار و مدون کشف شده که کاربری آن همانند مدرسه است.

جواهرزاده اضافه کرد: ویرانه‌های برج وباروی توس در حد فاصل هارونیه و آرامگاه فردوسی است که اخیرا به همت میراث فرهنگی مرمت‌ شده و قابل مشاهده است. در این مکان، باغ و دیواره‌های خشتی و فرسوده‌ای وجود داشته که از این مجموعه محافظت می‌کرده و دروازه ورودی توس لقب گرفته است.

وی عنوان کرد: در کنار مجموعه آرامگاهی توس، آرامگاه امام محمد غزالی از جمله مشاهیر و بزرگان مدفن در مجموعه توس، قرار گرفته است. از دیگر زیبایی‌ها و جاذبه‌های اطراف آرامگاه می‌توان به روستای تاریخی پاژ که زادگاه اصلی حکیم ابوالقاسم فردوسی است و همچنین برج معروف باستانی اخنگان اشاره کرد.

رئیس انجمن علمی طبیعت‌گردی ایران بیان کرد: تزئینات تالار داخلی آرامگاه فردوسی، ترکیبی از طرح‌های تزئینی دوران زندگی فردوسی و ادوار ایران باستان است. در این مکان تصاویر بسیار زیبایی از هفت‌خان شاهنامه نمایش داده می‌شود و خالق این آثار زیبا استاد ابوالحسن صدیقی است. در بخش دیگری از مجموعه، موزه توس قرار گرفته است که دوران زندگی فردوسی و حتی اسطوره‌هایی که فردوغ در خصوص آن‌ها سخن گفته است را یادآور می‌شود.

جواهرزاده خاطرنشان کرد: بازدید از موزه حدود یک ساعت زمان می‌برد. این موزه در سال ۱۳۶۱ بنا شده است و سپس تغییرات فراوانی پیدا کرده است که چهار بخش پژوهش‌های باستانی، اشیاء و آثار هم‌دوره با فردوسی، اشیاء موضوعی مانند جنگ‌افزارها و اشیاء اهدایی از تاریخ تشکیل نخستین کنگره فردوسی را به تصویر کشیده است و مجموعه غنی از زیبایی‌های فردوسی و علاقه‌مندان فردوسی را در معرض دید عموم قرار داده است.

وی ادامه داد: ساختمان موزه توس در زمان طراحی باغ فردوسی توسط استاد هوشنگ سیحون ساخته شده است که ابتدا کاربری متفاوتی داشته و سپس به موزه مبدل شده است.

منبع:ایسنا