نقش منظر شهری در موفقیت گردشگری

دکتر فرزانه رزاقیان در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص اهمیت منظر شهری در توسعه گردشگری اظهارکرد: به طور کلی، کیفیت منظر شهری در شهرهای توریستی از اهمیت ویژه‎‌ای برخوردار است. زیرا گردشگران برداشت ذهنی از شهر و درک محیط را از طریق برداشت‌های بصری دریافت می‌کنند. به همین دلیل اهمیت منظر شهری بر جذب گردشگر در شهرهای گردشگرپذیر، امری قابل ملاحظه است. منظر شهری در واقع ابزاری برای بیان تاریخ، فرهنگ و هویت شهر است. به این ترتیب منظر شهری با کیفیت و موفق می‌تواند به جذب گردشگر و توسعه صنعت گردشگری و هم‌چنین افزایش تعاملات شهروندان در محیط شهری انسان‌محور کمک کند.

وی ادامه داد: منظر، در دنیای امروزی موجودی پویا و زنده انگاشته می‌شود که از یک سو متأثر از انسان و نحوه زیست او و از سوی دیگر تابع شکل خود و تداعی خاطراتی است که در زمان طولانی در بستر آن روی داده ‌است؛ به طوری که می‌توان منظر را تابعی از آن‌ها دانست. بنابراین منظر، عنصر پیوند دهنده میان مردم و مکان است. به بیان دیگر منظر شهری، فقط صورت شهر نبوده و تنها نگاه کالبدی به آن راه‌گشا نخواهد بود؛ بلکه می‌توان گفت عینیت و ذهنیت در این زمینه با یکدیگر ادغام شده و منظر شهری را پدید می‌آورند.

رویکرد پاسخگوی گردشگری باید هر دو بعد ذهنی و عینی شهر را در بر گیرد

عضو هیات علمی گروه توسعه پایدار شهری و منطقه‌ای جهاد دانشگاهی خراسان رضوی بیان کرد: پس می‌توان در زمینه گردشگری نیز این‌گونه بیان کرد که گردشگری موفق در عرصه‌ای مناسب به مقوله شناخت و درک منجر می‌شود و مفاهیم و عناصر شهری را به درستی به گردشگران معرفی می‌کند. در واقع گردشگران علاوه بر گذران اوقات فراغت و تفریح در شهر، نیازمند شناخت معنا و تاریخ آن هستند؛ در نتیجه رویکردی می‌تواند پاسخگوی گردشگری باشد که در بستری مفهومی، هر دو بعد ذهنی و عینی شهر را در بر گیرد.

رویش قارچ‌گونه ساختمان‌های بلندمرتبه در اطراف حرم کیفیت منظر شهری را تخریب می‌کند

رزاقیان در خصوص کیفیت منظر شهری مشهد به عنوان یک مقصد توریستی زیارتی خاطرنشان کرد: از ابعاد مختلف منظر شهری می‌توان به بعد زمانی- مکانی، تمدنی- تاریخی و عینی- ذهنی اشاره کرد. شهر مشهد به عنوان پایتخت معنوی کشور، توانسته‌ است در مجموعه حرم مطهر امام رضا(ع) درک درستی از خود در ذهن بینندگان و گردشگران داخلی و خارجی ایجاد کند. هنر معماری اسلامی در مجموعه حرم مطهر در نوع خود بی‌نظیر است. به طوری که افراد علاقه‌مند به هنر و معماری می‌توانند نمونه‌های بی‌بدیل و بی‌همتا را در این مجموعه بیابند.

وی افزود: اما با فاصله گرفتن از مجموعه حرم مطهر رضوی، به عنوان هسته مرکزی شهر و حرکت به سمت خیابان‌های اطراف، حس و هویت به طور کلی تغییر می‌کند. اگرچه باقی‌ ماندن برخی مجموعه‌ها، مانند بازار رضا و برخی خانه‌های قدیمی که در مدیریت سازمان میراث فرهنگی هستند، هنوز اندکی از هویت تاریخی شهر مشهد را نشان می‌دهند؛ اما تسلط و احاطه مجموعه حرم مطهر به وسیله ساختمان‌های بلند در اطراف حرم و رویش قارچ‌گونه آن‌ها در پیرامون این مجموعه، به طور کلی کیفیت منظر شهری را تخریب کرده ‌است.

منبع:ایسنا