آشنایی با سنگ نگاره شتر سنگ – خراسان رضوی

سنگ نگاره شتر قدمتی چندین هزار ساله داشته و یادگاری از اعماق تاریخ خراسان است که اسرار کشف نشده فراوانی در دل خود جای داده است.

نگاره‌ها یا هنرهای صخره‌ای، شناسنامه یا سندهای دست اولی هستند که نمادی از هویت ملی هر دیار محسوب شده و کهن‌ترین آثار هنری و تاریخی به جای مانده از گذشتگان آن دیارند که در خود اسرار کشف نشده فراوانی دارند.

این آثار بهترین سامانه‌هایی بوده که انسان‌های گذشته از طریق آنها ادامه حیات داده و با یکدیگر و جوامع بشری سخن گفته و ارتباط برقرار کرده اند.

نقوش آن احتمالا بر گرفته از تجربیات عینی و باورها و اعتقادات و نگرش پیشینیان به محیط زیست است و برای حکاکی روی این سنگ از جسمی سرتیز استفاده شده است.

بیشترین نقوش این سنگ نگاره مربوط به طرح حیوانی از جمله بز کوهی، شتر دو کوهانه، گاو کوهان دار و احتمالا یوز پلنگ است که در میان آنها نقش درخت یا گیاه به صورتی خاص مشاهده می شود و آنچه اهمیت دارد وجود نقوش گاو کوهان دار و شتر دو کوهانه است که به اعتقاد باستان شناسان مملو از رمز و راز های فراوان است.

در محل این سنگ نگاره، از دور سنگ‌های گرد غول پیکری دیده می‌شود که شباهت زیادی به شترهایی دارد که با اندازه‌های مختلف بر سینه این کوه کم ارتفاع خوابیده‌اند، شاید اصطلاح شتر سنگ هم با این برداشت اولیه بی ارتباط نباشد.

اکثر نقوش حکاکی شده بر این سنگ‌ها دارای جهتی رو به جنوب و شرق است که حکایت از هوش و درایت هنرمندان حکاک آن را دارد.

این هنرمندان آثار خود را رو به بهترین جهت و مناسب ترین شیب خلق کرده اند تا از حدود یازده هزار سال قبل تا کنون این آثار هنری حفظ شوند. بیشترین نقوش تکراری در محوطه شترسنگ همچون دیگر نقاط ایران بزکوهی است.

نقش‌هایی که بر این سنگ نگاره چندین هزار ساله مشاهده می شود با طرح ها و اندازه های گوناگون، ولی با مضامینی یکنواخت در سطح ملی و جهانی است.

اکثر نقوش، روی سنگ‌های گرد ایجاد شده و شباهتی نزدیک به بوم‌های سنگ نگاره های اردبیل، هرمزگان، ارسباران تبریز و جمهوری آذربایجان دارد. اطراف و روی سنگ‌های گرد پر از نقوش مختلفی است که هنرمندان هرکدام را بر اساس مهارتشان زیبا و ساده خلق کرده‌اند.

بعد از نقوش بز کوهی بیشترین فراوانی نقوش، نقش انسان‌هایی است که در حالات مختلف حک شده‌اند. حالاتی همچون کمان داری، سواره، انجام حرکات موزن ، ایستاده و از همه جالب تر انسان‌هایی که سوار بر شیر هستند.

منبع:همشهری