کاروانسرای «فرسفج» در چند قدمی جهانی شدن

شاه عباس صفوی برای ایجاد امنیت، ارائه خدمات رفاهی مرتبط با سفر و توسعه تجارت دستور به ساخت تعداد زیادی کاروانسرا در بیشتر نقاط کشور داد و کاروانسرای فرسفج نیز یکی از آن‌ها بود.

کاروانسرای شاه عباسی فرسفج در شهرستان تویسرکان و در ۲۳ کیلومتری مسیر تویسرکان به کنگاور و در حاشیه این جاده و در مجاورت شهر فعلی فرسفج واقع شده و در واقع محل استراحت کاروان‌ها و مسافرانی بوده که به قصد تجارت و  سیاحت به غرب کشور و زیارت عتبات عالیات به عراق سفر می‌کردند.

این بنا به شماره ۱۹۷۰ و در سال ۷۶ در فهرست آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده است و وجود برج و باروهایی در چهار گوشه آن که بنا به ملاحظات امنیتی احداث شده بودند مهمترین ویژگی آن به شمار می‌رود.

بدنه دیوارهای کاروانسرای شاه عباسی فرسفج از خشت خام است، پایه دیوارهای حجره از سنگ و آجر پی‌چینی شده است. این بافت ساختمانی و ارتباط حجره‌ها به هم، باعث جریان هوا و ایجاد خنکی در روزهای گرم تابستان است.

در میان این کاروانسرای تاریخی چشمه آبی وجود دارد که در تمام فصل‌های سال به یک میزان آبدهی دارد و آب بسیار گوارایی از آن جاری می‌شود همچنین این بنا حیاط بزرگی دارد که برای بارگیری و باراندازی و استراحت چارپایان در تابستان‌ها مناسب بوده است.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان تویسرکان در این باره به خبرنگار ایسنا گفت: این بنا جزء ۹۹۹ کاروانسرایی است که شاه عباس صفوی اقدام به ساخت آن‌ها کرد. این کاروانسرا ۴۰۰۰ متر مربع مساحت دارد و کاروانسرای مستطیل شکلی است که از چهار طاق دایره‌ای تشکیل شده است.

اسحاق ترکاشوند خاطرنشان کرد: وزارت میراث فرهنگی اخیراً اقدام به ثبت زنجیره‌ای کاروانسراهای شاه عباسی کرده است که کاروانسراهای فرسفج و تاج‌آباد از استان همدان نیز جزء این زنجیره هستند.

ترکاشوند ادامه داد: پرونده ثبت جهانی کاروانسرای فرسفج در حال آماده شدن است و اگر این ثبت اتفاق بیفتد نخستین ثبت جهانی استان همدان نصیب تویسرکان و بهار خواهد شد.

وی درباره شاخصه‌های انتخاب این بنا برای ثبت جهانی را سبک معماری و قدمت آن دانست و گفت: کاروانسرای فرسفج در مسیر جاده ابریشم و همچنین جاده زیارتی کربلا قرار دارد.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان تویسرکان تصریح کرد: ثبت این کاروانسرا در فهرست آثار ملی در معرفی بنا و جذب گردشگر خارجی در شهرستان تویسرکان بسیار مؤثر است.

ترکاشوند با بیان اینکه پرونده کاروانسرا هیچ مشکلی ندارد، اظهار کرد: مکاتباتی با سازمان‌های راه و شهرسازی و منابع طبیعی انجام دادیم و دستور صدور سند بنا نیز صادر شده است.

منبع:ایسنا