آشنایی با فانوس دریایی(برج ساعت)، انزلی

برج ساعت پشت بازار سپه و میدان مرکزی انزلی در استان گیلان واقع‌ شده و در سال ۱۳۵۶ با شماره ۱۵۱۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

مناره انزلی نام دیگر این بناست که ریشه در تاریخ علم دریانوردی این شهر دارد. در گذشته بر روی مناره‌های این برج چراغ‌هایی نصب می‌شده که شب‌ها مسیر کشتی‌ها در منطقه را روشن می‌کرده‌است.

برج ساعت سال ۱۱۹۴ هجری شمسی به دستور «خسروخان گرجی» حاکم شهر انزلی در زمان ناصرالدین‌شاه تاسیس شد.

این بنا درعصر قاجاریه و به‌خصوص در جنگ‌های ایران و روس به عنوان برج دیده‌بانی مورد استفاده قرار می‌گرفت، روی همین اصل، چراغی برفراز آن روشن می‌شد و نگهبانی در آنجا کشیک می‌داد.

این فانوس به مرور زمان در حال فروریختن بود که در سال ۱۳۰۷ به صورت کامل مرمت شد. سپس ساعت ۴ طرفه‌ای که از آلمان خریداری شده بود در بالای برج نصب شد. اما چند سال بعد به دلیل رطوبت بالای منطقه صدای زنگ این ساعت خراب شد و بعد از مدتی به طور کامل از کار افتاد تا این که در سال ۱۳۶۹ ساعت الکتریکی جدیدی به جای ساعت قبلی نصب شد.

معماری برج

برج ساعت در زمینی به وسعت ۵۰ متر مربع ساخته شده و ارتفاع آن ۲۸ متر است، اما بالکن این برج ۲۰ متر ارتفاع دارد. سقف این بنا آجری است و شعاع آن ۴ متر است. برای تنظیم ساعت یا رسیدن به قله برج باید ۵۴ پله مارپیچ درون بنا را طی کرد. البته روزنه‌هایی در بین مسیر برای نورگیری و تهویه هوا قرار داده شده است. این پله‌ها بسیار کوچک و مارپیچ ساخته شده که رفتن به بالای مناره را بسیار سخت کرده است.

بعد از طی کردن ۵۴ پله در بالای سر فرد، محفظه‌ای تنگ برای رفتن به بالای این مناره وجود دارد و پس از عبور از در آلومینیومی که به نظر تازه نصب شده می‌شود وارد محوطه کوچک بالکن شد. این بالکن سنگی است و اطراف آن میله‌هایی آهنی که روی آنها چراغ‌هایی برای نورپردازی وجود دارد به عنوان محافظ نصب شده‌است. برای تنظیم این چهار ساعت که بالای این برج نصب شده باید از نردبانی آهنی استفاده کرد.

منبع:همشهری