ساربان، تک منار رعنای اصفهان

به گزارش ایرنا، کسی نیست که نشنیده باشد اصفهان شهر گنبدهای فیروزه ای است اما این شهر زیبا و دلفریب در توصیف سیاحان تنها با منظر گنبدها توصیف نشده و مناره‌های بلند این شهر که از هر سو نمایان بوده‌اند در صدر توصیفات سفرنامه های گردشگران آمده اند.

منار ساربان از منارهای منحصر به فرد اصفهان و ایران است که در کنار منارهای دیگر بلند شهر اصفهان چون علی و چهل دختران چشم بیننده را از فراز شهر به سوی خود می‌کشاند، فراز شهر از این رو که این روزها توسعه عمودی  شهرها فرصت دیدار افق‌های بی‌بدیل و تاریخی را گرفته اما چه فرصتی بهتر از دیدار در پای منار یگانه  و کهن اصفهان. این فرصت را در یکی از روزهای بهاری در برنامه تان بگنجانید و لذت دیدار آن را در کهن‌ترین بافت تاریخی شهر بچشید.

در این روزهای کرونا که هنوز بیم بیماری فرصت دیدارها و سفرهای سابق  را از ما گرفته، دیدار چند ساعته از آثار تاریخی کمتر شناخته شده شهر که حتی از چشم شهروندان هم دور مانده‌اند، فرصت مغتنمی برای دیدار کوتاه و بدور از هراس جمعیت و بیماری و استرس‌های آن است، از این رو  دیدار از منار ساربان آنهم در بافت کهن شهر را از کف ندهید.

ویژگی بارز منار منفرد ساربان این است که  از بیشتر نواحی و جوانب بیرون و درون شهر قابل رویت است، از این رو به نظر می‌رسد کاربری اصلی آن راهنمایی و جهت‌یابی کاروان‌ها برای دسترسی به مرکز شهر بوده است، منار ساربان در بخش کهن شهر قرار دارد، در شمال محله جوباره. جایی که به یهودیه مشهور بوده است و اصفهان پیشتر از همین جوباره یا یهودیه و محله شهرستان تشکیل می شده است، دور از انتظار نیست که این مناره سلجوقی در دورانی که یهودیه ورودی شهر اصفهان بوده  به عنوان راهنما برای مسافران کاربرد داشته است.

گویاتر از همه اینها نام ساربان بر این منار منفرد است، ساربان یعنی شتربان یا نگهبان شتر و این می‌تواند نشانگر کاربری منار بلند شهر اصفهان باشد.

این منار با تزئینات آجر در قسمت تحتانی و تزئینات کاشیکاری در قسمت‌های فوقانی، انحراف هشت درجه ای به سمت جنوب شرقی دارد، دلیل آن هم در برخی بررسی‌ها به نشست نامتقارن در پایه‌های این منار و به واسطه اختلالات موجود در شالوده یا به دلیل تغییرات متوالی در سطح تراز ایستابی در سفره آب زیر زمینی نسبت داده شده است.

بدنه بیرونی منار ساربان  با طراحی متنوع آجرکاری به هفت بخش متفاوت تقسیم بندی شده است، بخش اول آجرچینی ساده و بخش‌های دوم و سوم  دارای تزئینات عالی آجرکاری است، بخش چهارم و گلوگاه مناره با مقرنس های زیبای آجری با کاشی‌های فیروزه ای همراه شده است، بخش پنجم منار  با تزئینات آجری پیش رفته تا آنکه به بخش ششم و هفتم یعنی تاج دوم منار و تارک آن یعنی تاج اصلی می‌رسد. در قاعده این دو تاج منار، 2 کتیبه زیبا از بهترین رنگ فیروزه ای کاشی دیده می شود.

منار ساربان تنها منارجوباره نیست و منار چهل دختران و 2 منار دارالضیافه و با فاصله کمی دورتر تک مناره مسجد علی به چشم می‌آید، منار ساربان با منار علی به لحاظ قامت، به طور تقریبی در یک راستا تن به آسمان می سایند، هر دو این مناره ها در اصفهان شاخص اند، هم علی و هم ساربان اما ساربان از این جهت که راهنما بوده و اندکی انحراف هم دارد جالب توجه است.

برنامه ریزی برای دیدار از آثار کمتر شناخته شده اصفهان در گذرهایی که می‌توانست مهر گردشگری بخورد می‌تواند کمک بزرگی برای احیای بافت‌های تاریخی شهر باشد از این رو چه برای عصر کرونا و چه برای پساکرونا باید مسئولان میراث فرهنگی و گردشگری شهر و البته مسئولان شهری روایت بناهای تاریخی کمتر شناخته شده اصفهان را هرچه بیشتر گویا کنند و بیشتر از این اجازه از کف رفتن این فرصت‌ها را ندهند.

استان اصفهان قطب گردشگری ایران است و با  ۱۰۷ شهر و یک هزار و ۹۳۴ روستا بیش از ۲۲ هزار بنا و اثر تاریخی دارد که از این میان بیش از یک هزار و  ۸۰۰ اثر ثبت ملی و هفت اثر یعنی میدان نقش جهان، باغ فین، باغ چهلستون و مسجد جامع عتیق و سه قنات وزوان، مزدآباد و مون ثبت جهانی شده اند.

منبع:ایرنا