توجه به کشورهای همسایه؛ پله نخست توسعه گردشگری خارجی

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا نشست علمی اولویت های گردشگری دولت آینده به منظور گسترش همکاری‌های منطقه‌ای با تاکید بر منطقه خلیج فارس عصر دیروز (دوشنبه/7 تیرماه) برگزار شد. در این نشست مجازی حاضران با اشاره به اهمیت دیپلماسی گردشگری و لزوم پرداخت به آن در سیاست‌های کلان کشور به ویژه در دولت آینده، پیشنهاداتی را مطرح کردند و بر لزوم توجه به کشورهای همسایه به عنوان گام نخست در مسیر تقویت گردشگری خارجی تاکید کردند. دانشیار گروه مدیریت جهانگردی دانشگاه علامه طباطبایی در این وبینار تاکید کرد: در بهترین شرایط ظرفیت گردشگری ایران از کشورهای همسایه ۱۵ میلیون نفر در سال است.

اسماعیل قادری در این وبینار با اشاره به این  که داشتن ظرفیت در حوزه گردشگری حتما منجر به ورود گردشگر نمی شود، گفت: مدیریت شرایط بیشتر از جاذبه های گردشگری می تواند به توسعه گردشگری کمک کند.
وی درباره تقسیم موقعیت جغرافیایی کشورها  به دو شکل خوب/مطلوب و بد/ نامطلوب گفت: شاخص های مختلف کشورهای همسایه می تواند مسبب این موقعیت شود. در این تعریف فرانسه در موقعیت خوب و ایران در موقعیت نامطلوب قرار دارد.
دانشیار گروه مدیریت جهانگردی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان این که ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی خود گذرگاه جهانی است، گفت: ایران ۲۳۰ جنگ را در طول تاریخش تجربه کرد و حمله های زیادی بنیادهای تاریخی ایران را ویران کرده اما همواره در طول تاریخ منطقه ترانزیت مسافران شرق و غرب بوده است.
قادری با اشاره به این که گردشگران ورودی ایران در سال ۹۶,  ۸۴ درصد از کشورهای همسایه بودند، گفت: در بهترین شرایط ظرفیت گردشگری ایران از کشورهای همسایه ۱۵ میلیون نفر در سال است.
وی با اشاره به موقعیت بد جغرافیایی ایران گفت: تقریبا همه کشورهای همسایه از لحاظ اقتصادی کشورهای توسعه یافته نیستند، این کشورها ثبات سیاسی ندارند و  از شاخص امنیتی  بالایی نیز برخوردار نیستند. این در حالی است که ایران با اغلب کشورها اختلاف حقوقی دارد. افکار عمومی هنوز در کشورهای غربی، تصویر درستی از ایران ندارند.

دیپلماسی گردشگری یکی از ابزارهای رفع کدورت‌ و مشکلات میان کشورهاست

ناصر رضایی عضو هیات علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی در نشست علمی اولویت های گردشگری دولت آینده به منظور گسترش همکاری‌های منطقه‌ای با تاکید بر منطقه خلیج فارس گفت: گردشگری در هیچ دوره ای در ایران در اولویت قرار نداشته، اما در دولت کنونی برخی توجه ها به این صنعت شد، اما در جایگاه واقعی قرار نگرفت؛ دولت آینده باید گردشگری را در اولویت قرار دهد. هم اکنون در بسیاری از مناطق جهان، گردشگری منطقه‌ای یا حباب گردشگری رونق گرفته است و بسیاری از کشورهای که این صنعت در آنها جایگاه ویژه ای دارد از حباب گردشگری بهره می برند.
عضو هیات علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و مسئول کمیته پژوهش انجمن ژئوپلیتیک ایران با بیان اینکه گردشگری باعث توسعه کشورها می‌شود، گفت: دیپلماسی گردشگری در کنار دیپلماسی رسمی یکی از ابزارهای ارتباط و رفع کدورت ها و مشکلات میان کشورها می تواند باشد؛ البته باید تصور صحیح ژئوپلتیک در میان سیاستمداران وجود داشته باشد و باید ذهنیت دولتمردان را به اهمیت این مساله سوق دهیم.

برجام به کاهش ایران هراسی و در نتیجه ورود گردشگر خارجی به ایران کمک کرد
سامان خلیلیان استاد دانشگاه، همچنین در این نشست وبیناری با اشاره به رابطه صلح و گردشگری در بخش روابط بین الملل گفت: در دوره های گذشته نتیجه صلح تنها به جلوگیری از جنگ معطوف بود و چون از جریان مستمر صلح زدایی مبتنی بر نابرابری های اجتماعی و اقتصادی غافل بود هیچ گاه توفیق پیدا نکرد. صلح سنتی به حفظ وضع موجود قایل است و طبیعی است که چنین دیدگاهی که معطوف به صیانت از شرایط نابرابر است صلح فراگیر نخواهد ساخت و همگان را از آن سهیم نخواهد کرد. در نتیجه تغییری در مفهوم صلح به وجود آمد. از نظر یونسکو تحقق و این پروژه مستلزم همکاری دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی از جمله سازمان ملل سازمان‌های بین الدولی جامعه روشنفکران جهانی است.
وی با اشاره به تغییر مفهوم صلح از منظر تفکر مدرن گفت: آموزش صلح، حقوق بشر، دموکراسی، تفاهم بین المللی و تسامح، ارتقای حقوق بشرف دموکراسی و مقابله با تبعیض رئالیسم فرهنگی از جمله محورهای صلح از منظر تفکر مدرن است.
وی گفت: توسعه گردشگری یکی از بهترین ساز و کارهای جغرافیایی در زمینه صلح و همگرایی است، کشورهای جهان اسلام گردشگری مذهبی را از گذشته دور و در میان خود داشته اند. سالانه میلیون ها مسلمان به مناطق و زیارتگاه های مذهبی در عربستان، عراق و ایران رفت و آمد می‌کنند و تلاش دولت ها این است که انجام مراسم مذهبی در صلح و آرامش صورت گیرد. همین روند را می‌توان در گردشگری طبیعی و  گردشگری پزشکی نیز توسعه داد.
وی با اشاره به این که برجام ایران هراسی را کاهش داد، گفت:  برجام سبب رشد ۲.۷ درصدی تعداد گردشگران خارجی ورودی به ایران شد؛ همچنین تعداد گردشگران خارجی ورودی به کشور در سال ۱۳۹۶ از طریق مرزهای هوایی با رشد ۱۰ درصدی مواجه شده است.
خلیلیان گفت: مرزهای هوایی فرودگاه امام خمینی به عنوان اصلی ترین مرز ورودی گردشگران خارجی با رشد ۱۴.۵ درصدی مواجه شد و عقد قرارداد برای خرید هواپیمای ایرباس و بوئینگ  بعد از ۳۷ سال بدون شک می‌توانست مسیر رونق صنعت گردشگری را به صورت چشمگیری افزایش دهد.

وی افزود: با توجه به توضیحات ارائه شده، فعالیت‌هایی که دولت آینده می تواند برای توسعه گردشگری انجام دهد می تواند شامل این موارد شود: در تمام سفارتخانه‌های ایران در خارج از کشور علاوه بر فعالیت رایزن های اقتصادی و فرهنگی در حوزه دیپلماسی عمومی رایزن گردشگری نیز فعال شود. تغییر وضعیت گفتمان ایران هراسی و تنش زدایی در عرصه بین الملل از طریق تبلیغات بازاریابی و نشان داد وجهه فرهنگی و اجتماعی مثبت ایرانیان به جهانیان، برنامه‌ریزی و تدوین برنامه جامع گردشگری در راستای سیاست گذاری های کلان جمهوری اسلامی ایران و رفع دلواپسی دغدغه مندان و گسترش حضور گردشگران در ایران از جمله فعالیت های دولت آینده در توسعه گردشگری می تواند، باشد.

گردشگری با خود امنیت می آورد
علی رحیم پور  استاد دانشگاه در سخنرانی به عنوان ژئوپلیتیک گردشگری گردشگری و توسعه همکاری های منطقه ای با تاکید بر حوزه خلیج فارس گفت: جغرافیای سیاسی ایران از منظر اندیشمندان صنعت گردشگری دارای دو مزیت ویژه و رقابتی است. ایران در مزیت ویژه و رقابتی در منطقه جایگاه خوبی دارد، علاوه بر جاذبه‌هایی که داریم خدمات ارزان قیمت و با کیفیتی در اختیار گردشگران قرار می‌دهیم در هیچ جای دنیا امکان ندارد که بتوان هتل ۵ ستاره را با ۵۰ دلار رزرو کرد که در ایران این امکان وجود دارد.
وی در خصوص مزیت های گردشگری گفت: گردشگری مرز نمی شناسد  و با خود امنیت و ثبات و همراه می آورد، همچنین یکی دیگر از مزیت های گردشگری حمایت جهانی است. به عنوان مثال بسیاری از شرکت های مطرح و بزرگ در دوبی دفتر دارند دیگر کسی امکان حمله به این منطقه را ندارد.
وی با بیان اینکه گردشگری می‌تواند با سرمایه گذاری  کم سبب اشتغالزایی شود، گفت: گردشگری درآمد پایداری برای کشور به همراه می آورد. توسعه گردشگری می تواند موجب حفظ منابع طبیعی و زیست محیطی شود بسیاری از گردشگران در خصوص حفظ منابع طبیعی حساس هستند.
رحیم پور درباره رابطه مستقیم گردشگری و افزایش امنیت برای کشور گفت: توسعه گردشگری سبب ماندگاری جمعیت ساکن و پیشگیری از مهاجرت به خصوص در مرزهای کشور می‌شود، همچنین می‌تواند موجب تقویت هویت ملی و تقویت زیرساخت های کشور شود.
وی در خصوص آخرین آمار سازمان جهانی گردشگری گفت:  در سال ۲۰۱۹  یک میلیارد و ۴۶۹ نفر سفر کردند و یک هزار و چهارصد و هشتاد و یک میلیارد دلار خرج کردند.
وی با بیان این که ۸۲ درصد گردشگران مقاصد اصلی گردشگران جهان از کشورهای همسایه خود تشکیل می شود، گفت: به عنوان مثال ۸۰ درصد از توریست های اسپانیا از کشورهای فرانسه و دیگر کشورهای همسایه هستند. برای توسعه گردشگری باید در ابتدا متوجه کشور های همسایه باشیم.
رحیم پور در خصوص مزیت برای جذب گردشگران منطقه  گفت: کوتاهی مسافت، قرابت فرهنگی، حوزه تمدنی مشترک، وابستگی سببی و نسبی و هزینه سفر ارزان از جمله مزیت ها برای جذب گردشگر منطقه به ایران می تواند، باشد.
رحیم پور در خصوص  شکل تقاضای گردشگران کشورهای حوزه خلیج فارس گفت: عرب ها به دنبال اقامت و پذیرایی با کیفیت، طبیعت گردی، بازار و خرید لوکس، استفاده از تجهیزات درمانی، سفر خانوادگی  هستند که همه می تواند در ایران پیدا کنند.
وی گفت: هم اکنون ایران فاقد برنامه برای استراتژی برای حضور در فرآیند عرضه و تقاضای بازار گردشگری منطقه و جهان است ما هم اکنون در دولت آینده نیازمند وزیری قوی برای وزارت گردشگری هستیم تا جایگاه ویژه ای برای گردشگری قائل شود.
وی با اشاره به اینکه متوسط هزینه سفر اعراب منطقه  شش و نیم برابر متوسط گردشگران جهان است، گفت: ورود گردشگران به ایران می تواند به درآمد ارزی و امنیت منجر شود.
رحیم پور گفت:  خروجی گردشگران از خاورمیانه در سال ۲۰۱۹، ۴۳ میلیون نفر و ورود به خاورمیانه ۶۵ میلیون نفر بوده است و  درآمد حاصل از گردشگری خاورمیانه، ۸۱ میلیارد دلار بوده در حالی که ورودی به ایران در این سال تنها یک میلیون و ۶۰۰ هزار گردشگر بوده است.
وی درباره راهکارهایی برای ورود گردشگر به ایران گفت: تغییر رویکرد در حوزه سیاسی، تنش زدایی و همکاری مشترک با دیگر کشورها، اعتمادسازی با دیگر دولت های جهان از جمله این راهکارهاست.

منبع:ایرنا