تجربه مرمت یک بنای تاریخی در نطنز توسط دوستداران میراث‌فرهنگی

چگونگی بنای مجموعه تاریخی گنبد باز که بر فراز کوه باز در محور غرب باغ‌شهر تاریخی نطنز واقع شده از روایتی افسانه‌وار برخوردار است، بگونه‌ای که در برخی از منابع تاریخی ذکر شده که شاه عباس اول که علاقه فراوانی به شکار داشت، به‌دلیل نزدیکی اصفهان به نطنز همواره به ییلاقات دامنه کوه کرکس (بلندترین کوه فلات مرکزی ایران) سفر کرده و به شکار می‌پرداخت.

در یکی از سفرها که «لوند» باز شکاری محبوب شاه نیز همراه او بود، در جریان یکی از تعقیب و گریزهای شاه در شکار، این باز شکاری، شاه را از گزند یک مار سمی نجات داد، لکن شاه که از محافظانش دور افتاده بود و از ماجرا خبر نداشت، این باز شکاری را با یک ضربه شمشیر به قتل رساند و پس از اطلاع یافتن از ماجرا دستور داد تا بر فراز کوه بلند مشرف به شهر، بنایی با شکوه به‌عنوان مقبره باز محبوب شکاری خود بنا شود تا خاطره باز محبوبش همواره زنده بماند.

این بنای تاریخی که بر فراز کوه سترگ باز که یکی از کوهپایه‌های کوه کرکس است واقع شده، در طی بیش از ۴۰۰ سده از حیاتش بارها مورد مرمت قرار گرفته، لکن به‌دلیل صعب العبور بودن مسیر این بنای تاریخی، نگهداری و حفاظت از آن همواره با زحمات و مخاطرات فراوانی همراه بوده است.

محو یادگارنوشته‌ها از بدنه بنای تاریخی گنبد باز

با توجه به آسیب‌ها و دیوار نوشته‌ها بر روی دیواره‌های داخلی این بنای تاریخی که در طی چند سال گذشته توسط افرادی که به قله کوه باز صعود کرده بودند ایجاد شده بود، با هماهنگی اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان و حمایت‌های کارشناسی این اداره، یک گروه ۵ نفره در قالب یک تیم مرمتی از اعضای این انجمن تشکیل و پس از برگزاری جلسه‌های متعدد کارشناسی و بازدید از بنا، شیوه نامه‌ها و دستورالعمل‌های مرمتی از طرف اداره میراث‌فرهنگی شهرستان آماده و در اختیار انجمن قرار گرفت.

با توجه به این آسیب‌ها، اعضای این تیم پنج نفری به‌واسطه علاقه وافری که به انجام این عملیات داشتند، با تهیه تجهیزات لازم که به‌صورت مشارکتی توسط اعضای انجمن و اداره میراث‌فرهنگی شهرستان تهیه شد، کار عملیات مرمت اضطراری این بنای تاریخی ارزشمند را که شامل اندودکاری موقت در بدنه داخلی این بنا بود را به اتمام رساندند.

بدون‌شک با توجه به تخصص، تعهد و علاقه‌مندی اعضای انجمن دوستداران محیط‌زیست و میراث‌فرهنگی شهرستان، این انجمن با بهره‌گیری از تجربه این عملیات حفاظتی و مرمتی آماده هرگونه اجرای طرح مشارکت در زمینه حفاظت و نگهداری از بناهای تاریخی و جاذبه‌های گردشگری باغ‌شهر زیبا و تاریخی نطنز است.

منبع:میراث آریا