خوراک شش‌انداز زنجانی غذایی برای چهارشنبه‌سوری
آداب‌ورسوم هر منطقه در طی سالیان طولانی شکل‌گرفته و سینه‌به‌سینه به نسل‌های بعدی منتقل می‌شود. مردم زنجان نیز با توجه به قدمت تاریخی شهر، دارای آداب‌ورسوم ویژه‌ای هستند. زنجانی‌ها در مراسم‌های خود غذاهای سنتی مخصوص آن مراسم را طبخ و سفره‌های پربرکت خود را با آن رنگین می‌کنند. طبخ غذاهای مختلف برای اعیاد و در ایام خاص، بخشی از این آداب‌ورسوم را تشکیل می‌دهد.
با توجه به اینکه شهر زنجان در منطقه سردسیر و کوهستانی واقع شده است، غذاهای متنوع با طعم‌های مختلف و لذیذی دارد که پرانرژی بوده و سرشار از مواد مغذی است. امروزه بعضی از آن‌ها به دست فراموشی سپرده شده‌اند یا کمتر طبخ می‌شوند اما در شب چهارشنبه‌سوری معمولاً خانواده‌ها به همراه برنج، خورشتی بنام «شش‌انداز» درست می‌کنند تا خوشی مردمان استان زنجان را تکمیل کرده و طعمی لذیذ به آن‌ها عیدی دهد.
یکی از غذاهای محلی استان زنجان است که معمولاً در شب چهارشنبه‌سوری تهیه می‌شود و در ایام عادی کمتر طبخ می‌گردد. این غذا از شش ماده غذایی (خرما، گردو، کشمش، پیاز، تخم‌مرغ و روغن) تهیه می‌شود، به همین دلیل به شش‌انداز معروف است و تعداد تخم‌مرغ این غذا هم باید شش عدد باشد.
ابتدا پیاز رنده شده، زردچوبه، فلفل و نمک به گوشت چرخ‌کرده اضافه می‌شود سپس با دست کاملاً ورز داده می‌شود و به شکل کوفته‌قلقلی‌های ریز درمی‌آید و با شعله‌ی ملایم و در تابه‌ی نچسب سرخ می‌شود. پیازها به‌صورت خلالی خرد و با حرارت کم سرخ و طلایی می‌شوند. سپس گردوی خردشده را به پیاز سرخ‌شده اضافه و تفت می‌دهند. بعد از چند دقیقه کشمش و خرمای خردشده را به مواد اضافه می‌کنند. کوفته‌قلقلی‌ها را هم به مواد اضافه می‌کنند. در این فاصله تخم‌مرغ‌ها را در ظرف دیگری شکسته و خوب هم می‌زنند سپس تخم‌مرغ‌ها را به مواد بالا که خوب تفت خورده و سرخ‌شده‌اند اضافه می‌کنند. بعد از اضافه کردن تخم‌مرغ‌ها و پخته شدن کامل آن‌یک پیمانه شیره‌ی انگور و سرکه را با توجه به ذائقه‌ی افراد خانه روی خوراک شش‌انداز می‌ریزند، کمی آب آن باید کشیده شود. سپس با گردو و کشمش تزئین می‌شود. این خورش را هم با نان و هم با برنج سرو می‌کنند. در صورت تمایل کوفته‌ریزه را برخی حذف می‌کنند. این خوراک یک غذای کامل، خوشمزه، سالم و مقوی است.
این غذا بسیار خون‌ساز و مقوی است چراکه کشمش و خرما هر دو از مواد مفید برای خون‌سازی و بالا بردن آهن بدن است البته این خورش شباهت زیادی به خاگینه دارد. حدوداً ۲۰ دقیقه نیاز به پخت دارد.
یکی از رسوم جالب زنجانی‌ها در شب چهارشنبه‌سوری پیچیدن تخم‌مرغ در پوست پیاز و پختن آن لای پلوی شب عید است، بدین‌صورت که مادر خانواده تخم‌مرغ‌ها را شسته و با نخ‌های رنگی در پوست پیاز قرمز می‌پیچد و آن‌ها را لابه‌لای برنج آبکش شده می‌گذارد و به هنگام سرو کردن غذا هرکس تخم‌مرغ خود را برداشته و باز می‌کند رنگ پوست پیاز بر روی تخم‌مرغ‌ها آثار جالبی از خود به‌جای می‌گذارد و هرکدام از این نقش و نگارها تعبیر خاصی دارد که بزرگ‌تر خانواده مطابق نقش‌های روی تخم‌مرغ آینده هر عضو خانواده را پیش‌بینی می‌کند.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.