به گزارش ایسنا، وزیر بهداشت که پیش از آغاز تعطیلات نوروز مردم را قسم داده بود سفر نروند، روز سیزدهم فروردین ماه متنی اعتراضی را منتشر و از تصمیم‌های دیگر مسؤولان درباره سفرهای نوروزی انتقاد کرد: «نوشتیم… گفتیم… التماس کردیم… قسم دادیم که دو تا سه هفته صبوری کنید، مهلت بدهید، تا مثل سال قبل از فرصت تعطیلات سال نو استفاده کنیم و با تشدید بیماریابی در طرح شهید سلیمانی خانه به خانه شعله‌های کوچک را شناسایی و مهار کنیم تا به هم نپیچند و آتش دامن پهنه کشورما را نگیرد.

گفتیم: سفر و جمعیت سیال نمی‌گذارد طرح اجرا شود و بیماری نیز از نقاط گرفتار به مراکز پاک‌تر منتقل می‌شود … گفتیم: اقتصاد گردشگری اهمیت دارد ولی سرمایه اجتماعی نظام سلامت و هزینه‌های شیوع مجدد بیماری و اثراتش بر اقتصاد خرد و کلان کشور نیز بی‌اهمیت نیست … گروهی فکر کردند فراز و فرود منحنی‌ها شاید به شیوه فتوشاپ است! ….»

پس از آن، سخنگوی وزارت بهداشت آمار داد که در تعطیلات نوروز بیش از ۱۵ هزار نفر که به ویروس کرونا مبتلا بوده و از بیماری خود آگاهی داشته‌اند، سفر رفته‌اند.

سوای این سوال افکار عمومی که اگر آن ۱۵ هزار نفر قابل شناسایی بوده‌اند، چرا از انجام سفر آن‌ها جلوگیری نشده، مساله دیگر این است که با اعلام این عدد در واقع مدیریت سفرها زیر سوال رفته است.

طبق دستورالعمل ستاد خدمات سفر که پیش از آغاز تعطیلات نوروزی صادر شد، همه دستگاه‌ها موظف شده بودند سیاست «عدم تشویق به سفر» را به صورت جدی در دستور قرار دهند، اما پیام‌های تشویقی برخی ادارات میراث فرهنگی و گردشگری استان‌ها، سفرهای استانی مسؤولان گردشگری کشور، تاکید پی در پی بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی برای جلب اطمینان خاطر مسافران و اعتراض به سیاست‌های ستاد کرونا در تغییر رنگ شهرها و محدودتر کردن دایره سفر، برپایی کاروان‌های نوروزی شهرداری در بسیاری از شهرها که عامل ازدحام جمعیت بود، برخی برنامه‌های تشویقی و انگیزشی صدا و سیما با محتوای سفر و مهم‌تر از همه کاهش محدودیت‌های تردد بدون داشتن برنامه‌ای برای مدیریت سفرها، اجرا نشدن درست مصوبه‌های کرونا برای کنترل مسافران به عنوان مبتلایان احتمالی به کرونا در بعضی استان‌ها و تغییر نکردن شیوه‌های نظارتی بنا به اظهارات کسب و کارهای گردشگری، مؤید این است که به آن اصل توجه چندانی نشد. هرچند که در طول تعطیلات نوروز، وزارت بهداشت مدام درباره گسترده شدن ویروس جهش‌یافته کرونا با انجام سفر هشدار می‌داد، اما باید توجه کرد که اثر این پیام، بعد از یک سال تکرار بدون هیچ تغییری در محتوا و عمل، آن‌چنان که باید تاثیرگذار نخواهد بود.

وزارت بهداشت در کنار وزارت راه و شهرسازی از سوی ستاد خدمات سفر موظف شده بود پروتکل‌های بهداشتی مختصِ سفر بویژه با سیستم حمل و نقل عمومی و اماکن ارائه دهنده خدمات را بازنگری کند، اما آن‌چنان که صاحبان کسب و کارهای گردشگری می‌گویند و در سیستم‌های حمل و نقل عمومی مشاهده شد، نه تنها این پروتکل‌ها تغییری نکرد که نظارت‌ها نسبت به یک سال گذشته، تغییر یا تشدیدی نداشته است.

همچنین قرار بود در طول تعطیلات نوروز، برپایی چادر مسافرتی در بوستان‌ها، پارک‌ها و مراکز تفریحی و اقامت در کمپ‌های جنگلی در همه شهرها (با رنگ‌های قرمز، نارنجی، زرد و آبی) ممنوع شود، اما بررسی‌ها و پیگیری‌های ایسنا و گزارش‌های تصویری منتشرشده از سراسر کشور نشان می‌دهد که این ممنوعیت در همه نقاط کشور به ویژه مناطق ساحلی حاکم نبوده است و کنترل در این بخش نیز به درستی اجرا نشده است.

ستاد خدمات سفر براساس مصوبه ستاد ملی کرونا و اعلام قرارگاه عملیاتی کرونا اعلام کرد که نیروی انتظامی موظف است از تردد خودروها و سرنشینان آن‌ها که دارای تست مثبت کووید ۱۹ هستند برابر گزارش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی جلوگیری کند، اما این‌که چگونه اقدام شده که ۱۵ هزار نفر مبتلا بدون ممانعت توانسته‌اند به سفر بروند، همچنان محل سوال است و پرسش‌های دیگری را مطرح می‌کند از جمله این‌که آیا پلیس طبق سناریوهایی که قبل از تعطیلات اعلام کرده بود در ورودی شهرها سرنشینان خودروها را کنترل یا راه‌های منتهی به شهرهای پرخطر را مسدود کرد، یا فقط به همان جریمه به عنوان اهرم برخورد بسنده کرد؟

طبق مصوبه ستاد خدمات سفر، قرار بود تورها و خودروهای مرتبط با آن‌ها تنها در شهرهای آبی و زرد برگزار شوند، اما در همین مدت آژانس‌های مجاز برای تور خوزستان که در وضعیت با خطر بسیار زیاد کرونا مواجه بود، تبلیغات زیادی داشتند و از اجرای تور آن‌ها نیز جلوگیری نشد و اگر هم بعضی از این تورها برگزار نشدند، بیشتر به خاطر استقبال کم مردم بود.

همچنین وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی موظف بود در این مدت نظارت و بازرسی‌ها را تشدید کند اما بررسی‌ها و پیگیری‌های ایسنا از فعالان گردشگری نشان می‌دهد این بازرسی‌ها تغییر محسوسی نسبت به یک سال گذشته و حتی سال ۹۸ نداشته و عملکرد ستادهای خدمات سفر در تعطیلات حساس کرونایی زیر سوال است. با این حال، مسؤولان گردشگری در سفرهایی که به برخی استان‌ها داشتند مدام بر تشدید نظارت‌ها در تعطیلات نوروز و رعایت درست پروتکل‌های بهداشتی تاکید داشتند و در تمام این مدت حتی یک گزارش از برخورد و تخلف ارائه نکردند، گویی که همه تاسیسات گردشگری بدون مشکل و ایراد با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی فعالیت می‌کردند.

این وزارتخانه پیش از آغاز تعطیلات با اعلام این‌که مجوز سفرهای نوروزی را از ستاد ملی کرونا گرفته است، از اجرای طرح «سفر هوشمند و ایمن» خبر داده بود که جزئیات دیگری جز نام این طرح مشخص نشد و همچنان طرحی پرابهام برای فعالان گردشگری و ناشناخته برای مردم است. این وزارتخانه که تا پیش از تعطیلات نوروز نگران ممنوعیت سفرها و ورشکستگی صنعت گردشگری بود، این مدت حتی یک گزارش تخمینی، تحلیلی و حتی احتمالی از میزان اثرگذاری اقتصادی و ارزش‌افزوده این سفرها در صنعت گردشگری کشور ارائه نکرده و فقط این آمار را داده‌اند که از ۲۸ اسفند ۹۹ تا هفتم فروردین‌ماه، یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفرشب در مراکز اقامتی رسمی کشور اقامت داشته‌اند.

اگرچه اکنون انگشت اتهام گسترده شدن ویروس جهش‌یافته کرونا در کشور بیشتر مسافران را نشانه گرفته است، اما نمی‌توان از سیاست، اظهارات و عملکرد متناقض برخی دستگاه‌ها چشم پوشید و فقط یک گروه را مقصر دانست، مخصوصا آن‌که سفرهای انجام‌شده به این شکل، بنا بر اظهارات صاحبان اقامتگاه‌ها و آژانس‌ها آورده اقتصادی چندان مؤثری برای آن‌ها نداشته که جبران گوشه‌ای از خسارت و ضررهای یک سال گذشته باشد.

ضمن این‌که از شکل سفرهای انجام‌شده برمی‌آید مدیریت جامعی برای هدایت و کنترل مسافران به مناطق کم‌خطر در تعطیلات نوروز حاکم نبود و حتی در فرصت یک سال گذشته و با وجود تجربه نوروز ۹۹ و سایر کشورها، حتی برای شناسایی و معرفی اماکنی که پروتکل‌ها را دقیق رعایت کرده‌اند و یا می‌توانند کد سلامت یا ایمنی گردشگری داشته باشند، اقدامی نشد و تنها به حرف‌هایی از این دست که «تا به حال وزارت بهداشت گزارشی از ابتلای مسافران در این هتل، تور یا موزه نداشته و نداده است» و یا به همان تاییدیه رعایت پروتکل‌های بهداشتی که وزارت بهداشت در اوایل سال ۹۹ به تاسیسات گردشگری داد، بسنده شد.

بسیاری از جمله رییس تیم واکنش سریع کووید ۱۹ در کشور معتقدند شرایط موجود در نتیجه سیاست‌های متناقض در مدیریت کرونا است. دکتر حمید سوری گفته که متاسفانه سفرهای زیادی صورت گرفت و هرچند اقداماتی که برای کوتاه کردن سفرها و جلوگیری از سفر به نقاط قرمز و نارنجی صورت گرفت تا حدی موثر بود، اما فراموش نکنیم اپیدمی کار خود را می‌کند؛ این که مردم را مجبور کنیم سریع‌تر از نقطه‌ای که قرمز و نارنجی می‌شود خارج شوند، می‌تواند باعث گسترش اپیدمی در کشور شود. چطور ممکن است که افراد بومی یک شهر قرمز بدون تست منفی کرونا مجاز به برخی سفرها نباشند اما به مسافران آن شهر که همان شرایط را به لحاظ ابتلا و آلودگی دارند می‌گوییم سریعا شهر را ترک کنند آن هم بدون آن‌که هیچ اقدام موثری برای رصد و رهگیری آن‌ها داشته باشیم. این موضوعات سیاست‌های متناقضی است که به نظر می‌رسد هماهنگی کافی برای تصمیم‌گیری‌ها با متخصصین حوزه سلامت و وزارت بهداشت انجام نمی‌شود که شاهد چنین سیاست‌های برخوردی هستیم و در صورت تداوم می‌تواند سبب بی‌اعتمادی مردم به سیاست‌ها و تصمیم‌گیری‌ها شود.

منبع:ایسنا

حمید فدایی چهارشنبه ۲۹ بهمن در جمع خبرنگاران با اشاره به اینکه زیست بوم و ظرفیت‌های طبیعی دشت مرودشت به عنوان بخشی از منظر تخت جمشید، از مهمترین عوامل ایجاد و توسعه تمدنی چند هزارساله این منطقه بوده است، گفت: به همین دلیل شاهد حضور لایه‌های مختلف استقراری و سکونتی در قالب محوطه ها و تپه هایی از هزاره پنجم قبل از میلاد تا عهد حاضر در این محدوده هستیم، بنابراین احترام به زیست بوم منطقه و حفاظت از یکپارچگی تاریخی و طبیعی در منظر میراث جهانی تخت جمشید از مهمترین برنامه های راهبردی این پایگاه است.

فدایی گفت: بخشی از یگان حفاظت شهرستان تحت عنوان گشت موتوری، متولی صیانت و حراست از محدوده حرایم تخت جمشید است؛ این محدوده شامل آثار تاریخی و ظرفیت های طبیعی منطقه نظیر کوهستان رحمت، کوه حسین یا کوه نقش رستم و … است و کار سرکشی به شکل مداوم انجام می‌شود.

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید در رابطه با حفاظت، نگهداری و بهره‌برداری متناسب از ظرفیت های محیط زیست طبیعی دشت مرودشت، گفت: توجه به آموزش‌های عمومی و تخصصی در زمینه‌های میراث فرهنگی و محیط زیست برای بهره مندی هر چه بیشتر از ظرفیت مشارکت های شهروندی از یک سو و توجه به هم افزایی واحدهای مرتبط با موضوع با بهره گیری از مشارکت میان دستگاهی از سوی دیگر زمینه‌ساز برداشته شدن گام‌های اساسی در توسعه پایدار با محوریت میراث فرهنگی و محیط زیست و موضوع گردشگری است.

فدایی خاطرنشان کرد: توجه به ظرفیت‌های موجود در حریم تخت جمشید از قبیل سازه‌ها و منابع آبی دوران باستان، توجه به پیوستگی فرهنگی و طبیعی در منظر میراث جهانی تخت جمشید، به‌کارگیری سیاست‌های حمل و نقل پاک در مسیر و محوطه جهانی تخت جمشید، مدیریت پسماند در محوطه با رویکرد فرهنگ سازی و زیباسازی محیطی و بررسی عوامل مخرب انسانی، جانوری و طبیعی در محیط زیست محوطه های گردشگری، از مواردی است که می تواند ترسیم کننده راهبردهای حفاظتی ما در قبال تاریخ و زیست بوم باشد و بین موضوع حفاظت و توسعه پایدار  پیوند مطلوب برقرار کند.

منبع:ایسنا

ابراهیم پورفرج این پیش‌بینی را براساس مکاتبات و رایزنی‌هایی که در این مدت با آژانس‌ها و گردشگران خارجی داشته است، مطرح کرد و به ایسنا گفت که اگرچه درخواست‌هایی برای سفر به ایران در سال ۲۰۲۱ وجود دارد، اما ترجیح بیشتر آژانس‌ها و گردشگران خارجی برای سفر به ایران از سال آینده میلادی است.

او معتقد است آغاز واکسیناسیون در بیشتر کشورها و ایمن‌سازی تعداد بیشتری از کشورها در برابر ویروس کرونا قطعا شرایط را برای سفرهای بین‌المللی در سال ۲۰۲۲ فراهم می‌کند.

رییس هیات‌مدیره جامعه توگردانان ایران گفت: درحال حاضر بیشتر سفرها در مسافت‌های کوتاه و با گروه‌های کوچک انجام می‌شود. حتی درخواست‌هایی که برای امسال و سال آینده مطرح شده بیشتر برای گروه‌های خانوادگی، دوستانه و تورهای کوچک است. تا ایمنی فراگیر نشود روند گردشگری به حالت قبل برنمی‌گردد.

پورفرج افزود: ما خیلی برای برقراری سفرهای بین‌المللی در سال ۲۰۲۱ امید نداریم، مگر این‌که ویروس مهار شود. البته درخواست‌هایی برای سفر به ایران وجود دارد اما تعدادشان کم است و اجرای آن‌ها به دلیل صادر نشدن ویزای توریستی امکان‌پذیر نیست.

صدور ویزای توریستی ایران حدود یک سال است که به دستور ستاد ملی کرونا متوقف شده است، اما آمارها نشان می‌دهد برخی اتباع خارجی درحال سفر به ایران هستند. طبق گزارشی که سازمان جهانی جهانگردی در آبان‌ماه ۱۳۹۹ منتشر کرد نمودار رشد گردشگری ایران در زمستان، همزمان با شیوع کرونا ۹۰ درصد منفی بود. روند نزولی این نمودار در فصل بهار شدیدتر شد، به طوری که در ماه می (اردیبهشت ـ خرداد) رشد منفی گردشگری ایران به ۹۷ درصد رسید. اما این روند از ماه‌های بعد تغییر کرد، به نظر می‌رسد برقراری پروازهای بین‌المللی و بازگشایی مرزها در آن بی‌تاثیر نبوده است.

سازمان جهانی جهانگردی براساس آمارهایی که از وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ایران گرفته اعلام کرد که وضعیت گردشگری ایران از اواسط تابستان ۹۹ با شیب تندی رو به بهبود است و میزان سفر اتباع خارجی به ایران در ماه‌های جولای و اوت (تیر و مرداد) همزمان با صدور ویزای توریسم سلامت در ایران و بازگشت برخی شرکت‌های هواپیمایی خارجی، فقط  ۳۵ درصد منفی بوده است.

آمارهای وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که از نیروی انتظامی گرفته می‌شود، نیز نشان می‌دهد در ماه‌های تیر و مرداد ۱۳۹۹ مجموعا ۹۵ هزار و ۴۹ نفر تبعه خارجی به ایران سفر کرده‌اند. درحالی که علی‌اصغر مونسان ـ وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ـ شهریورماه ۹۹ گفته بود در سه ماه نخست سال (بهار ۹۹) فقط ۷۴ گردشگر خارجی به ایران سفر کرده‌اند.

وزارت خارجه و معاونت گردشگری درباره این رشد آماری می‌گویند آن‌ها یا با ویزای درمان به ایران سفر کرده‌اند یا ویزای تجاری و کاری داشته‌اند. هرچند برخی از آژانس‌های گردشگری می‌گویند این مدت بیماران‌شان با «ویزای عادی» که در فرودگاه یا مرز تهیه کرده‌اند به ایران وارد شده‌اند.

استان‌های هم‌مرز با جمهوری آذربایجان و ارمنستان که قبلا شاهد سفر شهروندان آن کشورها به ایران به انگیزه خرید بودند نیز اعلام کرده‌اند که مرزهای زمینی فعلا بسته است و افراد کمی با شرایط خاص مثل پیگیری درمان و یا تجارت پس از استعلام از وزارت خارجه می‌توانند به ایران سفر کنند. اما در استان‌های غربی و جنوب غربیِ هم‌مرز با کردستان عراق و عراق ترددهای محدودی اتفاق می‌افتد که بیشتر جنبه تجاری و درمان دارد، البته وضعیت مرز در این بخش کاملا بی‌ثبات است و هر بار به انگیزه‌ای توسط عراق بسته می‌شود. مثلا از حدود یک ماه پیش، شورای وزیران این کشور به دنبال شناسایی ویروس جهش‌یافته کرونا، سفر به انگلستان، آفریقای جنوبی، استرالیا، دانمارک، هلند، بلژیک، ایران و ژاپن را ممنوع کرد و عراقی‌هایی را که از این کشورها بازمی‌گردند به قرنطینه اجباری ۱۴ روزه ملزم کرد.

تردد از مرزهای افغانستان و پاکستان نیز با توجه به معضل مهاجرت‌های غیرقانونی وضعیت چندان شفافی ندارد، هرچند که مرزهای رسمی در این بخش از اردیبهشت‌ماه ۹۹ برای جابه‌جایی کالا باز شده‌ است و کمی بعد از آن، صدور ویزا برای اتباع افغانستان و پاکستان نیز آغاز شد اما فقط تجار، رانندگان و صنعتگران به شرط مبتلا نبودن به کرونا می‌توانند تردد کنند.

با وجود این ترددها و مسدود بودن راه سفر به ایران فقط برای گردشگران، رییس جامعه تورگردانان ایران نیز چندی پیش در نامه‌ای از معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی درخواست کرد در رایزنی با وزارت بهداشت و ستاد کرونا، دست کم اجازه ورود به گردشگران طبیعت‌گرد را با رعایت پروتکل‌های بهداشتی بدهد تا گردشگران موجود را از دست ندهند.

منبع:ایسنا