نوشته‌ها

ببینید | معماری عجیب یک مسجد در اصفهک طبس

روستای اصفهک در نزدیکی طبس قرار دارد. معماری ویژه این روستا با چند آثار تاریخی و منحصربه‌فردش مانند مسجد جامع گردشگران را به‌ سمت خود می‌کشاند.

همشهری آنلاین – مریم ورشو: روستای اصفهک از توابع دیهوک است و در ۴۰کیلومتری طبس در استان خراسان جنوبی قرار دارد. اصفهک از روستاهای قدیمی شهرستان طبس به شمار می‌رود.

برای رسیدن به این روستا باید ازشهر طبس عبور کنید. بعد از ۴۰ کیلومتر به دیهوک و سپس به اصفهک می‌رسید. این روستای کویری حدود ۴۰۰ سال  قدمت دارد و نخلستان‌های آن بسیار چشم‌نواز است. این روستا پس از زلزلهٔ سال ۱۳۵۷ که در طبس رخ داد آسیب‌های بسیاری دید، به‌طوری که بخشی از آن دیگر قابل زندگی و سکونت نبود تا این که روستای جدیدی در کنار بافت قدیمی ساخته شد. در این میان، اما برخی از آثار تاریخی اصفهک مانند مسجد جامع، حمام و یک رصدخانه کویری همچنان باقی مانده است که با تلاش اهالی و کارشناسان بناهای تاریخی مرمت شدند.

اصفهک نسبت به روستاهای دیگر مناطق کویری تابستان‌های خوش آب و هوایی دارد، زیرا نخلستان‌ها و قنات‌های آن خنکای خوبی را ایجاد می‌کنند. از سویی دیگر این روستا در مجاورت کوه نیز قرار دارد که همین ویژگی سبب می‌شود که در تابستان چند درجه از شهر طبس خنک‌تر و گرمای کویری کمتری داشته باشد. البته بهتر است که در فصل‌های خنک سال یعنی بهار و پاییز یا زمستان به مناطق کویری سفر کنید.

معماری خانه‌های تاریخی روستا

معماری ویژه خانه‌های این روستا سبب شده که گردشگران بسیاری را در چند سال اخیر به‌ سمت خود بکشاند. معماری سنتی و طبیعی این روستا برای شهرنشینانی که از راه دور و نزدیک به اصفهک سفر می‌کنند جذابیت خاصی دارد، زیرا برخلاف خانه‌های شهری که از آجر و سیمان ساخته شده‌اند، مصالح به کار رفته در خانه‌های این روستا همگی از خشت و گل است.  همچنین قدم زدن در کوچه پس کوچه‌های طبس لذت خاصی دارد چون خانه‌ها آنقدر نزدیک به هم هستند که در فصول گرم شعاع نور خورشید را کوتاه می‌کنند تا سایه بیشتری ایجاد ‌شود. البته اگر طوری برنامه‌ریزی کنید که غروب این روستا را از دست ندهید سفر دلچسب‌تری خواهد شد. ترکیب رنگ نارنجی غروب و نخلستان‌ها چشم هر بیننده‌ای را جذب می‌کند.

مسجد جامع اصفهک با معماری منحصر به فرد

در این میان، اما در کنار تمام جاذبه‌های این روستا، مسجد جامع اصفهک هم بسیار دیدنی است. این مسجد مانند سایر خانه‌های تاریخی و قدیمی اصفهک با معماری بومی مناطق کویری ساخته شده است. گرچه مسجد جامع فضایی کوچک با یک گنبد کاهگلی و چند پنجره کوچک دارد، اما ویژگی در معماری آن وجود دارد که منحصر به‌ فردش می‌کند. مسجد دارای کنج یا ستون‌هایی است که اگر دو نفر در دو کنج متفاوت با فاصله از هم قرار بگیرند و یکی شروع به حرف زدن حتی با صدای آرام کند، صدا به طرف مقابل گفت و گو می‌رسد؛ کاری که تلفن، البته از طریق سیم و امواج انجام می‌دهد.

منبع:همشهری

آشنایی با روستای اصفهک – یزد

 روستای اصفهک از توابع دیهوک است و در ۳۸ کیلومتری طبس در استان یزد قرار دارد

شغل غالب مردم روستا کشاورزی و دامپروری است. این روستا دارای آب و هوایی ناب و منحصر به فرد است به طوری که امکان رشد و پرورش هر نوع محصول کشاورزی در آن وجود دارد.

زیباترین وجه توریستی اصفهک وجود روستای تخریب شده توسط زلزله سال 1357 در کنار روستای جدید است.

بعد از زلزله روستا تغییر مکان داد و در کنار محل قدیم بنا شد. این مسئله باعث شده تا بافت روستای قدیم باقی بماند و جلوه زیبایی بوجود آید.

قرار گرفتن روستا در مجاورت کوه به آن آب و هوایی داده که در تابستان حداقل ۵ تا ۶ درجه سردتر از طبس است و بدین ترتیب از سوزندگی هوا در تابستان کاسته شده است. شب‌های تابستان دارای هوایی مطبوع است.

آب کشاورزی روستا قبلا از 3 رشته قنات و آب شب روستای چیروک که به وسیله لوله منتقل می‌شود تأمین می‌شد. آب این منطقه، شیرین است و همین ویژگی سبب شده که چاه کوثر که آب شرب ۳۹ روستا را تامین می‌کند در این منطقه واقع شود.

موسیقی محلی در میان مردم روستا، اهمیت و جایگاه ویژه‌ای دارد. اجرای آهنگ‌ها و ترانه‌های محلی و نوازندگی تار در مراسم شادی و جشن‌های روستا متداول است.

پوشاک اغلب مردان روستا شامل دستار، کت، شلوار، پیراهن، جلیقه، کلاه و کفش است. زنان نیز از پیراهن‌های بلند و گشاد، شلوار، روسری، چادر و سایر پوشش‌های زنان استفاده می‌کنند.

قالی‌بافی، مهم‌ترین صنعت دستی مردم این روستاست. خرما و زعفران سوغات روستای اصفهک است. از غذاهای رایج روستای اصفهک، می‌توان به انواع آش و آبگوشت‌های محلی اشاره کرد.

منبع:همشهری

اصفهک ؛ روستایی که جهانی شد

اینجا اصفهک است، روستایی که به گفته اهالی آن، مردم به آن جان داده‌اند. سی‌وهشت کیلومتری که از طبس دور شوی، به منطقه دیهوک و روستای اصفهک می‌رسی.

اینجا، در ورای این خانه‌های ویران‌شده سال‌های دور همان شهریور ماه پنجاه‌وهفت همان موقع‌ها که ٨٠ نفر از اهل ٦٠٠ نفری روستا به زیر خاک رفتند، چند سالی است آتشی افروخته شده؛ آتشی که نور آن به خیلی آ‌ن‌سوترها، حتی قاره‌ای دیگر هم رسیده و گرمای آن دل هر خودی و ناخودی را گرم می‌کند. اینجا اصفهک است، روستایی که به گفته اهالی آن، مردم به آن جان داده‌اند … سی‌وهشت کیلومتری که از طبس دور شوی، به منطقه دیهوک و روستای اصفهک می‌رسی.

همان‌جا در پارکینگ عمومی ورودی روستا باید وسیله نقلیه‌ات را بگذاری و چندین قدمی پیاده به سمت یکی از هفت خانه‌ای که مرمت شده و اکنون آماده پذیرایی و اقامت میهمانان است، راه بیفتی. میهمان‌نوازی اصفهکی‌ها از همان ورودی آغاز می‌شود. همچنان که در میان خرابه‌های روستا قدم می‌زنی، نگاهت به آسمان آبی است و نخل‌های سبز و کوهستانی که در ورای آن‌ها پیداست.

کم‌کم در کوچه‌پس‌کوچه‌های روستا محو می‌شوی، جایی که تنها صدای گا‌م‌های خودت را می‌شنوی و شاید پرنده‌ای یا وزش بادی … به یکی از آن هفت خانه می‌رسی … هرچند همگی نامی دارند یا برگرفته از نام صاحبان‌شان یا نامی به فراخور سلیقه اهالی، اما مهم نیست میهمان کدام خانه‌ای .. آنجا میهمان مردم اصفهک هستی؛ مردمی که به گفته «محسن مهدیزاده» – از جوانان بانی و باهمت مرمت روستا، حالا یک تیم هستند. «محسن» و «مهدی» و «مصطفی» و «حسین» ندارند، آنجا همه چیز تقسیم می‌شود؛ از خدمات و پذیرایی از میهمانان و حفظ و نگهداری و مرمت روستا تا منافعی که از اجرای هر پروژه‌ای به دست می‌آید.

تعدادی از جوانان این روستای ویران‌شده پس از زلزله بیست‌وپنجم شهریورماه ٥٧ که سال‌ها پس از زلزله به دنیا آمدند و تنها تصورات آن‌ها از روستای آبا و اجدادیشان به خاطرات خوش پدر و مادرهایشان یا پدربزرگ و مادربزرگ‌هایشان می‌رسد، از سال ٩٣ به فکر می‌افتند در روستایشان کاری کنند. پس از مطرح‌شدن بافت تاریخی آن به‌عنوان یکی از آثار ملی، از معرفی روستا به رهگذران جاده مجاور روستا در دکه‌ای ساده آغاز کردند و به سادگی از آنان می‌خواستند نگاهی به روستایشان بیندازند، بدون اینکه نگاه منفعت‌طلبانه مالی داشته باشند و روزی یکی از این اهل سفر گذرنده از آن جاده فرامرز پارسی بود؛ استاد خوش‌اندیشه مرمت و اهل سفر که هدایتگری شد برای اجرای پروژه‌ای که همچنان ادامه دارد و تاکنون به مرمت هفت‌خانه، یک مدرسه و مسجد، حمام سنتی خزینه‌دار، ایجاد یک رصدخانه و یک پژوهشکده معماری منتهی شده است.

از اینجا اصفهک زنده و زنده‌تر می‌شود. بسیاری از آن قدیمی‌تر‌ها که حتی دل‌شان نمی‌خواست قدم در آن بگذارند تا مبادا خاطرات تلخ‌شان از آن ویرانی عظیم آزارشان دهد و گاهی به این جوانان هم از ناشدنی‌بودن احیای روستا هشدار می‌دادند و شاید در دل‌شان آن را جنون جوانی می‌دانستند، حالا کم‌کم همراه می‌شدند. یکی‌یکی صاحبان خانه‌ها راضی می‌شدند خانه‌هایشان را به دست گروه مرمتکار بسپارند و اینچنین شد که نسل جوان روستا گنج‌های خود را در روی زمین یافتند؛ آنچنان که فرامرز پارسی به آنان توصیه کرده بود. سال ٩٤ دو خانه آماده می‌شود، خانه‌هایی که هنوز خشت و گل‌شان خشک نشده، میزبان نخستین گردشگران اصفهک می‌شوند.

این خانه‌ها که هرکدام نمایی از معماری زیبای کویری منطقه را می‌نمایانند، قرار است اقامتگاهی برای آسودن گردشگران باشند در دل منطقه‌ای که از هر سو با طبیعتی بکر احاطه شده؛ آسمانی آبی و پرستاره، کویری زیبا با درختان و باغ‌هایی سرسبز در حاشیه آن و کوهستانی در ورای آن که گویی نگاهبان منطقه است. هیچ دودی از قلیان و سیگار در محوطه روستا دیده و هیچ ظرف پلاستیکی استفاده نمی‌شود. هیچ حیوانی قدم به درون اتاق‌ها نمی‌گذارد و هیچ انسانی با کفش در اتاق راه نمی‌رود. شب‌ها نور فانوس‌ها، روشنی‌بخش کوچه‌هاست و سکوت زینت‌بخش فضا.

حمام سنتی خزینه‌دار روستا با نگاهی نو پیشنهادی صرفه‌جویانه در مصرف آب است و طراحی سطل‌های زباله تفکیک‌کننده‌تر و خشک، گامی در جهت حفظ زیست بوم. اینجا با دمنوش‌ها و شربت‌های محلی پذیرایی می‌کنند و هر روز از خوراکی محلی رونمایی می‌شود. در روستا که قدم بزنید با تمام وجود بودن در یک روستا را حس می‌کنید، با تمام ویژگی‌هایش، نه اثری از لوله‌کشی و کنتور گاز هست، نه خنک‌کننده‌های آنچنانی … دیوار‌ها خشت و گلی‌اند و جاده‌های منتهی به خانه‌ها سنگ‌فرش. آسمان آن‌قدر آبی است که تصویر پرنده نشسته بر لب بام انگار نقاشی است و شب‌ها دلت می‌خواهد ساعت‌ها وقت داشته باشی زل بزنی به آسمان جواهرنشان که مثل آسمان تمام کویر‌های ایران دلبری می‌کند، که دل برده است؛ مگر نه اینکه آن‌همه گردشگر آلمانی و فرانسوی و لهستانی و اسپانیایی دلداده‌اش شده‌اند؛ و هنوز معطرترین سبزی‌های آن منطقه را دارد که صادر می‌شود و صنایع دستی که به همت اهالی احیا شده است.

حالا گردشگران روستا شب‌ها دور آتش جمع می‌شوند و پخت نان‌های محلی را نظاره می‌کنند یا مشاعره می‌کنند و بازی‌های محلی مثل «سرشاخ» و «طناب‌کشی» را تمرین می‌کنند و روز‌ها به دیدار از دیدنی‌های اطراف می‌روند.
حالا اصفهک در سالی که به نام «گردشگری روستایی» نام گرفته بیش از پیش، درخشان در این حوزه حضور دارد و با تجربه‌هایی که اندوخته یکی از طلایه‌داران گردشگری در این سال می‌شود. حالا روایت اصفهک و جوانان باهمتش یکی از ١٤ قصه تأثیرگذار در صنعت گردشگری ایران شده است.

حالا اصفهک می‌رود تا در مهم‌ترین نمایشگاه گردشگری دنیا –ای‌تی‌بی برلین – سر خود را بالا بگیرد و جایزه بهترین پروژه مشارکتی در حوزه گردشگری – To Do Award ٢٠٢٠- را دریافت کند و از آنچه بر آن گذشته است، ارایه دهد.

حالا روح همدلی صادقانه اصفهکی‌ها بیشتر جهانی شده است …

منبع:برترین ها