روستای بوژان؛ ماسوله نیشابور
روستای بوژان از توابع بخش مرکزی شهرستان نیشابور در ۱۳ کیلومتری شمال شرقی این شهر و ۱۲۰ کیلومتری مشهد قرار گرفته است.
به گزارش همشهری آنلاین، این روستای کوهپایهای در ارتفاعات جنوبی رشته کوه بینالود و دارای آب و هوای معتدل کوهستانی با زمستانهای سرد و تابستانهای معتدل است. معماری سنتی روستای بوژان با بافت مسکونی متمرکز در شیب ملایم و کوچههای پیچ در پیچ و نامنظم، بسیار زیبا و شبیه روستاهای پلهای است. ارتفاعات بلند، باغهای سرسبز، آبشار، رودخانه و بافت مسکونی پلکانی روستا در فصول مختلف سال، چشم اندازهای رویایی و رنگارنگی پدید میآورد که دوستداران طبیعت را شگفتزده میکند.
این روستای سرسبز پوشیده از انواع گلها و گیاهان دارویی و صنعتی است. چشمانداز دره سرسبز روستا و رودخانه جاری آن همراه با منظره کشتزار و باغهای گسترده، جلوه بسیار زیبا و تماشایی دارند که طبیعتگردان و گردشگران را به سوی خود جلب میکند. آبشار زیبایی از ارتفاعات پیرامون روستا سرازیر میشود و طبیعت سرسبز اطراف آبشار با گل و درختچههای فراوان، زیبایی خاصی یافته است. در مسیر رودخانه بوژان آبشارهای کوچک و بزرگ دیگری نیز وجود دارند که بر زیبایی آن میافزاید.
بافت پلکانی روستا
یکی از زیباییهای روستای بوژان، دورنمای پلکانی آن است که باعث شده آن را ماسوله نیشابور بخوانند.
رودخانه و آبشار بوژان
در نزدیکی روستا، رودخانهای جریان دارد که یکی از جوانترین رودخانههای جنوبی رشته کوه بینالود است. این رودخانه با عنوان رودخانه بوژان شناخته میشود و از کوههایی نظیر گودزرد، بوژان و سیاهخانی سرچشمه میگیرد. طول رودخانه بوژان حدود ۱۰ کیلومتر است و در مسیر آن آبشارهای کوچک و بزرگی نیز قرار دارند. یکی از این آبشارها، آبشار بوژان است که در ۶ کیلومتری روستا و در انتهای درهای بزرگ موسوم به دره بوژان قرار دارد. ارتفاع این آبشار به حدود ۱۵ متر میرسد و برای رسیدن به آن حدود ۲ ساعت پیادهروی در حاشیه رودخانه لازم است.
تخت هلاکوخان
در قسمت انتهایی بافت روستا و در ورودی دره به منطقهای میرسیم که از جنس کنگلومرا یا ماسه سنگ است. بر اساس منابع تاریخی هلاکوخان، در زمان حمله مغول به نیشابور و ویرانی شهر، با اسب وارد این منطقه شده تا آب رودخانه را برای آبیاری گندم و جو کاشته شده بر ویرانههای نیشابور ببرد.
درهها و چشمههای معروف بوژان
بازه صدر: درهای در ابتدای ورودی بوژان در قسمت شرق که در انتهای آن درخت کاج خشک شدهای با قدمت بالا وجود دارد.
مرغزاردره: درهای در شمال غرب بوژان که با درختان گردو پوشیده شده است. در این دره خانهای معروف به خانه سم قرار دارد که محل اقامت چوپانان برای فرار از سرما ساخته شده است.
دره و چشمه شکراب: درهای در مسیر صعود به قله شیرباد که به دلیل قرار گرفتن چشمه شکراب در آن، به این نام خوانده میشود. چشمه شکراب مشهورترین چشمه بوژان است و در فاصله ۵ کیلومتری روستا قرار دارد.
چشمه کلاغچین: چشمهای که امروزه با نام چهارچشمه شناخته میشود و در ۴ کیلومتری بوژان قرار دارد.
دیدنیهای جالب روستا
خرمنگاه و خانه شیطان، منطقهای در غرب روستاست که در گذشته میدان بزرگی برای جمعآوری گندم و جو بوده و امروزه به خرمنگاه مشهور است. در شرق این مکان، تپهای به نام خانه شیطان وجود دارد.
منطقه کال عرب، کوچهای با شیب بسیار تند و پلکانی در شمال شرق روستاست. این منطقه به محلی به نام تختگاه منتهی میشود. اینجا سکونتگاه اصلی اهالی است و از آنجا که ساکنان پس از حمله اعراب به ایران و پذیرفتن اسلام به زبان عربی مسلط شدهاند، چنین نامی را برایش گذاشتهاند.
محله میان، منطقهای در قسمت شمال شرق بوژان است که قبرستان اولیه روستا بوده، اما در حال حاضر به باغ تبدیل شده است.
مراسم سنتی شمایلخوانی در بوژان
شمایلخوانی از مراسمهای آیینی روستای بوژان است که در محرم رواج دارد. طی این مراسم، فردی به عنوان پردهخوان روبهروی پردهای بزرگ و منقوش میایستد و از روی تصویر پرده از جنگها و مصائب امام حسین(ع) سخن میگوید. پرده خوان تمام این روایات را به صورت آهنگین میخواند و سعی میکند که تماشاگرانش را با خود همراه سازد.
منبع:همشهری