صنایع‌دستی به‌عنوان حامل فرهنگ، از زمان‌های بسیار قدیم شیوه مهم تولید اقتصادی بوده است. صنایع‌دستی دارای ویژگی‌های مانند سرمایه‌گذاری کمتر، نتایج سریع، ارزش افزوده بالا، نیاز نداشتن به تجهیزات فنی پیشرفته، دانش فنی داخلی و ایجاد طیف گسترده‌ای از اشتغال است. می‌توان گفت صنایع‌دستی از همه ی ویژگی‌ها به عنوان هدف فرهنگی برخوردار است. کاوش و شناخت مداوم ارزش‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی صنایع‌دستی منافع اجتماعی مثبت‌تری به همراه خواهد داشت. بحران کووید ۱۹ برای اقتصاد به طور کلی و به ویژه در بخش صنایع‌دستی یک مشکل بی‌سابقه ایجاد کرده است. شیوع کرونا تولید و فروش صنایع‌دستی را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. این امر نه‌تنها بر درآمد کنونی هنرمندان صنایع‌دستی تأثیر گذاشته است، بلکه چالش بزرگی در برابر ایجاد اشتغال پایدار و مولد و کاهش فقر کرده است.

علم مردم‌شناسی از کهن‌ترین علوم بشر به شمار می‌آید. ما در مردم‌شناسی به دنبال شناخت انسان هستیم. شیوع ویروس کرونا باعث تغییر رفتار مردم در جامعه شده است. در واقع مردم‌شناسی علمی است که بر اساس یافته‌های خود امیدوار است بتواند الگویی کلی برای رفتار انسان ارائه کند. و در پیش بینی مربوط به آینده نیز دارای ارزش فراوانی می‌باشد. مردم‌شناسی در حوزه صنایع‌دستی می‌تواند خسارت واردشده به این صنعت را جبران کند. در واقع مردم‌شناسی می‌تواند بررسی کند برای ادامه مسیر در شرایط کنونی چه کار باید کرد. درنتیجه دانش مردم‌شناسی راهی برای مقابله با ویروس کرونا است. بنابراین، اگر مردم می‌خواهند از تولید و فروش صنایع‌دستی اطمینان حاصل کنند، باید خود را با تغییرات تقاضای اجتماعی و بازار و نوع سلیقه خریداران وفق دهند. در عین حال، به دلیل ایمنی و پیشگیری از شیوع کرونا در طی همه گیری، مردم در خانه می‌مانند و بسیاری از فعالیت‌ها نمی‌توانند به طور عادی انجام شوند. وقتی مردم در خانه می‌مانند، ارزش اینترنت برجسته می‌شود. استفاده از این فرصت برای انجام برخی از فعالیت‌های ارتباط فرهنگی آنلاین، کمبود فعالیت‌های غیرحضوری را کاملا جبران کند. اپیدمی کرونا نمایش‌های فرهنگی، نمایش‌های میراث فرهنگی ناملموس از جمله صنایع‌دستی، را لغو کرده است. اپیدمی کرونا منجر به تغییر رفتارهای اجتماعی مردم شده است. مردم‌شناسی به هنرمندان صنایع‌دستی کمک می‌کند که شرایط جدید پیش آمده ناشی از بحران ویروس کرونا را بپذیرند و در نتیجه خود را باید با شرایط موجود وفق بدهند. رکود بخش صنایع‌دستی ناشی از لغو بسیاری از شب‌های مشترک فرهنگی-نمایشگاه‌های محلی، ملی و بین المللی صنایع‌دستی از نتایج این همه گیری بوده است. علم مردم‌شناسی با شناخت رفتار هنرمندان صنایع‌دستی توصیه می‌کند از شرایط و محدودیت‌های پیش آمده می‌توان در جهت مثبت بهره گرفت. کاهش فعالیت هنرمندان این صنعت و در خانه ماندن می‌تواند باعث بروز خلاقیت و نوآوری در زمینه طراحی صنایع‌دستی گردد و همچنین با بهره گیری از شبکه‌های الکترونیکی و اینترنت می‌توانند در زمینه تبلیغ و فروش صنایع‌دستی خود بهره ببرند و از طریق همین وسایل ارتباطی الکترونیکی هنرمندان می‌توانند با هم در ارتباط بوده و از ایده پردازی‌ه‌ای یکدیگر حمایت کرده و باعث تشویق یکدیگر گردند. هنرمندان صنایع‌دستی از شرایط پیش آمده در سبک زندگی و بارز شدن نقش اینترنت در کسب و کار می‌توانند به نفع خود بهره گرفته و با ایجاد شبکه‌های بازاریابی الکترونیکی-سایت‌های مختلف فروش مجازی-کلاس‌های آنلاین فروش به رونق کسب و کار خود بپردازند. بنابراین علم مردم‌شناسی تاکید بر انجام مطالعات در زمینه رفتار انسان‌ها دارد. رفتارشناسی هنرمندان صنایع‌دستی می‌تواند به پذیرا بودن شرایط پیش آمده سرعت ببخشد. و آنان را قادر می‌سازد تا تفکری خلاق در حوزه ی کاری خود داشته باشند.

بسیار انتظار می‌رود که بحران بهداشتی به زودی پایان یابد و هنرمندان صنایع‌دستی فعالیت خود را از سر گیرند. برای از بین بردن اثرات بلند و کوتاه مدت هر رکود اقتصادی، سخت کوشی و مقاومت لازم است. توسعه صنایع‌دستی تحت شرایط اجتماعی معاصر، به ویژه در دوره اپیدمی مسئله‌ای است که باید در آن کاوش کرد. در طول اپیدمی، هنرمندان صنایع‌دستی باید از اوقات بیشتری که در خانه هستند استفاده کرده و با تجهیز به علوم روز و دنیای مجازی به توسعه مهارت‌های خود بپردازد. هنرمندان می‌توانند از این فرصت استفاده کرده و با تشویق یکدیگر ایده‌های نوآورانه خود را توسعه دهند. در واقع این یک نوع مبارزه فکری با هر نوع «اپیدمی» می‌باشد.

منبع:میراث آریا

صنایع‌دستی از مواد اولیه در دسترس محلی ساخته می‌شوند و می‌توانند به تعداد نامحدود تولید شوند، چنین محصولاتی می‌توانند به صورت هنری، خلاقانه، وابسته به فرهنگ، تزیینی، عملکردی، سنتی، مذهبی و اجتماعی ساخته شوند. صنایع‌ دستی به عنوان کلیدی برای اقتصاد پایدار معرفی می‌شود.

در درجه اول، صنایع‌ دستی باید به خاطر ارزش اجتماعی خود، برای بشریت حفظ شود، بسیاری از رشته‌های صنایع‌دستی در حال منقرض شدن هستند، بنابراین ایجاد شرایط لازم برای حفظ این هنر سنتی لازم است. صنایع‌دستی سنتی تحت تأثیر رشد صنعتی شدن و جهانی شدن قرار دارد، از آنجا که این صنایع بخشی از میراث فرهنگی ناملموس هستند، اهمیت حفاظت از این ارزش‌ها مشهود است.

بقای صنایع‌ دستی می‌تواند انگیزه‌ای برای تضمین فرآیندهای تولید محلی و همچنین دلیلی برای همزیستی جدید بین نوآوری و سنت تلقی شود.

طراحی به عنوان یک رشته عملی با تحقق بخشیدن به بالاترین ارزش‌های یک کشور و فرهنگ شناخته می‌شود، و به این وسیله طراحان را قادر می‌سازد تا ایده‌های خود را به شکل روشن و عملی تبدیل کنند.

توسعه جهانی نشان می‌دهد که طراحی نوآورانه نقش بسزایی در تولید صنایع‌دستی دارد. در واقع طراحی نوآورانه به پیاده کردن ایده‌ ناشی از خلاقیت که به صورت یک محصول یا خدمت تازه ارائه شود، اطلاق می‌شود. طراحی نوآورانه، روش و ابزاری را فراهم می‌کند که به بخش صنایع‌دستی امکان می‌دهد، ایده‌ها و الگوهای جدید و عملی ارائه دهند تا تضمین کند که این محصولات به بازار عرضه می‌شوند.

طراحی نوآورانه باید با توانایی‌ها و استراتژی‌هایی همراه باشد که به صنایع‌دستی اجازه می‌دهد به سرعت تغییر کنند، به گونه‌ای که بدون از دست دادن ماهیت و ویژگی‌های محلی خود، رقابت کنند. برخی از محصولات برای افزایش کارایی در محیط زیست باید دوباره طراحی شوند، بنابراین، طراحی صنایع‌دستی به عنوان ابزاری شناخته می‌شود که می‌تواند به پایداری صنعت کمک کند.

طراحی نوآورانه همیشه در کنار تکنولوژی پیشرفت می‌کند و هرگز به تنهایی کافی نیست. یک طراح خوب علاوه بر زیبایی به کارایی هم باید توجه کند و صنایع‌دستی نهایی را ترکیبی از این دو بسازد، همچنین طراحی باید به گونه‌ای باشد که هیچ وقت قدیمی به نظر نرسد، و با گذشت زمان زیبایی خود را از دست ندهد. در حال حاضر، برای ایجاد رقابت، نیاز به تطابق توانایی‌ها و مهارت‌های روز افزون متخصصان طراحی با بخش‌های صنایع‌دستی وجود دارد، همچنین نیاز به ایجاد یک محیط پشتیبانی هست.

بی‌ثباتی مالی یکی از اصلی‌ترین نگرانی‌هاست که صنعتگران را وادار به ترک شغل خود می‌کند، بنابراین، هنگام طراحی برای صنایع‌دستی، باید از دوام اقتصادی اطمینان حاصل شود. در طراحی نوآورانه برای توسعه پایدار صنایع‌دستی باید مراقبت از محیط زیست را در اولویت قرار داد تا مصرف زباله و انرژی، به حداقل برسد. استفاده از مواد غیر سمی، استفاده از منابع محلی برای حفاظت محیط زیست توصیه می‌شود.

نقش کارگاه‌ها به عنوان مکانی برای آموزش و استفاده از مهارت‌های خلاق بسیار حیاتی است. از طرف دیگر، نهادهای دولتی باید از طریق دسترسی آسان به آموزش و مساعدت مالی، هنرمندان صنایع‌دستی را به سمت فعالیت‌های خلاقانه تشویق کنند که منجر به نوآوری و کارآفرینی پایدار شود. هزینه‌های غیرقابل کنترل و کوچک شدن بازارها، مانع طراحی نوآورانه صنایع‌دستی می‌شوند. این وظیفه دولت است که از کارآفرینان صنایع‌دستی در برابر افزایش هزینه‌های تولید محافظت کند.

طراحی نوآورانه صنایع‌دستی که از نظر محیط زیست قابل اعتماد هستند فرصت‌های شغلی جدید فراهم کرده و موجب معیشت پایدار می‌شود. همچنین به مردم کمک می‌کند تا نیازهای خود را برآورده کنند و خواسته‌های خود را از طریق تبادل اطلاعات و ایده‌ها امکان‌پذیر کنند. طراحی نوآورانه صنایع‌دستی، می‌تواند تأثیر مثبت تدریجی بر اقتصاد شهری و روستایی داشته باشد و تعداد قابل توجهی مشاغل جدید ایجاد کند.

منبع:میراث آریا

به گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کهگیلویه و بویراحمد، مجید صفایی صبح امروز پنجشنبه دوم اردیبهشت ‌ماه ۱۴۰۰ بابیان اینکه تعداد افراد دارای مهارت در رشته‌های نمدمالی و گلیم مشته در کهگیلویه و بویراحمد بسیار کم است، افزود: «۳ کارگاه مهارتی برای آموزش ۷۰ نفر در رشته گلیم مشته در شهرستان کهگیلویه و یک دوره مهارتی با حضور ۲۰ در شهرستان بویراحمد در رشته نمدمالی آغازشده است.»

او اضافه کرد: «به شرکت‌کنندگان در این دوره‌های آموزشی گواهی مهارت و سپس تسهیلات بانکی ارزان‌قیمت به‌منظور راه‌اندازی کارگاه‌های خانگی اعطا و همچنین از علاقه‌مندان برای برپایی دوره مهارتی بهره گرفته می‌شود.»

صفایی ادامه داد: «۲۹ دوره آموزشی صنایع‌دستی در مناطق شهری و روستایی کهگیلویه و بویراحمد در بهار ۱۴۰۰ برنامه‌ریزی‌شده است.»

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی هدف از برگزاری این دوره‌ها را افزایش توانمندی بانوان و رونق صنایع‌دستی عنوان کرد و افزود: «برای شرکت در این دوره‌های آموزشی ۶۰۰ هنرآموز نام‌نویسی کرده است.»

صفایی افزود: «جاجیم‌بافی، سفره بافی، نمدمالی، نی چیت بافی، مشته بافی، رندبافی، گچمه بافی، ریسندگی، سوزن‌دوزی، سبدبافی، رودوزی‌های سنتی و سیاه‌چادر بافی از مهم‌ترین دست بافته‌های سرپنجه هنرمندان کهگیلویه و بویراحمد است.»

نمدمالی با استفاده از پشم گوسفند تولید می‌شود که در صورت احیای آن افزون بر رونق تولید منجر به گرمی بازار فروش پشم عشایر به قیمت واقعی نیز می‌شود و زیرانداز و پالتو از مهم‌ترین محصولات تولیدی نمدمالی است.

گلیم مشته نیز نوعی گلیم یک رو بافت است که می‌تواند در صورت تولید انبوه، سرمایه اقتصادی خوبی برای زنان ایجاد کند.

منبع:میراث آریا

خرید صنایع‌دستی مهم‌­ترین و محبوب‌­ترین فعالیت برای گردشگران داخلی و بین‌المللی هنگام مسافرت است و گردشگران یک سوم کل هزینه سفر خود را برای خرید صرف می­‌کنند، این بدان معنی است که بازار سوغاتی بسیار امیدوارکننده است.

تولیدکنندگان صنایع‌دستی اکثر شرکت­‌های کوچک و متوسطی ​​هستند که محدودیت و منابع محدودی در دارایی دارند. در کشورهای در حال توسعه، صنایع‌دستی بیشتر با كمك دستگاه‌های ساده و سنتی تولید می­‌شود در نتیجه توانایی آنها برای رقابت در سطح بین‌المللی محدود شده است.

 هم اکنون بازارهای محلی صنایع‌دستی مملو از محصولات جهانی و رقبای جهانی شده است، بنابراین شرکت­‌های صنایع‌دستی باید از این موضوع آگاه باشند زیرا در بقای آنها تأثیر می­‌گذارد.

رقابت ‌پذیری در بخش صنایع‌دستی به معنای برخورداری این صنعت از قابلیت‌ها و توانمندی‌ها و قدرت حفظ آن است که در عرصه‌­ رقابت بین‌المللی موجب میزان بازگشت چشمگیری در تولید کالاها و ارائه خدمات شود و بتواند نیروی انسانی خود را در وضعیت مطلوبی قرار دهد.

در واقع رقابت‌­پذیری به توانایی ایجاد و یکپارچه‌سازی تولیدات صنایع‌دستی با ارزش افزوده گفته می­‌شود در حالی که موقعیت بازار را نسبت به رقبا حفظ می‌­کند.

از نظر مکان، رقابت‌­پذیری مکان توانایی مکانی برای ارائه کالاها و خدماتی است که عملکرد بهتری نسبت به سایر مکان‌­ها دارد که از سوی گردشگران مهم تلقی می‌شود، رقابت کلی یک کشور از سطح خرد (شرکت‌­های منفرد) و سطح کلان (بهره‌­وری) ناشی می­‌شود. برای یک کشور یا منطقه، بهره‌­وری به معنای افزایش کیفیت محصول، افزایش فناوری محصول و یافتن کارایی محصول است.

این دارایی انسانی است که رقابت را تعیین می‌­کند. مزیت­‌های رقابتی مانند مهارت­‌های انسانی، آموزش، مدیریت خوب و توانمندسازی باید سازماندهی شود تا شرکت­‌های صنایع­‌دستی نه تنها بقای خود را حفظ کنند بلکه برای مقابله با رقابت‌­های محلی و بین‌المللی نیز به اندازه کافی قوی باشند.

عوامل موثر بر رقابت­‌پذیری در بخش صنایع‌دستی شامل برخورداری از منابع اقتصادی و عوامل اولیه تولید، شرایط تقاضا، صنایع پشتیبانی‌کننده، نوع استراتژی، ساختار و توان رقابت شرکت‌­های صنایع‌دستی است.

برخورداری از منابع اقتصادی و عوامل اولیه تولید به موقعیت جغرافیایی، نیروی کار ‌ماهر، حجم سرمایه و بدهی‌های یک کشور، همچنین زیرساخت‌های ارتباطی و مخابراتی و سطح تحصیلات نیروی کار بستگی دارد.

دخالت دولت در این عامل بسیار مهم است. تأمین بازار از طرف دولت برای رقابت­‌پذیری صنایع‌دستی فقط با تهیه مواد اولیه و خام  بازار انجام نمی­‌شود، اما مهمتر از همه، حمایت دولت در قالب برنامه‌­های استعدادیابی برای تولیدکنندگان صنایع‌دستی معنادارتر خواهد بود.

دولت باید فعالانه مشاغل حوزه صنایع‌دستی را برای پیوستن به رویدادهای تجاری، سازماندهی جشنواره­‌ها و کمک به شبکه­‌سازی با خریداران بالقوه تشویق کند. عامل تقاضا شامل مشتریان محلی و مشتریانی که در دیگر مناطق تقاضا خواهند کرد است، ماهیت مشتری‌های داخلی می‌تواند به منبعی برای مزیت رقابتی تبدیل شود. کار کردن با مشتریان حرفه‌ای در داخل کشور به ‌ایجاد یک شرکت مؤثر صنایع‌دستی در خارج از کشور کمک می‌کند. تقاضا به مهارت مصرف­‌کنندگان بستگی دارد، که با تجربه، درآمد و سطح تحصیلات آنها مرتبط است.

صنایع پشتیبانی­‌کننده مربوط به گردشگری مانند آژانس‌های مسافرتی، هتل­‌ها و مراکز آموزشی تأثیر قابل توجهی در رقابت‌­پذیر بودن صنایع‌دستی دارند.

این صنایع پشتیبانی‌­کننده می‌توانند باعث تقویت نوآوری و جهانی‌سازی صنایع‌دستی شوند، نوع استراتژی و ساختار شرکت­‌های صنایع‌دستی بر رقابت تأثیر بسزایی دارد، این عامل به روشی که یک شرکت صنایع­‌دستی خود را مدیریت و سازمان‌دهی می‌کند، اهداف شرکت و میزان رقابت درون فرهنگ آن مربوط می‌شود و جنبه‌های فرهنگی نقش مهمی در این عامل ایفا می‌­کنند.

این عوامل در مناطق، استان‌ها و کشور‌های مختلف می‌توانند متفاوت باشند، یک شرکت صنایع‌دستی می­‌تواند به صورت یک تولیدکننده با هزینه پایین در صنعت رقابت کند (استراتژی مدیریت هزینه) یا با تولید کالاهای منحصر به فردی که از نظر کیفیت، ویژگی­‌های فیزیکی یا خدمات مرتبط با محصول در مقایسه با تولیدات سایر رقبا متمایزند، به رقابت بپردازد.

هدف از استراتژی مدیریت هزینه این است که در مقایسه با سایر رقبا، قیمت صنایع‌دستی خود را کاهش دهیم و در‌ واقع محصولی تولید کنیم که بتواند از نظر قیمت با موارد مشابه رقابت کند. در استراتژی مدیریت  هزینه، تمرکز شرکت بر به‌دست‌آوردن مواد اولیه‌ با کیفیت با کمترین قیمت است.

صنعت صنایع‌دستی به عنوان یک صنعت کوچک و متوسط ​​مستقر، با چالش‌­ها و محدودیت‌­های زیادی روبرو است، فعالان این صنعت برای اینکه بتوانند بهتر رقابت کنند، باید رقابت آنها ارزیابی شود تا بتوانند استراتژی مناسبی را اتخاذ کنند.

چهار عامل برخورداری از منابع اقتصادی و عوامل اولیه تولید، شرایط تقاضا، صنایع پشتیبانی‌کننده، نوع استراتژی، ساختار و توان رقابت شرکت­‌های صنایع‌دستی مهم­ترین عوامل موثر بر رقابت­‌پذیری در حوزه صنایع‌دستی هستند. همچنین مداخله و حمایت دولت به تاثیرگذاری بیشتر این عوامل کمک خواهد کرد.

منبع:میراث آریا