گردشگری فولیاج یا گردشگری شاخ و برگها
با فرارسیدن فصل پاییز، مقاصد انبوه شده با درخت‌ها چه به صورت طبیعی و یا به صورت مصنوعی، برای موج سالانه بازدیدکنندگانی که برای تماشای چرخش حیات شاخ و برگها آماده می‌شوند خود را محیا می‌سازند. مناطقی که قبلاً سبز و یکنواخت بودند، به طور موقت به رنگ‌های درخشان تبدیل می‌شوند که طیف رنگ‌ها را از زرد روشن به قرمز پر رنگ برای چند هفته منتقل می‌کنند.
درختان در پاییز برگ‌های خود را برای آمادگی در فصل زمستان می‌ریزند. برای این کار، جریان آب به برگ ها را مسدود می‌کنند. بدون آب، برگها دیگر نمی‌توانند کلروفیل تولید کنند و به تدریج رنگ سبز خود را از دست می‌دهند. با محو شدن رنگ سبز رنگدانه‌های طبیعی دیگر تا زمان مرگ برگ و افتادن از درخت نمایان می‌شوند.
همیشه تعداد زیادی از افراد مایل به سفرهای فولیاج هستند تا از این رنگ‌های زیبای طبیعی دیدن کنند و برخی از مقاصد گردشگری بیشترین درآمد سالیانه خود را از به اصطلاح “فلفل برگ (leaf peepers)” به دست می‌آورند. در ایالات متحده، درآمد حاصل از گردشگری برگ فقط در نیوانگلند از ۳ میلیارد دلار می‌گذرد. به طور کلی انتظار می‌رود که در ماههای اکتبر و نوامبر بین سه تا هفت میلیون بازدیدکننده از ایالات جداگانه در محبوب‌ترین مناطق تماشای برگ دیدن کنند.
در دنیا و در تقویم گردشگری کشورهایی که در نیم کره شمالی زمین قرار دارند مردم شهرهایی که زیر ساخت این نوع از سفرها را دارند خود را برای بازدید گردشگران در ماههای اکتبر و نوامبر یعنی ۱۰ مهر تا ۱۰آبان ماه آماده می‌کنند مناطقی مانند: باواریا در آلمان، ناپاولی در کالیفرنیا، ادینبورگ در اسکاتلند، ورموت در آمریکا، توکیو و کیوتو در ژاپن، لندن در انگلستان، بروگ در بلژیک، سئول در کره جنوبی، توسکانی در ایتالیا، تورس دل پاین در شیلی، آلبرتا در کانادا، پاریس در فرانسه پارک ملی جیوژاگو در چین.
همانطور که از نام این مناطق مشخص است کشورهای پیشرفته هرگز چنین فرصتی را برای به دست‌آوردن توریست خاص این نوع گردشگری از دست نمی‌دهند چرا که کمتر نقطه‌ای از جهان را خواهید یافت که دارای چنین امکاناتی باشد. اما به نظر جای یک نقطه از جهان در این تقویم به شدت احساس می‌شود و آن کشور عزیزمان ایران است چرا که علاوه بر زیبایی‌های طبیعی و خدادادی که برای این فصل در ایران وجود دارد در اکثر مناطق نام برده شده سردی هوا تاثیر منفی بر این نوع گردشگری می‌گذارد در صورتیکه در کشورمان دمای هوای ۱۷ تا ۲۳ درجه به صورت میانگین در این فصل گوی رقابت را از تمامی رقبای خود برای گردشگری فولیاج قطعا خواهد ربود و صد البته که ما در این فصل به دلیل شرلیط آب و هوایی ایران مناطق گردشگری متفاوتی را در مناطق گرمسیری نیز داریم، ضمن اینکه در بین شهرهای ایران نیز سلطه طلبی برای خودی نشان دادن رقابت را دوچندان میکند، مناطقی مانند جنگل النگدره در گرگان، سوباتان در مرز استان‌های گیلان و اردبیل، روستای شیان در کردستان و در آخر هم روستای فوق بکر وفس در استان مرکزی را می‌توان نام برد.
گردشگری تحت عنوان فال وکیشن یا همان گردشگری در پاییز شاید واژه تازه‌ای برای صنعت گردشگری ما باشد چرا که با شروع فصل پاییز تمایل و ذائقه افراد به سمت گردشگری در مناطق بیابانی و گرم سوق پیدا میکند و از این رخداد زیبای طبیعت متاسفانه به دلیل فراهم نکردن زیر ساخت‌های مورد نیاز و عدم تبلیغات استقبال عمومی نمی‌شود.
اما تنها نگاه کردن به تغییر زندگی در طبیعت حاصل گردشگری فولیاج نیست و بلکه گردشگری مارجین و درآمدها حاصل از آن مانند فروش محصولات پاییزی که قطعا یکی از آن‌ها گردشگری غذا است که در روستاهایی مانند روستای هزاوه اراک که هرساله جشنواره زیبایی در این فصل را دارد می‌توان نام برد.
سخن آخر
گردشگری فولیاج با لطف نظر و سخاوت خداوند متعال به هر منطقه امکان پذیر است و هر نقطه ای ازجهان از این موهبت برخوردار نیست و بایستی با همت و تلاش برای ایجاد شغل و گردشگری پایدار از آن استفاده شود.