«محور ساسانی» کرمانشاه ازجمله مناطق تاریخی این استان به‌حساب می‌آید که این روزها درمسیر جهانی‌شدن گام برمی‌دارد و درصورت تحقق این موضوع، ‌ مزیت‌های گردشگری کرمانشاه به‌صورت ویژه‌تری می‌تواند درخدمت توسعه اقتصادی این استان قرار گیرد.

این موضوع درحالی‌است که کار مطالعه در محور ساسانی به سال‌ها قبل و به دهه۸۰شمسی برمی‌گردد؛ فرایندی که اکنون کارشناسان امیدوارند به ثبت‌جهانی این منطقه ختم شود. در محور ساسانی تعداد زیادی آثار شاخص و مهم واقع شده‌است؛ آثاری که اکنون در ۴شهرستان اسلام‌آبادغرب، دالاهو، سرپل‌ذهاب و قصرشیرین قرار دارد.

«کوشک فیروزآباد»، «قلعه سرخ دیزه»، «قلعه یزدگرد»، «بنای قلعه یزدی»، «طاق‌گرا»، «ذیج منیژه انزل»، «قلعه گوری (قلعه‌گبری)» و چندین اثر مهم و شاخص دیگر در ادامه مسیر تا شهرستان قصرشیرین که همگی مربوط به دوره ساسانی می‌شوند دراین منطقه تاریخی قرار دارند.

انجام مطالعات موردنیاز
مدیر پایگاه ملی محور ساسانی کرمانشاه در گفت‌وگو با خبرنگارهمشهری با اشاره به وجود تعداد زیادی آثار تاریخی دراین منطقه از استان، می‌گوید: پرونده محور ساسانی کرمانشاه، درصورت تأمین اعتبارهای موردنیاز، برای ارسال به یونسکو و درنهایت ثبت‌جهانی یک‌ساله نهایی می‌شود.

«امین قهرمانی» ادامه می‌دهد: درحال‌حاضر پرونده این منطقه تاریخی همچنان در دست مطالعه بوده و همزمان مرمت، ساماندهی و تهیه مستند و عکس‌نگاری نیز در حال انجام است.

وی می‌افزاید: مشکلی که درمسیر ثبت‌جهانی محور ساسانی کرمانشاه وجود دارد، این است که با توجه به اینکه «محور ساسانی فارس» پیش از این به ثبت جهانی رسیده‌است، اکنون دیگر نمی‌توانیم این منطقه را با عنوان «محور ساسانی کرمانشاه» به ثبت‌جهانی برسانیم.

قهرمانی ادامه می‌دهد: ازنظر یونسکو ۲ پرونده با یک نام قابلیت ثبت ندارد، مگر اینکه این محور را به محور ساسانی فارس الحاق کنیم یا پرونده‌ای با نام و مضمون دیگری برای ارائه و ثبت‌جهانی ارسال شود، چراکه هر بنایی یک‌بار و به یک نام ثبت می‌شود.

وی عنوان می‌کند: با این وجود فعالیت‌های خوبی دراین زمینه، چه در تهیه پرونده و چه دربخش عرصه این منطقه، انجام شده‌است و درحال‌حاضر در تلاشیم با بازنگری و به‌روزرسانی، این فعالیت‌ها را به سرانجام خوشی برسانیم.

شناسایی ۱۷ اثر تاریخی
مدیر پایگاه ملی محور ساسانی کرمانشاه تصریح می‌کند: نزدیک به ۱۷اثر شاخص از دوره ساسانی دراین محور شناسایی شده‌است که از شهرستان اسلام‌آبادغرب آغاز می‌شود و از دالاهو و سرپل‌ذهاب عبور می‌کند و در قصرشیرین به پایان می‌رسد. این‌درحالی‌است که آثار تاریخی از دوره ساسانی در دنباله این مسیر در کشور عراق نیز وجود دارد.

قهرمانی اظهار می‌کند: محور ساسانی با توجه به طولانی بودن مسیر و تعدد آثار تاریخی، از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای در استان برخوردار است ومی‌تواند نقش قابل‌توجهی در توسعه گردشگری کرمانشاه ایفا کند.

وی با تأکید بر اینکه این محور از شانس زیادی برای ثبت‌جهانی برخوردار است، می‌گوید: سال ۱۳۸۲ نخستین مطالعات بر روی محور ساسانی در کرمانشاه، البته به‌صورت محدود، آغاز شد و درحال‌حاضر مطالعات انجام شده درآن مقطع درحال به‌روزرسانی است. تعیین حریم، روابط بین حریم و مستندسازی ازجمله فعالیت‌هایی محسوب می‌شود که درحال انجام است.

نیاز به بودجه مناسب
این مسئول همچنین با بیان اینکه اعتبارات موردنیاز با توجه به میزان کار تعریف می‌شود، می‌افزاید: میزان اعتبارات براساس میزان کار و مجوز وزارتخانه اختصاص می‌یابد. قهرمانی درباره تعداد فصل‌های کاوش‌ دراین محور نیز اظهار می‌کند: بیشترین کاوش‌ها در عمارت خسرو در چندین سال مختلف انجام شده‌است. هدف از کاوش‌ها نیز شناسایی و تعیین عرصه و حریم  آثار است که در آن به‌دنبال اطلاعاتی مانند قدمت، نوع معماری و …هستیم. کاوش‌ها معمولا براساس نیاز و اهمیت موضوع انجام می‌شود.

مدیر پایگاه ملی محور ساسانی کرمانشاه معتقد است که ساماندهی و حفاظت از مرمت و آثار باید بیشتر مد نظر قرار گیرد. با این وجود طی سال‌های اخیر، با توجه به اعتبارات اختصاص یافته، فعالیت‌های خوبی انجام شده‌است.

قهرمانی عنوان می‌کند: برای مثال در شهرستان قصرشیرین ۴ اثر شاخص «بان قلعه»، «چارقاپی»، «کانال ساسانی» و «عمارت خسرو» را داریم که خوشبختانه طی سال‌های گذشته مطالعات و تعیین عرصه و حریم آنها صورت گرفته‌است. بنابراین دراین شهرستان با مشکلات کم‌تری در زمینه انجام مطالعات مواجه هستیم.

وی ادامه می‌دهد: در شهرستان سرپل‌ذهاب با آثار بسیار متعددی از دوران ماد و هخامنشی تا دوره ساسانی روبه‌رو هستیم که مطالعات تعداد کمی از آنها انجام شده‌است و آثار زیادی دراین شهرستان و همچنین شهرستان اسلام‌آبادغرب نیاز به تعیین عرصه و حریم دارند.

قهرمانی اضافه می‌کند: سال‌گذشته از محل اعتبارات ملی و استانی توانستیم اقدام‌های قابل‌توجهی را در حوزه اجرا و مطالعات موردنیاز دراین منطقه تاریخی انجام دهیم و امیدواریم اگر در سال‌جاری نیز میزان اعتبارات مانند سال‌گذشته مناسب باشد، گام‌های مهم‌تری دراین بخش برداریم.

منبع:همشهری