منبت گلریز، هنر دست هنرمندان تویسرکانی
صنایعدستی یکی از قدیمیترین فعالیتهای بشری است و با استناد به برخی از اسناد و مدارک تاریخی، سابقه پیدایش آن به عصر حجر رسیده و قدمت آن در حدود ۱۲۰۰۰ هزار سال است.
صنایعدستی و هنرهای بومی بازتاب نگرش معنوی و تظاهرات روحی، قومی و بومی اقوام مختلف ایرانی است و میتواند معرف فرهنگ سرزمین ما باشد. با توجه به ارزانی و سهل الوصول بودنِ مواد اولیه صنایعدستی و نقش مهم و کاربردیِ نیروی انسانی در تولید آن، این هنر از نظر اقتصادی نیز بسیار با اهمیت بوده و میتواند یکی از راههای سهلالوصول برای تولید اشتغال از طرف دولتها در نظر گرفته شود.
کشور عزیزمان ایران به سبب تنوع و تعدد این نوع از هنر به نوعی مهد صنایعدستی شناخته شده است و همدان نیز به علت داشتن انواع منحصربفردی از این هنرهای صناعی همواره از جمله استانهای صاحب ادعا در حوزه صنایعدستی بشمار میرود و دومین استان کشور از لحاظ تعداد کارگاههای صنایعدستی بعد از استان اصفهان است.
منبت چوب از جمله صنایعدستی معروف استان همدان است که در شهرستان تویسرکان رواج داشته و قریب به ۷۷۰۰ نفر هنرمند در ۴۷۵۱ کارگاه در این رشته فعالیت کرده و امرار معاش میکنند.
این اساس میتوان ادعا کرد ۲۳ درصد اشتغال شهرستان تویسرکان به صنعت منبت وابسته بوده و اقتصاد و معیشت یک چهارم جمعیت شاغل در تویسرکان به مبل و منبت بستگی دارد و این امر توجه دولتها به مبل و منبت و رفع مشکلات و موانع تولید در این حوزه را ضروری میکند.
با ابتکار و پیگیریهای وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی در دولت دوازدهم مبنی بر معرفی شهرها و روستاهای ملی و جهانی صنایعدستی، تاکنون قریب به ۵۰ روستا و شهر ملی در رشتههای مختلف صنایعدستی به ثبت ملی رسیدهاند.
در تیرماه سال ۱۳۹۸ شهر تویسرکان در سومین جلسه شورای راهبردی انتخاب شهرها و روستاهای ملی صنایعدستی، به عنوان شهر ملی منبت گلریز انتخاب شد. پس از آن و برای دستیابی به اهداف اداره شهرستان در حوزه صنایعدستی، در چهارمین جلسه شورای راهبردی انتخاب شهرها و روستاهای ملی صنایعدستی که مرداد ماه سال جاری برگزار شد، روستای اشترمل نیز به عنوان روستای ملی منبت گلریز انتخاب شد.
منبت گلریز یا همان منبت فرشی، سبک خاصی از منبت است که با سرپنجههای هنرمندان این دیار ساخته و پرداخته میشود و ریشه در دل هنرمندان منطقه داشته و به جرات میتوان گفت همانند آن را در هیچ جای کشور و حتی جهان پهناور نمیتوان دید.
به خوبی میدانیم که انتخاب و ثبت ملی شهرها و روستاهایی که یک هنر و هنرصنعت در آن منطقه شهرت دارد، موجب معرفی بیش از پیش منطقه و به تبع آن تحرک و ورود بیشتر گردشگران میشود، در نتیجه افزایش فروش محصولات و مصنوعات دستی آن منطقه را بدنبال دارد و کمک شایانی به برندسازی و ارتقای فروش جوامع محلی و منطقه میشود.
حل مشکل تهیه مواد اولیه به ویژه چوب و پارچه مرغوب و جلوگیری از خام فروشی و حذف واسطهها، به همراه تکمیل زنجیره تولید از جمله اقداماتی است که انجام آن گام بلندی برای تکمیل زنجیره تولید مبل و منبت در منطقه است، در این راه همکاری و همراهی دستگاههای اجرایی شهرستان، تشکلهای حرفهای این حوزه و طراحان، تولید کنندگان و فروشندگان را میطلبد.
امید آنکه در آیندهای نزدیک عنوان جهانی منبت گلریز برای این شهرستان به ارمغان آورده شود.