نوشته‌ها

از سرگیری فعالیت مراکز گردشگری همدان در نوروز

معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان با بیان اینکه فعالیت مراکز گردشگری در نوروز از سرگرفته می‌شود، گفت: طی سال‌های اخیر استقبال برای ایجاد زیر ساخت‌های گردشگری و تجهیزات افزایش پیدا کرده است.

علی خاکسار پنجشنبه ۲۳ بهمن در آیین افتتاح سفره خانه سنتی نهاوند، با اشاره به اینکه در نوروز با آغاز فعالیت مجدد مراکز گردشگری امیدواریم بخشی از این ضررها جبران شود،افزود: در حال حاضر ۱۲سفره‌خانه سنتی در استان همدان  فعال است که با این افتتاح به ۱۳مورد رسیده است.

وی با بیان اینکه تا پایان سال سه سفره خانه سنتی  به افتتاح خواهد رسید، تصریح کرد: با افتتاح سه سفره خانه سنتی تا پایان سال تعداد سفره‌خانه سنتی استان به ۱۶واحد خواهد رسید.

خاکسار با بیان اینکه سفره‌خانه‌ها بر اساس میانگین افزون بر ۳۰۰میلیارد در گردشگری درآمدزایی دارند، افزود: سالانه یک ونیم میلیون گردشگر در استان همدان حضور پیدا می‌کنند.

در ادامه  محسن جانجان، رئیس اداره میراث فرهنگی نهاوند نیز گفت: دومین سفره خانه سنتی شهرستان نهاوند با هزینه سه میلیارد تومان توسط بخش خصوصی و ایجاد اشتغال مستقیم برای ۱۲ نفر در ۳طبقه و در مجموع ۴۵۰ مترمربع وقابلیت پذیرایی همزمان از ۳۰۰ میهمان به بهره برداری می‌رسد.

منبع:ایسنا

ورود گردشگران در نوروز ۱۴۰۰ به استان همدان مشروط است

به گزارش میراث آریا به نقل از روابط عمومی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی همدان، علی مالمیر، شنبه ۱۸ بهمن گفت: «با توجه به محدودیت های ایجاد شده در ارائه خدمات گردشگری به واسطه ویروس کرونا، استان همدان در نوروز ۱۴۰۰ با تشدید پروتکل های بهداشتی در تاسیسات گردشگری و نیز ترویج سفر مسئولانه از گردشگران نوروزی پذیرایی می‌کند.»

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی همدان در جلسه هماهنگی دبیرخانه ستاد خدمات سفر استان همدان گفت: «با توجه به وضعیت و شرایط عمومی، استان همدان می‌تواند در نوروز ۱۴۰۰ از گردشگران پذیرایی کند و با توجه به اینکه مطمئن‌ترین شیوه سفر در وضعیت کنونی، سفر از طریق تورهای برنامه‌ریزی شده توسط دفاتر خدمات مسافرتی است،این استان با پیش‌بینی‌های انجام شده به تورهای برنامه‌ریزی شده با رعایت پروتکل‌های بهداشتی خدمات‌رسانی می‌کند، چرا که این تورها با توجه به نظارت رسمی و اسکان در اماکن اقامتی رسمی مطمئن است.»

 او گفت: «در نوروز امسال ضمن تشدید برخورد با تورهای غیرمجاز و نیز ممنوعیت اسکان در مکان‌های غیرمجاز نظیر خانه مسافرها، پارک‌ها و چادرهای مسافرتی، زیرساخت‌های گردشگری آماده و رفع نقص شده و نظارت بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی از طریق تاسیسات گردشگری با جدیت پیگیری می‌شود.»

منبع:میراث آریا

تخت‌های اقامتی استان همدان ۲۵ درصد افزایش می‌یابد

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان گفت: تعداد تخت‌های مراکز گردشگری، اقامتی و هتل‌های این استان در راستای تحقق سیاست‌های اقتصادی «جهش تولید» ۲۵ درصد افزایش می‌یابد.

«علی مالمیر» روز یکشنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: هدفگذاری یکساله برای اجرای این برنامه به عنوان اقدامی بزرگ و جسورانه، موجب رونق ۱۳ طرح زیر مجموعه بخش گردشگری استان نیز خواهد شد.

وی اضافه کرد: اجرای این طرح موجب تقویت توان اقامتی هتل ها و مراکز بوم گردی استان و در نهایت افزایش قابل توجه ظرفیت زیرساخت ها و رشد و رونق صنعت گردشگری استان همدان خواهد شد.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان ادامه داد: صنعت گردشگری در استان ظرفیت و قابلیت بسیار بالا و قابل توجهی برای رشد و توسعه اقتصادی دارد که متاسفانه امسال به دلیل همه گیری کرونا، مشکلاتی برای صنعت گردشگری در تمامی سطوح داخلی و خارجی از جمله این استان ایجاد شده است.

مالمیر بیان کرد: شیوع بیماری کرونا و مشکلات اقتصادی ناشی از آن و همچنین اعمال تحریم های ظالمانه، مشکلاتی را برای فعالان صنعت گردشگری در کشور و استان همدان ایجاد کرده به نحوی که سرمایه گذاران دچار نوعی بلاتکلیفی در این حوزه شده اند.

وی ابراز امیدواری کرد با فروکش کردن ویروس کرونا شاهد رونق دوباره بخش گردشگری در کشور همچنین استان همدان باشیم.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان با اشاره به اجرای هفت طرح زیربنایی در صنعت گردشگری استان، گفت: اجرا و بهره برداری از این طرح‌های که در راستای تحقق شعار «جهش تولید» برنامه ریزی شده منوط به تامین اعتبارات دولتی و همچنین مشارکت بخش خصوصی است که به رغم همه محدودیت ها پنج طرح از این مجموع تا پایان امسال تکمیل و بهره برداری می رسد.

مالمیر، مهمترین طرح های درحال اجرای بخش گردشگری استان همدان را موزه منطقه‌ای غرب کشور و همچنین مخزن نگهداری آثار و اشیا موزه ای عنوان کرد.

وی بیان کرد: تملک اراضی شهر باستانی هگمتانه و پروژه موزه منطقه ای نیازمند تامین اعتبار است که با توجه به وجود محدودیت در جذب منابع و اعتبارات عمرانی، اجرای این طرح ها با مشکلاتی مواجه شده است.

منبع:ایرنا

سرنوشت نامعلوم کهن‌ترین معبد مادی جهان در همدان

تپه تاریخی «حاجی خان» در استان همدان در حالی ثبت ملی شده که هنوز عرصه و حریمی برای آن مشخص نیست و در حصار پتروشیمی ابن سینا که این روزها خبر افتتاح آن به گوش می رسد زندانی شده است.

خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها: تپه حاجی خان مربوط به سده‌های اولیه دوران تاریخی پیش از اسلام در شهرستان فامنین همدان، دهستان خرم دشت و روستای پیرنهان واقع شده و در ۱۸ اسفندماه سال ۱۳۸۷ با شماره ۲۵۱۳۱ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

سال ۱۳۹۰ که مجوز احداث پتروشیمی ابن سینا صادر شد محوطه باستانی تپه حاجی‌خان در روستای زرقان به‌دلیل یک کوتاهی در محدوده محصور ساخت پتروشیمی ابن سینا فامنین همدان قرار گرفت حال آنکه که بر ساس آئین‌نامه اجرایی بند «ج» ماده (۱۱۴) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی‌، اجتماعی و فرهنگی کشور، همه دستگاه‌های اجرایی مشمول قانون برنامه چهارم توسعه موظفند قبل از اجرای پروژه‌های بزرگ عمرانی و در مرحله امکان‌سنجی و مکان‌یابی، نسبت به انجام مطالعات فرهنگی‌- تاریخی در مکان اجرای طرح اقدام کنند.

زمانی که زمین مربوط به پروژه پتروشیمی ابن سینا مشخص و واگذاری‌های آن صورت گرفت؛ این مهم مغفول ماند و تپه واجد ارزش تاریخی حاجی‌خان که در دلِ خود آثار کشف‌نشده بسیاری داشت، به‌یک‌باره خود را در وسط غول پتروشیمی همدان دید.

عملیات نجات‌بخشی تپه حاجی‌خان همدان منجر به کشف سازه بسیار بزرگ خشتی از دوره آهن سه (احتمالاً متعلق به مادها) با دیوارهای قطور، سکوی آتشدان و سکوهای نشیمن با ابعادی بزرگ‌تر از معبد «نوشیجان» شدبدین‌ترتیب در نزدیکی‌های سال ۱۳۹۶ بود که پروژه کاوش نجات‌بخشی آن در دستور کار قرار گرفت و درنهایت عملیات نجات‌بخشی تپه حاجی‌خان همدان منجر به کشف سازه بسیار بزرگ خشتی از دوره آهن سه (احتمالاً متعلق به مادها) با دیوارهای قطور، سکوی آتشدان و سکوهای نشیمن با ابعادی بزرگ‌تر از معبد «نوشیجان» شد.

اما به راستی چه زمانی قرار است، قدر این داشته‌های مهم را بدانیم و در مسیر حفظ آنها پیش از نابودی آن قدمی برداریم؟

طبق شنیده‌ها محوطه‌ای که شواهد اسکان مادها در آن موجود است و نخستین کارگاه سفالگری در آن یافت شده، به احداث پتروشیمی اختصاص یافته و بخشی از آن نیز، در مسیر احداث پتروشیمی ابن سینا از بین رفته است.

در این زمینه گفتگویی با سیده مریم مختاری موسوی؛ معاون میراث فرهنگی اداره کل صنایع دستی، گردشگری و میراث فرهنگی استان همدان و اسماعیل همتی ازندریانی؛ عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی سینا همدان و مسئول تیم کاوش تپه باستانی حاجی‌خان در همدان ترتیب داده شد تا وضعیت فعلی تپه حاجی خان و اثر افتتاح پروژه پتروشیمی ابن سینای همدان بر ثبت جهانی تپه حاجی خان را جویا شویم که در ادامه متن این گفتگو را می‌خوانید:

تنها در یک مرحله به پروژه اعتبار تزریق شده است

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان در این راستا در گفتگو با خبرنگار مهر بیان کرد: با توجه به کاوش انجام شده در این محدوده، هم اکنون در مرحله مسائل حفاظتی تپه حاجی خان قرار داریم که در این مرحله درخواست اعتبار کرده‌ایم.

سیده مریم مختاری موسوی در خصوص وضعیت این میراث فرهنگی و ثبت جهانی آن گفت: اگر به حریم منظری تپه حاجی خان در محوطه پتروشیمی ابن سینا آسیبی وارد شده باشد، این موضوع موجب مشکلاتی بر سر ثبت جهانی تپه حاجی خان خواهد شد.

وی در زمینه ثبت جهانی تپه حاجی خان نیز بیان کرد: موضوع ثبت جهانی آن محدوده در حال حاضر برایمان مطرح نیست و اکنون موضوعی را برای ثبت جهانی در پیش گرفته‌ایم که نیاز دارد تا چند سال روی آن کار شده و این موضوع وارد بحث ثبت زنجیره‌ای معابد می‌شود.

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان ادامه داد: نوشیجان، مربوط به عصر آهن است که توسط سازنده‌هایش پُر شده بود و تپه حاجی خان و چند مورد دیگر نیز به همین منوال هستند اما نیاز است تا عرصه و حریم و ضوابط آنها مشخص شود تا شاهد دخل و تصرفی در آنها نباشیم.

موسوی ادامه داد: در این صورت است که می‌توان این میراث فرهنگی را در زمینه ثبت زنجیره‌ای وارد کار کرد اما تاکنون پروژه‌ای برای عرصه و حریم تپه حاجی خان انجام نشده است.

وی عنوان کرد: تاکنون تنها در یک مرحله به این پروژه اعتبار تزریق شده که آن هم برای کاوش‌های اولیه به کار گرفته شد.

موسوی با بیان اینکه در عملیات کاوش‌های اولیه مشخص شد که محوطه تپه حاجی خان، محوطه‌ای فوق العاده و واجد ارزش است، اضافه کرد: برای ادامه کار کاوش و دیگر فصل‌های این محوطه تاریخی به ویژه مشخص شدن عرصه و حریم آن اعتباراتی نداشتیم تا بتوانیم مطالعات میدانی آن را به انجام برسانیم.

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان اضافه کرد: در خواست اعتبار برای پیش بردن فصل دوم این پروژه مربوط به بهار سال جاری است اما تاکنون اعتباراتی به آن تخصیص نیافته است.

از مطالبات بر زمین مانده کاوشگران تا کاوش‌های ناتمام تپه حاجی خان

اسماعیل همتی ازندریانی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه کاوش‌های اولیه در معبد دوره ماد حاجی خان انجام شده است، گفت: به سبب کمبود اعتبارات برای حفاظت از این مجموعه تاریخی باارزش پوشش موقتی انجام شد و بخشی از آثار نیز بنا به نظر وزارت میراث فرهنگی در شرایط فریز قرار گرفته است.

سرپرست تیم کاوش تپه باستانی حاجی‌خان در همدان با تاکید بر اینکه این محوطه ثبت ملی شده است، مطرح کرد: هرگونه دخل و تصرفی در این محوطه، غیرقانونی خواهد بود.

وی با اشاره به اینکه پیش از کاوش‌ها، بیشتر آثار این محوطه تاریخی، آسیب جدی دیده بود، عنوان کرد: این آسیب‌ها در نتیجه اقدامات عوامل پتروشیمی ابن سینا با ابزارآلات مکانیکی ایجاد شده بود که خوشبختانه در حال حاضر این آسیب‌ها متوقف شده است.

همتی ازندریانی بابیان اینکه بخش اصلی سایت پتروشیمی ابن سینا طبق نقشه روی معبد حاجی خان مستقر می‌شد، مطرح کرد: این موضوع با توجه به کاوش‌های به عمل آمده در مجموعه تپه حاجی خان، به جای دیگری منتقل شد اما مشکلی که هم اکنون وجود دارد این است که کار کاوش‌ها در تپه حاجی خان به اتمام نرسیده است.

مسئول تیم کاوش تپه باستانی حاجی‌خان در همدان یادآور شد: در کنار معبد حاجی خان، استقرار گاه دوره ماد نیز وجود دارد و بسیار ضروری است تا این کاوش به انجام برسد.

این عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی سینا همدان با تاکید بر اینکه بخش دوم کاوش‌ها، بسیار ضروری و دستاوردهای آن پراهمیت است، مطرح کرد: طبق برآوردهای اولیه می‌توان اعتبار مورد نیاز برای این کاوش‌ها را حداقل ۱۵۰ میلیون تومان عنوان کرد.

وی گفت: مطالبات قبلی تیم کاوش و اداره میراث فرهنگی همدان و کاوشگران دوره اول کاوش‌ها در تپه حاجی خان نیز پس از گذشت ۴ سال به طور کامل از سوی مسئولین پتروشیمی ابن سینا پرداخت نشده است.

در صورتی که کاوش‌ها در این مجموعه تاریخی به اتمام نرسد، نمی‌توان نتایج ارزشمند آن را شاهد بود و در نتیجه، احتمالاً مشکلاتی سر راه ثبت زنجیره‌ای معابد و ورود تپه حاجی خان به این موضوع پیش خواهد آمدمسئول تیم کاوش تپه باستانی حاجی‌خان در همدان مطرح کرد: در صورتی که کاوش‌ها در این مجموعه تاریخی به اتمام نرسد، نمی‌توان نتایج ارزشمند آن را شاهد بود و در نتیجه، احتمالاً مشکلاتی سر راه ثبت زنجیره‌ای معابد و ورود تپه حاجی خان به این موضوع پیش خواهد آمد.

اما به راستی چرا باید در همدان که عنوان پایتختی تاریخ و تمدن را به دوش می‌کشد، همواره موضوع آثار تاریخی به این سمت و سو برود؟ آیا قرار است یکی پس از دیگری، تخریب شوند و از بین بروند؟ پس چه زمانی قرار است میراث فرهنگی در پایتخت تاریخ و تمدن ایران زمین زنده بماند و شاهد محو شدن آنها نباشیم؟

از یخدان میرفتاح ملایر و چشم انتظاری برای جبران مرمت و بلاتکلیفی قنات قاسم آباد گرفته تا حال روز ناخوش ۹ ساله سراب گیان و بی اعتبار ماندن دستکندهای سامن و ارزان فود، همه و همه نشان از این دارد که نجات میراث فرهنگی و تاریخی در همدان در اولویت آخر مسئولین استان قرار دارد و همواره به جای قدم نهادن در مسیری که همدان را در طول تاریخ سر پا نگه داشته است، در مسیری با نام کلنگ زنی پروژه‌های عمرانی (که البته همان‌ها هم، نصفه و نیمه مانده‌اند) گام نهند.

استان همدان با داشته‌های تاریخی و فرهنگی بسیار، هنوز نتوانسته یک اثر در این راستا در سطح جهانی به ثبت برساند و این امر، نشان از کمترین توجه به تاریخ و تمدنی دارد که این استان، نام آن را به یدک می‌کشد و حال، تنها می‌توان نوشت که کهن‌ترین معبد مادی جهان در حصار پتروشیمی ابن سینا قرار گرفته است؛ نجاتش دهید و نگذارید، دستانمان به عنوان میراث داران این سرزمین برای نسل‌های بعدی خالی بماند.

منبع:خبرگزاری مهر

تدوین استاندارد هتل‌ها در همدان

معاون ارزیابی و انطباق استاندارد اداره‌کل استاندارد استان همدان از تدوین استاندارد هتل‌ها در این استان خبر داد.

محمد هاشمی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: هدف از تدوین این استاندارد تعیین حداقل الزامات خدمات کلی است که باید در هریک از هتل های یک تا پنج ستاره به منظور رفاه حال مهمانان و تناسب با نیازهای آنها ارائه شود.

وی تصریح کرد: استاندارد ۱۸۳۹۵ مشخص می کند که مهمانان هتل ها در هر یک از سطوح درجه آنها چه انتظاراتی می توانند داشته باشند و هتل ها با توجه به درجه خود چه خدماتی را باید ارائه دهند.

هاشمی با اشاره به اینکه استاندارد هتل ها جزء استانداردهای تشویقی است، خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه همدان یکی از قطب های گردشگری است، می خواهیم هتل های همدان برای دریافت این استاندارد پیش‌قدم شوند که در این راستا جلسه ای با هتلداران همدان گذاشته شد.

معاون ارزیابی و انطباق استاندارد اداره‌کل استاندارد استان همدان تأکید کرد: خوشبختانه استقبال هتلداران همدان از این استاندارد خوب بوده اما در حال حاضر به علت شیوع کرونا هتلداران دوران خوبی را نمی گذرانند.

وی با بیان اینکه در کشور چهار هتل درخواست اخذ این استاندارد را دارند، یادآور شد: در استان اصفهان یک هتل استاندارد هتل ها را گرفته است.

منبع:ایسنا

سفری به کریدور استان همدان و زنجان

در این گزارش می‌خواهیم با معرفی جذابیت‌های منطقه شیرین‌سو شما را به کریدور استان همدان و زنجان ببریم.

گوشه و کنار ایران زمین چهار فصل پر است از جاذبه‌هایی که شاید کمتر اسمشان را شنیده باشیم یا تنها تصاویری از آن‌ها به چشم خورده باشد. این جاذبه‌ها گاه از جنس طبیعت‌اند و هر بار که به دیدنشان برویم، با چشم‌اندازی نو به استقبالمان می‌آیند.

شیرین سو نیز یکی از مناطق کبودراهنگ در استان همدان ، گوشه ای از این زیبایی های طبیعی را در خود جای داده است. این منطقه به لحاظ واقع شدن در ورودی استان همدان از شمال شرقی و بین دو غارعلیصدر و کتله خور کریدور استان همدان و زنجان به شمار می رود و وجود تالاب زیبا و بکر، موزه فسیل های ۲۰ میلیون ساله، چشم انداز اراضی بادام کاری، میراث و صنایع دستی ثبت شده، نویدبخش آینده مطلوب و درخشان برای مردم خونگرم و پرتلاش شهر شیرین سو است.

به جرأت می توان گفت منطقه شیرین سو میراث‌دار گذشتگان در شهرستان کبودراهنگ است و تاریخ نیز در این منطقه خودنمایی می کند. موزه فسیل های فیل دریایی یکی از جاذبه های گردشگری شهر شیرین سو است.

به گفته صاحب نظران میراث فرهنگی ۲۱۶ اثر تاریخی در شهرستان کبودراهنگ ثبت شده که تپه باستانی روستای داس‌قلعه، فسیل‌های روستای قراگل و کوه‌های شیرین‌سو، نقوش ۷۰۰۰ ساله کوه‌های قزلجه، حمام تاریخی اکنلو، تپه باستانی کهریز باباحسین، تپه باستانی روستای کوریجان، حمام سنگی باشقورتاران و امامزاده مسجدین از جمله بناهای تاریخی شهرستان کبودراهنگ است.

تالاب دائمی شیرین سو در حدفاصل غارعلیصدر به غار کتله‌خور واقع شده است، این تالاب در شمال غربی و در فاصله‌ ۴۰ کیلومتری شهرستان کبودراهنگ و ۹۵ کیلومتری شهر همدان ، با ارتفاعی برابر ۱۸۰۶ متر از سطح آزاد دریا واقع شده که دسترسی به آن از طریق راه آسفالته کبودراهنگ به شیرین سو- قیدار میسر است.

تالاب چندمنظوره شیرین سو یکی از مناطق و چشم انداز های جذاب و دلنواز ایران است. این تالاب زیستگاه انواع پرندگان بومی و مهاجر و آبزیان است، تنها شنیدن صدای این پرندگان متفاوت در این تالاب روحی تازه به انسان می بخشد که حتی در فصل زمستان دیدنی است.

تالاب شیرین سو هر سال میزبان شمار زیادی از بازدیدکنندگان و گردشگران است. این منطقه در مردادماه سال ۹۰ از تاریخ ۱۵ اسفندماه سال ۸۹ به مدت پنج سال از سوی شورای عالی حفاظت محیط زیست به عنوان منطقه شکارممنوع معرفی شد. در فصول مختلف سال کوهنوردان و گردشگران نیز مهمان این تالاب زیبا هستند.

همین‌که از محل زندگی خود دل بکنید و به‌سمت غارعلیصدر و شهر زنجان راه بیفتید، در طول مسیر زیبایی‌هایی بسیاری خواهید دید. این مسیر زیبا تنوعی از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی دارد و در انتهای مسیر دریاچه‌ای با آب زلال توجه هر بیننده ای را به خود جلب می‌کند. اینجا تالاب شیرین‌ سو که نامش برگرفته از همین منطقه است.

بهار و تابستان بهترین زمان برای بازدید از تالاب شیرین‌ سو است. دمای هوای منطقه در فصول بهار و تابستان مطبوع است و مسافران می‌توانند ساعات خوبی را در کنار تالاب سپری کنند.

این تالاب با هدایت آب رودخانه به پشت سدی خاکی به وجود آمده است. سرچشمه اصلی تالاب شیرین‌ سو از چشمه‌های بالادست، به‌ویژه چشمه کهرآباد تأمین می شود. با توجه به نزدیکی تالاب به شهر، گردشگران می‌توانند از امکانات درون شهر به‌راحتی استفاده کنند. در فصول بهار و تابستان ترکیب آبی دریاچه با کشت‌زارها و گندم‌زارها و بادام زارهای اطراف و آسمان صاف فضای دل انگیزی را برای بازدیدکنندگان ایجاد می کند.

تالاب شیرین سو یکی از بزرگترین تالاب های استان به شمار می رود که زیستگاه بیش از ۵۰ گونه گیاهی و جانوری است. اردک سرسبز، لک‌لک سفید، پرستوی دریایی، فلامینگو و کاکایی سرسیاه از جمله پرندگانی هستند که این تالاب را به عنوان زیستگاه خود انتخاب کرده اند.

بسیاری از مسافران و افراد بومی برای صید ماهی راهی این تالاب می‌شوند تا شانس خود را امتحان کنند و در فصول مختلف سال مسابقات ماهیگیری در این تالاب برگزار می‌شوند. این تالاب در دشتی پهناور و گونه‌های گیاهی و جانوری خاص مانند نعنا، شب بو، گل گاو زبان و جانورانی مانند سنجاب زمینی، روباه، لاک‌پشت و پرندگان مهاجر گونه‌های اردک سرسبز، لک‌لک سفید، پرستوی دریایی، فلامینگو و کاکایی سرسیاه به زیبایی طبیعی این دریاچه افزوده است.

قدم‌زدن در اطراف تالاب هم یکی از فعالیت‌های لذت‌بخش است، در بازدید از تالاب شیرین سو می‌توانید به دور از زندگی مدرن و ماشینی همچنین با تفکر به زیبایی های خلقت از آرامش این طبیعت بکر لذت ببرید. این منطقه همانگونه که در فصول بهار و تابستان مطبوع است، در فصل پاییز و زمستان به ویژه زمان بارش برف نیز فضایی شاعرانه دارد.

فیل دریایی نیز یکی دیگر از جاذبه های گردشگری شهر شیرین سو به شمار می رود که ۲۰ میلیون سال قدمت دارد و طبق مشاهدات انجام گرفته تنها مشابه آن در مراغه کشف شده، این فسیل ها هم اکنون مورد توجه علاقمندان و گردشگران شهر شیرین سو واقع شده است.

خالی از لطف نیست که بی توجهی مسئولان استان به ظرفیت های منطقه شیرین سو  نیز مطرح شود در حالیکه شهردار و بخشدار این منطقه مجدانه درصدد افزایش امکانات و استقبال از سرمایه گذارانی هستند تا بتوانند با استفاده از ظرفیت های موجود در بخش مشکلات اقتصادی و اشتعال همچنین مهاجرت را کاهش دهند.

در این گزارش پای صحبت های مسئولان و مردم شهر نیز نشستیم. شهردار شهر شیرین سو در گفت‌وگو با ایسنا، از بکر ماندن ظرفیت های این منطقه برای اشتعالزایی و تولید در حوزه  گردشگری همچنین از دغدغه هایش برای رونق بخش و اشتغال جوانان سخن به میان آورد.

سیدمصطفی موسوی قبل از هر چیز به معرفی شیرین سو پرداخت و گریزی به پتانسیل های این منطقه زد. وی نبود فاضلاب در شیرین سو را معضلی بزرگ و هزینه ای سنگین بر دوش شهرداری دانست و گفت: نبود فاضلاب باعث هدررفت آب های سطحی شده که برای حل این مشکل طرح جامع در سال ۸۹ مصوب و تحویل استان شده اما پس از ۱۰ سال هیچ گونه جوابی به ما داده نشده این در حالیست که باید پس از یک سال طرح تفصیلی ابلاغ می شد.

وی در ادامه بازآفرینی محلات شهر را از دیگر پیگیری های خود برشمرد و اظهار کرد: با وجود بافت روستایی و ناکارآمد در سطح شهر، در سال ۹۸ طرح بازآفرینی شهری مصوب و به استان ابلاغ شد و پس از یک سال هنوز هیچ گونه جلسه ای برای پیگیری طرح بازآفرینی شیرین سو در استان تشکیل نشده است که در اینجا از مسئولان مربوطه استان تقاضا داریم به این موضوع رسیدگی کنند.

موسوی افزود: طرح گردشگری تالاب شیرین سو توسط نیروهای شهرداری و کارشناسان مربوطه تنظیم شده و برای اجرا در انتظار نظرات میراث فرهنگی، آب منطقه ای، محیط زیست و منابع طبیعی هستیم تا اداره و توسعه تالاب را در اختیار شهرداری شیرین سو قرار دهند.

به گزارش ایسنا، پرورش گوسفند از نژاد مهربان، کشاورزی، دامداری و قالیبافی از مهمترین فعالیت های اقتصادی مردم این منطقه محسوب می شود که البته فرش مهربان و دام نژاد مهربان شیرین سو نیز آوازه کشوری و جهانی دارند.

در ادامه به اکنلو می رویم، روستایی که می شود گفت از لحاظ ذخایر طبیعی و آب فراوان جزء روستاهای ثروتمند شهرستان کبودراهنگ به شمار می رود. این روستا در دل بخش شیرین سو واقع شده و یکی از پرجمعیت ترین روستاهاست.

روستای اکنلو در فاصله  ۱۳۸ کیلومتری استان همدان و ۷۳ کیلومتری کبودراهنگ و ۳۲ کیلومتری شیرین سو واقع شده که با ۵۳۶ خانوار سکنه دارای جمعیتی افزون بر ۱۸۹۰ نفر، یکی از روستاهای پرجمعیت بخش شیرین سو است. شغل اکثر اهالی روستا کشاورزی، دامداری، باغداری و جنگل داری بوده که به علت بهره بردن از نعمت سه قنات و چشمه ها روستای سرسبزی با درختانی برافراشته و تاکستان ها و چمنزارهای فراوان به عنوان بی نظیرترین روستا از لحاظ فضای سبز و طبیعتی عالی در سطح شهرستان کبودراهنگ به شمار می رود.

این روستا که در شمال غربی مرکز استان همدان واقع شده، به علت ظرفیت های فراوان از گذشتگان دور میزبان بسیاری از متخصصان، پزشکان و محققانی از جمله پروفسور بالتازار، دکتر کریمی، دکتر پورتقوا و دکتر شمس بوده که از جهات زیادی مردم این منطقه و حتی غرب کشور به نوعی مدیون تلاش های این عزیزان هستند.

روستایی که نه تنها از لحاظ طبیعت بکر، زیبا و سرسبز زبانزد است بلکه اهالی فهیم، مهماندوست و خونگرم همه ساله به ویژه در ایام نوروز و شهریورماه پذیرای هزاران گردشگر طبیعت دوست از استان های همجوار از قبیل استان زنجان، کردستان، تهران و استان های دیگر هستند.

درباره روستایی با شما سخن می گویم که قدمتی بیش از ۱۰۰۰ سال دارد و نام قدیمی اش خاورشهر بوده است. اکنلو علاوه بر ظرفیت های طبیعی قطب گردشگری- درمانی استان همدان نیز هست و شهرت جهانی دارد چراکه همزمان با سومین موج شیوع طاعون در سال ۱۳۳۱ پزشکی به نام مارسل بالتازار با هدف درمان بیماری طاعون توسط دولت فرانسه به ایران اعزام شده و با همکاری پزشکان ایرانی پایگاه تحقیقاتی انستیتو پاستور ایران را با حمایت مالی یک فرد خیر به نام «منوچهر قراگزلو» در روستای اکنلو تأسیس کرده است.

بالتازار با تحقیقات و همکاری پزشکان ایرانی خود نظیر دکتر بهمنیار، دکتر شمسا، دکتر سیدیان و دکتر کریمی توانسته بیماری طاعون را در منطقه شیرین سو و استان همدان کنترل و مهار کند.

همانطور که گفته شد بالتازار، پزشکی است که انستیتو پاستور ایران را بنا کرده و به مدت ۱۳ سال رئیس آن بود و در ۶۳ سالگی در زادگاهش از دنیا رفته اما نامش تا همیشه بر روی انستیتو پاستور ایران و مرکز درمانی کبودراهنگ ماندگار شده است.

در این گزارش نیاز بود صحبت های مردم شیرین سو را نیز به گوش مسئولان استان برسانیم که به همین منظور به گفت‌وگو با کشاورزانی که عمده جمعیت بخش شیرین سو را تشکیل می دهند، پرداختیم. با چندین نفر این افراد که صحبت کردم اصل مطلبشان این بود، دهه گذشته دولتمردان حمایت زیادی از کشاورزان داشتند اما در سال های اخیر هیچ بهایی به محصولات کشاورزان نمی دهند در حالیکه بسیاری از محصولات در کشور کشت می شود، همین محصول را به علت منافع برخی از دیگر کشورها وارد می کنند.

کربلایی حسین حسن خانی از من خواست صدای فریاد بی عدالتی در جامعه را به گوش مسئولان که ادعا دارند، خادم مردم هستند، برسانم تا بدانند تحمل کشاورزان شیرین سو نیز از حمایت نکردن دولت، نبود نظارت بر قیمت ها  همچنین رها کردن اقتصاد کشور به دست دلالان برسانم.

رمضان هوشمندی، کشاورزی که امسال زمین هایش را زیرکشت سیب زمینی برده و خود را زیان دیده می داند نیز به خبرنگار ایسنا گفت: جهادکشاورزی یک نماد است و کاری با سود و زیان کشاورز ندارد.

قربانعلی تقوی نیز علت مهاجرت روستائیان به شهرها را بی اعتنایی دولت به کشاورزان و دامداران روستایی عنوان و اظهار کرد: اگر امروز می بینیم مدارس نوساز روستاها خالی مانده و در شهرها کمبود مدرسه است، نتیجه می گیریم مدیریت کشور بی تدبیرانه است.

منبع:ایسنا

آشنایی با مجموعه بازارهای قدیمی همدان

مجموعه بازارهای قدیمی شهر همدان که از آثار دوره قاجاریه به حساب می‌آیند، در مرکز این شهر قرار دارد

مجموعه بازار سنتی و کاروانسراهای شهر همدان، از 38 بازار و راسته بازار و 26 سرا و کاروانسرا تشکیل شده و اکثراً نقاط آن با سبک معماری دوره قاجاریه ساخته شده‌اند

این بازارها که همچون بازارهای اغلب شهرهای قدیمی مسقف و از بافت معماری اسلامی برخوردار هستند، هر یک اختصاص به یک نوع مال التجاره یا پیشه‌ورانی است که دارای حرفه مشترکی هستند. از این رو مردم بر حسب احتیاجات خود می‌دانند برای تهیه نیازمندی‌های خود به کجا مراجعه کنند.

به عنوان مثال بازار قیصریه را میرزا کاظم، منشی قاجاریه در پشت کاروانسرای خود (کاروانسرای میرزا کاظم) برای صنف فرش فروش‌ها ساخت.

در گذشته، هر یک از راسته‌ها و کاروانسراهای این مجموعه به عرضه یک کالای خاص اختصاص داشته، اما این ویژگی، امروزه تا حدودی دستخوش تغییر شده است.

بازارهای همدان نیز مانند بازارهای اغلب شهرهای قدیمی مسقفند و از بافت معماری اسلامی برخوردارند. این بازارها در مرکز شهر همدان قرار دارند و هر یک مختص یک نوع مال‌التجاره یا پیشه‌ورانی است که دارای حرفه مشترکی هستند.

در مجموعه بازار همدان امکاناتی نظیر مسجد، حمام ، زورخانه و چایخانه و غیره به چشم می‌خورد. امروزه از راسته بازارهای همدان (آهنگرها، گیوه کش‌ها، زهتاب‌ها، موتاب‌ها، نجارها، گوزه گرها، صحاف‌ها و..) دیگر خبری نیست.

به علت موقعیت خاص جغرافیایی همدان و قرارگرفتن در مسیر راه‌های ارتباطی شهرهای غربی و نیز زائران انبوهی که از میانه و مناطق دور دست جهت زیارت عتبات عالیات در همدان توقف می‌نمودند این شهر از اهمیت خاص اقتصادی و جغرافیایی به ویژه در دوران صفویه برخوردار بوده‌است.

با دقت در نقشه همدان می‌بینیم که تمامی بازارهای همدان در حول و محور مسجد جامع ساخته شده. تجار و پیشه وران نماز ظهر و عصر را در آنجا اقامه می‌کنند.

راسته‌ها و قسمت‌های مختلف مجموعه بازارهای همدان عبارتند از:

راسته آهک فروش ها، سرگذر، آهنگرها، زنجیرسازها، چلنگرها، پالاندوزها، گونی فروش‌ها، چاقوسازها، راسته حسین خانی، راسته حاج فضل الله، حلّاج خانه، حلبی سازها، دبّاغخانه، رزین بُرها، زغالی ها، زرگرها، سبزه میدان، سمسار خانه، شالار یهودی، شیشه فروش ها، صحّافخانه، صندوق سازها، علاقبندها، قصاب‌ها، قیصریه فرش فروش‌ها، نجّارها، قنّادها، کاه فروش‌ها، کفشدوزخانه بزرگ، کفشدوزخانه کوچک، کهنه فروش‌ها، گیوه کش‌ها، مسگرها، نخود بریز ها، نمدمال‌ها و … .

بازار همدان در سال 1377 توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره 2027 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

منبع:همشهری

آشنایی با جاذبه‌های گردشگری ملایر – همدان

 ملایر در غرب ایران و جنوب شرقی استان همدان قرار دارد و بزرگترین شهر این استان به لحاظ مساحت است. این شهرستان دارای 4 بخش مرکزی، بخش جوکار، بخش سامن و بخش زند و 8 شهر تابعه است

ملایر از شمال به شهرستان‌های همدان و تویسرکان، از غرب به نهاوند در استان همدان ، از جنوب به شهرستان بروجرد در استان لرستان و از شرق به شهرستان شازند در استان مرکزی محدود است.

ملایر دارای طبیعت معتدل کوهستانی با زمستان‌های سرد و پر برف و تابستان‌های معتدل است. این شهر در ناحیه‌ای کوهستانی قرار گرفته که از دره و کوه پایه‌های زاگرس تشکیل شده‌است.

بنا بر آثار به جای مانده در همدان کنونی و گفته‌های هرودوت تاریخ‌نگار یونانی، شهر هگمتانه یا اکباتان – همدان کنونی- پایتخت کشور ماد بوده‌است. بر این اساس ملایر و نواحی نزدیک به این شهر از اهمیت خاصی برخوردار بوده‌اند.

شهرستان ملایر با توجه به قدمت تاریخی خود دارای جاذبه‌های گردشگری فراوانی است که برای آشنایی بیشتر مخاطبان به برخی از آنها اشاره شده است:

باغ سیف الدوله

یکی از قدیمی‌ترین بوستان‌های طبیعی غرب کشور بوستان سیفیه ملایر است که در شمال شرقی این شهر در دامنه کوه گرمه قرار دارد.

این باغ در مساحتی در حدود 10 هکتار بنا شده و در سال 1304 توسط سیف الدوله؛ نوه فتح‌علیشاه قاجار در زمان حکومتش بر ولایت ملایر و تویسرکان احداث شد.

مقبره سیف الدوله

این مقبره از نوع مقابر غیر مذهبی است و دارای پلان 4 ضلعی می‌باشد. 4 ضلعی گنبد دارای پیشینه دوگانه است که یک بخش آن همان آتشکده ساسانیان و یا 4 طاق است و دیگری به دوره قاجاریه وحتی بعد از آن می‌رسد.

در این مقبره علاوه بر قبر سیف الدوله قبرامیرالمؤید و نوه سیف الدوله و 7 قبر دیگر قرار دارد.

مسجد عاشورا

مسجد عاشورا در خیابانی به همین نام در محدوده مرکزی ملایر توسط حاج مهدی مهدوی ساخته شده‌است. قدمت مسجد بیش از 150 سال است.

شبستان مسجد به صورت طاق و تویزه‌ای ساخته شده و دارای ۱۳ طاق است که روی ۸ ستون آجری چهارگوش در مرکز و تعدادی نیم‌ستون در پیرامون شبستان استوار شده ‌است.

آرامگاه بابا حسین

در فاصله ۵۵ کیلومتری غرب ملایر و ۱۲ کیلومتری شرق مرکز دهستان سفید کوه (انوچ) در دامنه باغات روستای سیاه کمر، بنای برج‌مانندی خودنمایی می‌کند که به مقبره بابا حسین (یا ددحسین) معروف است.

این مکان، آرامگاه یکی از پیامبران بنی‌اسرائیل، حضرت یوشع بن نوح است که در گذشته مورد توجه یهودیان ساکن در منطقه بوده است. مقبره بابا حسین در سال ۱۳۷۹ به شماره ۲۷۱۱ در فهرست آاثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

بازار قدیمی ملایر

قدمت هسته اولیه بازار ملایر به زمان شیخ الملوک؛ فرزندفتحعلی شاه قاجار می‌رسد. این بازار شامل دو راسته شمالی جنوبی وشرقی غربی است.

سبک معماری آن اصیل وسنتی است وسخت تحت تاثیرالگوهای بازار دوره صفویه وزندیه (بازاروکیل) قرارگرفته است.

بازارملایربه شیوه خطی وارگانیک ساخته شده ودارای در ورودی است. بازاراصلی در دوره شیخ الملوک بنا شده و افرادی چون مهرعلیخان وابوالقاسم خان نوردی و میرفتاح آن را گسترش داده‌اند.

کاروانسرای میرفتاح

به کاروانسرای حلاج‌ها معروف است که در غرب راسته اصلی بازار ملایر توسط دالانی با طاق ضربی به آن متصل شده و سایر کاروانسراها با آجر، خشت و ملاط گل ساخته شده است.

کاوانسرای شیخ الملوک

این کاروانسرا درشمال غربی راسته اصلی بازارتوسط شیخ الملوک ساخته شده و قدیمترین کاروانسرای بازار ملایر بوده و در حال تخریب می‌باشد.

دریاچه مصنوعی و مجتمع تفریحی کوثر

این مجموعه که درابتدای ورودی شهرستان ملایر از سمت همدان احداث شده شامل دریاچه‌ای مصنوعی به مساحت تقریبی 2 هکتار، باغ پرندگان، سکوی چشم‌انداز، آبشار، مسجدکوثر، مجموعه فرهنگی و امکانات قایق‌رانی است.

تالاب فصلی آقا گل

تالاب فصلی و طبیعی آقا گل در حد فاصل استان مرکزی وهمدان در یک کیلومتری جنوب شرقی روستای کرد خور (اسلام آباد) قرار دارد که از بخش جوکار قابل دسترسی است. آب این تالاب از حوضه رودخانه قره چای در دشت کمیجان تأ مین می‌شود.

وسعت آن در حدود 600 هکتار می‌باشد و عمق آن از 1 تا 6 متر متغیر است و در مسیر مهاجرت پرندگان شمالی که از روسیه، قفقاز و شبه جزیره اسکاندیناوی جذب این تالاب می‌شود قرار دارد که عمده آنها از اردک،غاز، فلامینگو، مرغ باران، حواصیل و… هستند.

محوطه تاریخی نوشیجان

محوطه تاریخی نوشیجان در حدود ۶۰ کیلومتری جنوب همدان و 20 کیلومتری شمال غرب ملایر بر فراز تپه‌‌ای طبیعی به ارتفاع تقریبی ۳۷ متر قرار گرفته است.

عناصر این مجموعه به عنوان نخستین الگوهای معماری ایرانی در فلات قاره ایران از منحصر به فردترین و ارزشمندترین آثار موجود در کشور محسوب می‌گردد.

این اثر تاریخی که ابتدا به صورت تپه‌ای باستانی بود از سال 1346 مورد کاوش‌های باستان‌شناسی قرار گرفت و در نتیجه 6 فصل کاوش صورت گرفته، 3 دوره تاریخی در آن شناسایی شد.

تپه گونسپان (پاتپه)

تپه گونسپان یا پاتپه، از جمله بلندترین تپه‌های باستانی ایران با ارتفاع 28 متر است و در نزدیکی ملایر در استان همدان قرار دارد.

محوطه باستانی پاتپه در مساحتی به طول 138 و عرض 95 متر بیش از 6 هزار سال قدمت داردو در 3 کیلومتری جنوب غربی شهرستان ملایر بر سر راه فرعی ملایر – بروجرد واقع است.

تپه سیاه چقا

این تپه در 25 کیلومتری ملایر قرار دارد. ارتفاع آن در حدود 12 متر است و سفال‌های سطحی آن نشان می‌دهد این مکان باستانی متعلق به هزاره اول قمری است.

تپه پری

تپه پری معروف به قلعه بلنده در مرکز روستای پیروز یا همان پری قرار دارد. این تپه در سال ۱۳۴۸ مورد کاوش باستان شناسی قرار گرفت و در آن تداومی از آثار و تدفین‌های دوره مفرغ مربوط به نیمه هزاره سوم قمری میلاد معرفی شد.

برج سامن

برج سامن در ۴۰ کیلومتری جنوب شهرستان ملایر در روستای بید کرپه وسطی قرار دارد. این برج خشتی و گلی در محله چال خانقلی شهر واقع شده‌ و قدمت آن به حدود ۷۰۰ سال قبل می‌رسد. این برج دارای حدود ۱۶ متر ارتفاع و ۴ طبقه‌است.

قلعه باستانی انوج

این قلعه در روستای انوج در ۳۵ کیلومتری جنوب غربی ملایر و بر فراز تپه‌ای در داخل روستا واقع شده است. قدمت این قلعه باستانی مربوط به هزاره ششم قبل از میلاد می‌باشد.

قلعه گوراب

قلعه گوراب بنایی مرتفع در جوار روستای گوراب (جوراب) است و در 5 کیلومتری جاده ملایر به اراک قرار دارد. این قلعه دارای ارزش تاریخی بوده و متعلق به دوره ساسانیان و یا اشکانیان می‌باشد. نام گوراب به علت حمله اعراب به ایران به جوراب تغییر یافت‌.

قلعه دامون (قلعه بهرام چوبین)

دژ دیگر قلعه دامون به معنای قلعه پایین واقع در جنوب شهر ملایر است که یکی از پایگاه‌های مهم نظامی بهرام چوبین؛ سردار نامی و شورشگر خسرو پرویز ساسانی بوده است.

بهرام چوبین مدت کوتاهی هم شاهنشاه ایران شد ولی سپس بر اثر تبانی و هم‌پیمانی خسرو پرویز با سزار روم، تخت پادشاهی را در جنگی سخت بر باد داد.

قلعه سلیمان خان بوربور

قلعه سلیمان خان بوربور دارای مساحتی حدود یک هکتار است. زمان ساخت آن مشخص نیست اما از کتیبه‌های داخل روستا قدمت آن به ۱۲۸۵ قمری بر می‌گردد که مربوط به اوایل حکومت قاجار است. این قلعه دارای ۱۰ برج است که هریک از دیگری ۴۵ متر فاصله دارند.

خانه قدیمی لطفعلیان

عمارت لطفعلیان در خیابان شهید مصطفی خمینی ملایر قرار دارد. این خانه قدیمی، بخشی از یک مجموعه سکونتگاهی به یادگار مانده از دوره قاجار است.

سازنده و مالک اولیه خانه، محسن مصدقی معروف به مصدق الممالک بوده و در عصر فتحعلی شاه قاجار به واسطه خویشاوندی که با دربار داشته با بهره‌گیری از معماران زبده آن دوره اقدام به ساخت این مجموعه کرده ‌است.

خانه قدیمی منصوری

این خانه در بلوار سیف الدوله ملایر قرار دارد و متعلق به مرحوم عبدالصمد منصوری است. خانه منصوری دارای ساختمانی در حدود 2850 متر است. زیر بنای ساختمان ۴۷۰ متر و حیاط آن ۲۳۸۰ متر است.

این بنا در 2 طبقه ساخته شده که طبقه زیرین تمامأ با طاق‌های ضربی و خشتی ساخته شده‌است.خانه منصوری در سال 1380 با شماره ۴۶۹۱ به فهرست آثار ملی ایران اضافه شد.

شهر زیرزمینی سامن

این مجموعه سکونتگاهی در زیر معابر اصلی و منازل مسکونی در مرکز شهر سامن واقع شده است. این اثر باستانی تماما در دل سنگ خارا (گرانیت) حفر شده و شامل معابر و تونل‌های ارتباطی است که به اتاق‌های متعددی منتهی می‌شود.

در داخل این اتاق‌ها سکوهای یکپارچه‌ای از سنگ تراشیده شده که محل قرار دادن اجساد، اشیاء و یا لوازم زندگی بوده است.

موزه ملایر

این موزه در خیابان شهید مصطفی خمینی شهر ملایر واقع است. آثار بسیار دیدنی و جالبی در این موزه وجود دارد و در بنای قدیمی عمارت لطفعلیان بنا شده است.

زیستگاه حیات وحش لشگر

این منطقه حفاظت شده در شرق و جنوب شرقی ملایر از زیستگاه‌های مهم بز کوهی، کل، قوچ، و میش به شمار می‌رود.

مساحت منطقه در حدود ۱۶ هکتار است که در میان دو رشته کوه بلند و از تپه ماهورهایی موسوم به کوه سرده و آهنگران تشکیل شده و دارای چشمه‌های دائمی و فصلی متعددی است.

یخدان میر فتاح

در حاشیه جنوبی شهر ملایر گنبدی آجری موسوم به یخچال (یخدان) وجود دارد. بانی آن میر فتاح در اواخر دوره قاجاریه است. یخ حاصل از حوضچه‌های مجاور در فصل زمستان در این یخچال ذخیره‌سازی و در فصول گرم سال استفاده می‌شده است.

ارتفاع گنبد از سطح زمین‌های اطراف ۱۲ متر و مصالح به کار رفته در بنای ترکیبی از سنگ، آجر و خشت خام است.

  • برخی دیگر از جاذبه‌های گردشگری ملایر عبارتند از: سد کلان، پارک بانوان ملایر، پارک ترافیک کوهسار، بام ملایر، حمام قدیمی روستای علمدار و … .

سوغات ملایر

از جمله سوغات ملایر می توان به انگور، کشمش سبزه، شیره، خشکبار، بادام، گردو، عسل، باسلق و … اشاره کرد.

منبع:همشهری

اینجا همدان است

اگر نام و نشانی مرا می‌خواهید باید مرا از شکوه و زیبایی خانه‌ام بخواهید، از بلندای قامت الوند در دامنه دشت همیشه سرسبز، از شکوه داریوش تا خاطرات به یاد مانده هگمتانه.از سرخی آتش نوشیجان تا آبی روشن علیصدر، در کلام باباطاهر و عین‌القضات، در طعم تلخ و شیرین جوشانده‌های بوعلی‌سینا و آواز مفتون، از بانگ اذان در مأذنه‌های مسجد جامع تا کوچه پس کوچه‌های بازارهای درهم تنیده‌.از عشق‌های نهفته در تابوت‌های سنگی اشکانی و کوزه‌های ‌سفالین نصفه و نیمه اکباتان، از خاطرات برج قربان و جلوه خداوند در نقش و نگار گنبد علویان، از ایوان کاشی امامزاده‌ای و خون سرخ هشت هزار مرد سربلند که تاریخ ایستادگی را از سر نوشتند.اینجا همدان است؛ دیاری با مردمانی یکدل و بی آلایش که زندگی را نقش می‌بندند در تار و پود روزگاران، گاه آرامش محض است در دشت‌های سرسبزش و گاه جاری و خروشان است همچون سراب‌هایی که آواز زندگانی می‌خوانند.

هر گوشه‌اش یادگاری است و زلال حیات زندگانی که به وجد می‌آورد هر بیننده‌ای را، شهری که یکپارچه زیبایی است، مقصودی که نمی‌شود به سادگی از آن دل کند و قصد دیاری دیگر کرد.

اینجا همدان است؛ اینجا تمام جهان را باید نظاره کرد.

شهر همدان، واقع در کوهپایه الوند، با توجه به آثار فرهنگی ما قبل تاریخی موجود در منطقه، دارای قدمتی از هزاره سوم قبل از میلاد و براساس پژوهش‌های انجام شده در رابطه با سکونت کوچ‌نشینان در پیرامون الوند کوه، به حدود پنج هزار سال پیش از میلاد برمی‌گردد.

در کتیبه یکی از پادشاهان آشوری(۱۱۱۵- ۱۰۷۷ قبل از میلاد) از همدان به نام «آمادانا» یاد شده است، در کتیبه‌های هخامنشی، نام این شهر را «هگمتانا» گفته‌اند که به عقیده باستان‌شناسان، به معنی اجتماع و گرد آمدن است، در کتاب «سیمای ایران» آمده است: در تورات اخمثا نوشته شده که نام این شهر مرکب از «هاخای زندی» و «ثانای پالی»، که شاخه‌ای از زبان سنسکریت است و ثانا به معنی ستان فارسی است که محل و مکان معنی می‌دهد و اخمث را به محل دوستی و شهر دوستی ترجمه کرده‌اند و این به آن دلیل بوده که مقر تابستانی شاهان ایران بوده است.

هرودوت مورخ یونانی بنیاد این شهر را به دیاکو(۷۲۷- ۶۷۵قبل از میلاد) پادشاه ماد نسبت می‌دهد اما حقیقت این است که چون در تاریخ اوایل ماد، تحقیقاتی به طور کامل انجام نشده از پیدایش اولیه شهر، اطلاعات درستی در دست نیست و چنین به نظر می‌رسد که پادشاه نام برده، در آبادانی و توسعه آن کوشیده است.

پس از اینکه این پادشاه مادی، همدان را به پایتختی برگزید، به دستور او استحکامات عظیمی شامل هفت حصار تو در تو که هر یک به رنگ خاصی بود، ساخته شد و مردم اطراف این حصارها، منازل خود را برپا کردند، به نظر اغلب پژوهشگران، «تپه هگمتانه» جزئی از بقایای همین استحکامات است.

اگرچه پس از انقراض مادها همدان مرکزیت نخستین را از دست داد اما به عنوان یکی از سه پایتخت هخامنشیان مورد توجه بود، وجود «کتیبه‌های گنجنامه»، بقایای ستون‌های سنگی، کاخ‌های هخامنشی، جام‌ها و الواح زرین و سیمین به دست آمده از این شهر تاریخی حاکی از اهمیت آن در دوره هخامنشی است.

در سال ۳۳۰ قبل از میلاد شهر همدان به دست اسکندر مقدونی ویران شد، در اواخر دوره سلوکی این شهر محل تلاقی آن‌ها با اشکانیان بود تا اینکه در سال ۱۵۵ پیش از میلاد مهرداد اشکانی آن را تصرف کرد، از دوره اشکانی و سلوکی «مجسمه شیر سنگی»، بقایای یک گورستان در شهر همدان و آثاری از «معبد لائودیسه» نهاوند به یادگار مانده است.

همدان در دوره ساسانی یکی از ضرابخانه‌های حکومت بود و سکه‌های متعددی از این دوره کشف شده است، در کتابچه‌ای به نام «شهرها» که حدود سال ۵۰۰ میلادی به زبان پهلوی نوشته شده بنای همدان به یزدگرد اول نسبت داده شده و این نشان می‌دهد که عملیات عمرانی مهمی توسط وی در این شهر صورت گرفته است.

دوران اسلامی همدان، با فتح نهاوند در سال ۱۸، ۱۹ یا ۲۰ هجری قمری توسط اعراب آغاز می‌شود، فتح نهاوند را «فتح‌الفتوح» می‌نامند چراکه با توجه به روایت‌ها، پس از این پیروزی، فتوح اعراب در همه جای ایران تقریبا بی‌مانع پیش رفت بنابراین از سده اول ه‍جری قمری، همدان نیز مانند قم و اصفهان و کاشا، هم محل تردد و توجه اعراب و هم مقر حکومت آن‌ها شد.

از این زمان تا قرن سوم هجری قمری برخی از طوایف عرب در همدان ساکن شدند تا سرانجام از نیمه سوم ه‍جری قمری خاندان علویان همدان که شاخه‌ای از سادات حسنی بودند، به این شهر مهاجرت کرده، اعتبار و اقتدار فراوان پیدا کردند و ریاست شهر را که یک منصب افتخاری بود تا اواسط قرن هفتم ه‍جری قمری بر عهده گرفتند، بنای ارزشمند و کم نظیر «گنبد علویان» که مانند نگینی بر تاریخ کهن همدان می‌درخشد یادگار این دوره است.

با استناد به منابع تاریخی می‌توان گفت خاندان علویان در فرهنگ و هنر این منطقه تأثیر بسزایی داشته‌اند، خاقانی شروانی(۵۲۰، ۵۹۵ هجری قمری) در مثنوی «تحفه‌العراقین» که شرح سفر خود را به عراق عجم، عراق عرب و مکه توصیف کرده، ضمن توصیف شهر همدان از یکی از افراد این خاندان محلی به نام مجدالدین نیز به نیکی یاد می‌کند:

اکناف عراق باغ دنیاست                  اما همدان بهار معنی است

چون در همدان سفر گرفتی            حظ همدان که برگرفتی

آیی به مواقف سعادات                   جنات حیات بخش سادات

……………………………………………………………………………..

مجدالدین کاسمان گشایست            عکس کفش آفتاب زایست

سید کوهیست کوه امکان                حضرت بحریست بحر احسان

تصویرسازی‌های فراوانی مانند توصیف خاقانی از همدان در سفرنامه‌ها، منابع تاریخی و ادبی موجود است که حکایت از فراز و نشیب‌های فراوان این شهر قدیمی در دوره اسلامی دارد، این دیار کهن اتفاقات فراوانی از قتل عام دسته جمعی مرداویج در سال ۳۱۹ هجری قمری، کشمکش‌های فراوان بین سلسله‌های حسنویه، دیلمیان و کاکویه در زمان حیات «باباطاهر» شاعر و عارف بزرگ، وزارت «بوعلی سینا» دانشمند و پزشک نامی ایرانی در زمان دیلمیان، پایتختی سلجوقیان، ویران شدن با حمله مغولان تا آباد شدن دوباره را به خود دیده است.

پس از ویران شدن کامل همدان به دست مغولان، این شهر در دوره ایلخانان تا حدودی اهمیت سابق را باز یافت و در زمان وزارت «خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی» مورد توجه خاص قرار گرفت، بناهای مهمی از دوره ایلخانی در همدان وجود دارد که نشان دهنده آبادانی شهر در این دوران است.

این شهر تاریخی بار دیگر در زمان تیمور ویران و حدود ۳۰۰ سال به فراموشی سپرده شد تا اینکه در دوره صفویه از نعمت آبادانی بهره‌مند شد، ایجاد بناهایی مثل کاروان‌سراها، مدارس، پل‌ها و … بیانگر توجه پادشاهان صفوی به آبادانی شهرها از جمله همدان است، از دوره‌های زند و قاجار نیز آثار قابل ‌توجهی از جمله بازارهای سنتی همدان، تویسرکان و ملایر بر جای مانده است.

امروزه پایتخت تاریخ و تمدن ایران زمین با پیشینه‌ای کهن که مختصری از آن شرح داده شد با بیش از ۱۸۰۰ بنای تاریخی و جاذبه‌های طبیعی، آب و هوای مطبوع، آداب و رسوم خاص منطقه، صنایع دستی زیبا و منحصربفرد و داشتن شهرهای جهانی لالجین، ملایر و تویسرکان یکی از مهمترین قطب‌های گردشگری ایران به شمار می‌آید.

منبع:ایسنا

آشنایی با آیین‌های مردم هگمتانه در عیدفطر – همدان

همدان با قدمتی دیرینه آئین‌های زیبایی برای ماه مبارک رمضان و عید فطر داشته که برخی از آن‌ها همچون پخت آش‌ترشی هنوز انجام می‌شود و برخی دیگر مانند چاووش‌خوانی به فراموشی سپرده‌شده است.

به گزارش همشهری‌آنلاین نگاهی به آداب و رسوم مردم همدان در ماه پر فضیلت رمضان گویای آن است که برخی رسوم همچنان ماندگار و برخی دیگر با گسترش شهرها و پیچیده شدن ارتباطات اجتماعی از بین رفته و یا کمتر دیده می‌شوند.

در گذشته‌های نه چندان دور یکی از آئین‌های زیبا در روستاهای همدان «چاووش‌خوانی» در ماه مبارک رمضان بود که در آن چاووش خوانان با حضور در بام منازل خود با خواندن ذکر و اشعار مذهبی مردم را در هنگام سحر بیدار می‌کردند تا خود را برای یک روز روزه‌داری آماده کنند.

به فلسفه این رسم و رسوم که می‌پردازیم به واژه «چاووش» برمی‌خوریم که ریشه ترکی دارد و به معنای جارچی و پیک است و در لغت‌نامه فرهنگ دهخدا، واژه «چاو» را به معنی «بانگ و سر و صدای گنجشک، هنگامی که از بیم دزدیده شدن جوجه‌اش بانگ برمی‌آورد» آورده‌اند.

چاووش‌خوانی برای بیدار کردن مردم در سحرهای ماه مبارک رمضان

چاووش‌خوانی اغلب در زمان رفتن به زیارت عتبات‌عالیات و خانه خدا انجام می‌شده تا روستاییان را با خواندن اشعار مذهبی به رفتن زیارت تشویق کنند، اما در ایام دیگری مانند سحرهای ماه رمضان هم برای از این رسم برای بیدار کردن مردم استفاده می‌شده و به افرادی که چاووش خوانی می‌کردند، «چاووشان» گفته می‌شده است.

گذشته از رسم چاووش‌خوانی که روزگاری در روستاهای همدان ایام سحر را به خود اختصاص می‌داد، رسم و رسوم دیگری نیز در جای جای استان همدان وجود داشت که به گفته پیرمرد سفید موی همدانی یکی از اقداماتی که مردم همدان پیش از ورود به ماه رمضان انجام می‌دادند به پیشواز ماه رمضان رفتن بود؛ به‌طوری که مردم همدان یک یا ۲ روز قبل از آغاز ماه مبارک رمضان به پیشواز می‌رفتند و روزه می‌گرفتند که این رسم هنوز هم پابرجا است.

مردم همدان در ماه مبارک رمضان برای افطاری بردن از کماج، حلوا زرده، زولبیا و بامیه، خرما، انگشت پیچ و سوغاتی‌های همدان استفاده می‌کردند.

افطاری دادن، نذری دادن، احیا گرفتن، هدیه دادن به نو عروس و نو داماد، عزاداری برای امیرالمومنین (ع) در شب‌های قدر و برخی از آئین و سنن مردم همدان در ایام ماه رمضان است و همچنان کم و بیش دیده می‌شود، مردم همدان در ماه مبارک رمضان برای افطاری بردن از کماج، حلوا زرده، زولبیا و بامیه، خرما، انگشت پیچ و سوغاتی‌های همدان استفاده می‌کردند.

یکی از اقدامات مهم در ایام ماه مبارک رمضان به‌خصوص در روستاها یا مناطق کم‌جمعیت چاووش خوانی و یا ذکر خوانی بود، فرد چاووش‌خوان با حضور در پشت‌بام با ذکرخوانی خود مردم را برای سحری خوردن بیدار می‌کرد.

مردم در زمان قدیم برای بیدار کردن همسایه در زمان سحر درب خانه‌های یکدیگر را می‌زدند، با آمدن رادیو و تلویزیون این کار دیگر انجام نمی‌شود و دعا و ذکرخوانی هم در رادیو و تلویزیون انجام می‌شود و دیگر صدای ذکرخوان‌ها در محله‌های نمی‌پیچد.

دوخت کیسه برکت در روز ۲۷ ماه رمضان

یکی از سنت‌های قدیمی ماه رمضان در همدان مراسم دوخت کیسه برکت در روز ۲۷ ماه رمضان بود، در این روز زنان روزه‌دار هنگام رفتن به مسجد و اقامه نماز ظهر به همراه خود پارچه، نخ و سوزن می‌بردند و در میانه ۲ نماز ظهر و عصر با استفاده از این وسیله‌ها به کار دوختن یک یا چند عدد کیسه برکت مشغول می‌شدند.

به اعتقاد مردم همدان، هر فردی داخل این کیسه پول بریزد، خداوند به وی مال و دارایی زیاد می‌بخشد که به همین علت زنان در این روز بیش از یک کیسه برکت دوخته و آن‌را برای فزونی دارایی بین خانواده خود و دیگران توزیع می‌کنند، از دیگر آداب مخصوص این ماه در همدان آئین توزیع آجیل مشکل‌گشا است که پس از اقامه نماز مغرب بین زنان نمازگزار تقسیم می‌شود.

افطاری دادن و صله رحم از آئین مردم در ایام ماه مبارک رمضان است

افطاری دادن و صله‌رحم از آئین مردم در ایام ماه مبارک رمضان است و مردم اغلب نمازهای خود را در مساجد می‌خوانند. همچنشن در شب عید فطر هم مردم متناسب با فتوای مراجع تقلید فطریه خود را کنار می‌گذارند تا به افراد مستمند داده شود.

در روز عید فطر در برخی مناطق استان همدان دید و بازدید انجام می‌شود و افرادی که عزیزی را از دست داده‌اند، نو عید می‌گیرند و افراد تازه عروس و تازه داماد هدیه دریافت می‌کنند.

مردم در روز عید فطر سعی می‌کنند غذایی معمولی بخورند، چراکه بعد از یک ماه روزه‌داری بدن باید آمادگی پیدا کند تا به روال قبل برگردد.

در گذشته مردم همدان در روز عید فطر آش ترشی می‌پختند

در گذشته مردم همدان در روز عید فطر آش ترشی می‌پختند چون آش ترشی یا آش خشکبار صفرا بر بدن است و اگر ماه رمضان هم‌زمان با فصل بهار باشد، آش ترشی را مصرف می‌کنند که بدن از یک مرحله وارد مرحله‌ای دیگر شود.

هنوز هم اگر در روز عید فطر گذارتان به همدان بیفتد بوی آش رشته ترشی را از برخی کوچه‌های همدان حس می‌کنید، چراکه به اعتقاد مردم بعد از یک ماه روزه‌داری، خوردن این آش دستگاه گوارشی را جلا می‌دهد؛ همدانی‌ها در این آش مواد مغذی از جمله گردو، آلو، میوه‌های خشک و خرما می‌ریزند و با سبزی‌های محلی آن را طبخ می‌کنند.

طبق آنچه از گذشته‌های دور همدان در کتاب‌ها آمده است مردم در ماه‌های پیش از رمضان مواد غذایی لازم برای ماه روزه داری را آماده می‌کردند. پیش از آنکه یخچال وارد خانه‌های مردم همدان شود خانواده‌ها بنا به وسع مالی خود آرد، نان، برنج، روغن، شیره، حبوبات و سبزی‌های خشک شده را برای ایام روزه داری تهیه می‌کردند و چون در آن زمان نگهداری گوشت سخت بود آن را در زنبیلی گذاشته و با طنابی که به درختی بسته شده بود به درون چاه آب و بالاتر از سطح آب می‌فرستادند تا در آنجا خنک و سالم بماند و از آن برای تهیه غذا استفاده کنند.

در هر کوچه همسایگانی برای مناجات به پشت بام‌ها می‌رفتند و بانگ بلند مناجات سر می‌دادند و مردم پس از پایان مناجات آنان می‌فهمیدند که هنگام خوردن سحری است. گروهی نیز با نگاه کردن به ماه و ستارگان حدود ساعت را تشخیص می‌دادند.

در گذشته‌های دور گروهی نیز با نگاه کردن به ماه و ستارگان حدود ساعت را تشخیص می‌دادند و با دقّ الباب کردن در خانه همسایگان و یا کوبیدن به دیوار اتاق‌های مجاور، صاحبان آن اماکن را برای خوردن سحری از خواب بیدار می‌کردند.

در کتاب‌های فرهنگ همدان آمده که از دور قاجار که توپ به همدان آمد توپ‌هایی را بالای تپّه مصلی قرار می‌دادند و دهانه آنها را باروت و پارچه می‌بستند و سه نوبت در شب‌های ماه رمضان آتش می‌زدند و توپ در می‌کردند. نوبت اول، هنگامی که مردم باید بیدار شوند و غذاهای خود را گرم و سفره‌های سحری را آماده کنند توپ دوم برای صرف غذا و سرانجام توپ سوم نشان پایان سحری و آغاز صبح صادق بوده که با شنیدن آن، روزه گیران باید دست از غذا کشیده و برای شستشوی دندان‌ها و وضو و خواندن نماز صبح آماده می‌شدند.

زورخانه‌های شهر همدان در ماه رمضان یک ساعت پس از افطار باز می‌شدند و ورزشکاران باستانی در آنجا ورزش می‌کردند. روزه داران معمولاً افطارشان را با نان و پنیر و سبزی و گرده و انگشت پیچ باز می‌کردند و پس از خوردن چای شیرین به خوردن غذاهایی که برای افطار آماده شده بود می‌پرداختند.

در فاصله میان افطار و سحر، خانواده‌ها اغلب به دیدار یکدیگر می‌رفتند و گاهی همین دید و بازدیدهای مقدمه‌ای برای انعقاد قرارداد عروسی میان ۲ جوان می‌شد.

از آنجایی که شب ۲۷ ماه مبارک رمضان، مصادف با هفتمین شب شهادت امیر مؤمنان (ع) است، بسیاری از مردم همدان این شب را نیز همانند لیالی قدر دانسته و به حسینیه‌ها و تکایا و مساجد رفته و عزاداری می‌کردند. رسم بوده که در روز ۲۷ ماه مبارک رمضان، دختران و زنانی که آرزویی داشتند یک تکه پارچه ندوخته را به همراه نخ و سوزن به مسجد می‌برند و در فاصله دو نماز ظهر و عصر، از آن کیسه‌ای می‌دوختند و دهانه‌اش را لیفه می‌گذاشتند و نخ کش می‌کردند و در آن سکه‌ای می‌انداختند چراکه اعتقاد داشتند این کیسه و سکه درون آن برکت خواهد آورد و موجب رفع گرفتاری‌های مالی آنان می‌شود.

این آداب و رسوم بیان‌گر آن است که هر چند مدرنیته بر زندگی بیشتر مردم وارد شده و در بیشتر ایام حکومت زندگی افراد را به دست گرفته، اما مردم شهر و استان همدان هنوز پایبند برخی رسم و رسوم در زندگی هستند که همین رسوم به زندگی زیبایی خاصی بخشیده است.

منبع:همشهری