به گزارش ایسنا، عموما سفر کردن با کسب تجربه همراه است، بنابراین افرادی که به‌دنبال کسب تجربه‌های جدید هستند، سفر خود را محدود به بازدید از جاذبه‌های گردشگری معروف در سطح جهان نمی‌کنند، بلکه انواع مختلف گردشگری را در سفر تجربه می‌کنند.

گردشگری کشاورزی در ایران در چندین سال اخیر مورد توجه متولیان در این حوزه قرار گرفته است، برخی از روستاهای کشور اکنون مقصد گردشگری کشاورزی هستند، اما به‌نظر می‌رسد برای توسعه این گردشگری نیازمند یکسری زیرساخت‌ها و اصلاح قوانین هستیم.

در هر استان از کشور، متناسب با تولیدات در حوزه کشاورزی، می‌توان در فصل داشت، کاشت و برداشت پذیرای گردشگران مختلف از اقصی نقاط جهان باشیم، برای مثال در شالیزارهای برنج، مزارع گندم، آفتابگردان، کلزا و …. هر کدام مناظر زیبایی را در فصل برداشت برای لذت بردن گردشگران فراهم می‌کنند، این ظرفیت می‌تواند مورد توجه برای افزایش درآمد کشاورزان قرار بگیرد.

 در سال ۲۰۱۹ درآمد حاصل از گردشگری کشاورزی در جهان حدود ۴۲.۵ میلیارد تومان بوده است

حسین برزگر- معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به ظرفیت‌های موجود در حوزه گردشگری کشاورزی، اظهار کرد: با توسعه گردشگری کشاورزی می‌توان شاهد رشد بیش از دوبرابری در حوزه اقتصاد گردشگری باشیم، کشورهای اقیانوسیه و جنوب آسیا نیز به این سمت حرکت کرده‌اند.

وی افزود: در سال ۲۰۱۹ درآمد حاصل از گردشگری کشاورزی در جهان حدود ۴۲.۵ میلیارد تومان بوده است و پیش‌بینی می‌شود این درآمد در سال ۲۰۲۷ به ۶۳ میلیارد تومان افزایش پیدا کند، طبق یک گزارش از سوی ایالات متحده در سال ۲۰۲۱ حدود هشت میلیون و ۸۰۰ هزار شغل در کشور آمریکا بابت توسعه گردشگری کشاورزی ایجاد شده است.

برزگر با بیان اینکه کشور ایران یکی از کشورهای مستعد برای بحث گردشگری کشاورزی است، عنوان کرد: بسیاری از افراد برای آموزش، کسب تجربه، فرار از استرس و فشارهای عصبی به سمت گردشگری کشاورزی می‌روند، در جهان اردوهای یکروزه گردشگری کشاورزی و اقامت‌های چند هفته‌ای در مزارع و باغات برای گردشگران را شاهد هستیم.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری بیان کرد: طبق آمار ارائه شده از سوی سازمان جهانی گردشگری، ۲۵ درصد گردشگران در سال ۲۰۱۹ در حوزه گردشگری کشاورزی بوده‌اند، همچنین ۳۵۰ میلیون نفر از جمعیت کشورهای حوزه اقیانوسیه و آسیا گردشگر در حوزه کشاورزی بودند، این عدد بسیار قابل توجه است و می‌تواند درآمد خوبی را برای کشاورزان ایجاد کند.

وی در ادامه با اشاره به انعقاد تفاهم‌نامه وزارت جهادکشاورزی و سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در راستای توسعه گردشگری کشاورزی، توضیح داد: در چهارمحال و بختیاری نیز به‌دنبال بومی‌سازی این دستورالعمل بودیم، اما در حوزه گردشگری کشاورزی با چند چالش اساسی مواجه هستیم، در حوزه گردشگری کشاورزی نیازمند تهسیل قوانین بالادستی خواهیم بود.

برزگر ادامه داد: برای حضور گردشگران در واحدهای تولیدی کشاورزی، گلخانه‌ها، باغات و مزارع نیازمند احداث مراکز اقامتی هستیم، اما از نظر قوانین امور اراضی، ساخت و ساز در این باغات، مزارع و واحدهای تولیدی مصداق تغییر کاربری است و با افرادی که اقدام به این کار کنند، برخورد قانونی می‌شود.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه برای ارائه خدمات در حوزه گردشگری کشاورزی نیازمند صدور مجوزهای تخصصی و تغییر برخی دستورالعمل‌ها هستیم، تاکید کرد: همچنین باید بحث بازاریابی تخصصی در حوزه گردشگری کشاورزی در دستور کار متولیان امر قرار بگیرد.

وی با تاکید بر اینکه در حوزه گردشگری کشاورزی باید قوانین مابین گردشگر و کشاورز نیز مورد توجه باشد، گفت: برای مثال باید مشخص شود که گردشگر در مدت اقامت در مزرعه، باغ یا … و بابت کار در این حوزه باید از کشاورز حقوق دریافت کند و یا باید بابت اقامت خود هزینه پرداخت کند، تمامی این مسائل باید مورد توجه باشد و ساز و کار نظارتی برای آن تعریف شود.

برزگر یادآور شد: مزارع، باغات، کارگاه‌های تولید قارچ، مزارع شیلات، گلخانه‌ها، دامداری‌ها، مجتمع‌های کشت و صنعت و مزارع زنبورداری قابلیت بالایی برای گردشگری کشاورزی دارند، اما باید شرایطی فراهم شود تا بتوانند پاسخگوی مسائل رفاهی گردشگران نیز باشند.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری با اشاره به موضوع راه‌اندازی باغ‌های گردشگری در سالیان گذشته، توضیح داد: به‌علت نبود دستورالعمل‌های قانونی و پیش‌بینی نشدن مسائل مختلف در این حوزه، این طرح با شکست مواجه شد و با مدیران و صاحبان باغات برای نقض قوانین برخورد شد.

وی تصریح کرد: گردشگری کشاورزی می‌تواند ارزش افزوده در بحث اقتصاد کشاورزی را افزایش دهد، بسیاری از کشورهای جهان این مسئله را تجربه کرده‌اند و نتایج بسیار خوبی نیز در بر داشت.

تاکنون مجوزی در حوزه گردشگری کشاورزی در چهارمحال و بختیاری صادر نشده است

ابراهیم شهرانی- مدیر اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان کیار در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به وجود ظرفیت‌های بسیار در حوزه گردشگری کشاورزی در استان، اظهار کرد: تفاهم‌نامه‌ای مابین وزارت جهادکشاورزی و میراث فرهنگی منعقد شده است، باید بین این دو دستگاه شیوه‌نامه‌هایی تنظیم شود و سپس برای صدور مجوز در این حوزه اقدام شود.

وی با بیان اینکه در بحث گردشگری کشاورزی، بحث تغییر کاربری اراضی موضوعیت ندارد، گفت: باید کشاورزان با استفاده از امکانات و فضاهای موجود اقدام به ارائه خدمت به گردشگران کنند، گردشگری کشاورزی یک فرصت مغتنم برای افزایش درآمد بهره‌برداران کشاورزی محسوب می‌شود.

شهرانی با اشاره به ظرفیت‌های موجود در شهرستان‌های مختلف چهارمحال و بختیاری جهت توسعه گردشگری کشاورزی، عنوان کرد: در شهرستان کیار مزارع شیلات بسیاری وجود دارد که می‌توان در راستای جذب گردشگر از آن‌ها استفاده کرد، برای مثال صاحبان این مزارع می‌توانند با احداث آلاچیق و آشپزخانه‌های سیار فرصتی را ایجاد کنند تا گردشگران با حضور در آن مکان لحضات خوبی را سپری کرده و خود اقدام به طبخ ماهی کنند.

مدیر اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان کیار بیان کرد: در استان گرگان بحث گردشگری کشاورزی در چند منطقه به‌صورت پایلوت ایجاد شده است، اما در چهارمحال و بختیاری تاکنون مجوزی در حوزه گردشگری کشاورزی صادر نشده است.

وی عنوان کرد: در بحث طبیعت‌گردی ظرفیت‌های بسیار خوبی در چهارمحال و بختیاری وجود دارد، همچنین نیاز به زیرساخت‌های چندانی نیست، می‌توان با برپایی چند چادر عشایری و تامین امنیت فرصتی را برای استراحت و لذت بردن گردشگران فراهم کرد.

منبع:ایسنا

مژگان ثابت‌تیموری در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص گردشگری کشاورزی اظهار کرد: این نوع گردشگری اخیرا باب شده و در ایران نیز اقبال خوبی نسبت به آن صورت گرفته است. گردشگری کشاورزی از شاخه‌های متنوعی تشکیل شده است. یکی از مقاصد عمده گردشگری، روستاها، مزارع، باغات و عرصه‌های طبیعی وابسته به روستاها بوده که نیازهای گردشگران را از نزدیک‌ترین مقاصد مربوط به تفرجگاه‌های طبیعی تامین کند. به عنوان مثال نیاز گردشگران در سفر به جنگل‌های شمال از اقامتگاه‌های روستایی یافت می‌شود.

وی ادامه داد: یک حوزه جدید در ایران برای افرادی که می‌خواهند به فضاهای بسیار زیبا و متنوع نسبت به زندگی اصلی خود ورود پیدا کنند، قابل احیا است. هدف اصلی از گردشگری کشاورزی آشنایی با نوعی از چشم‌انداز فرهنگی و اجتماعی است، در حالی‌که در کنار آن جاذبه‌های اصلی همانند جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی نیز قابل مشاهده و لمس است.

حفظ اصالت روستاییان، مهمترین رکن در گردشگری کشاورزی

عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی افزود: غذایی که در فضای مزرعه و یا خانه‌باغ روستایی به مهمانان ارائه می‌شود، باید اصالت داشته و برگرفته از همان روستا و فضایی باشد که گردشگران به آن وارد شده‌اند. بهره‌برداری از فعالیت‌های کشاورزی و فرهنگ روستایی جاذبه اصلی این نوع از گردشگری است. آن چیزی که آن را از اکوتوریسم متفاوت می‌کند، نوع جاذبه اصلی این نوع از گردشگری کشاورزی است.

ثابت‌تیموری در خصوص مزیت‌های گردشگری کشاورزی خاطرنشان کرد: متنوع سازی کشاورزی، ایجاد درآمد اضافی، حفظ سلامت کسب و کار، حفظ منابع، سنت‌ها و فرهنگ بومی و کمک به پایداری گردشگری از اهداف و مزایای گردشگری کشاورزی است.

درآمد گردشگری کشاورزی مکمل درآمد کشاورزان است، نه درآمد اصلی آنان

وی در پاسخ به این سوال که گردشگری کشاورزی از کجا آغاز شده و به چه دلیلی این نوع از گردشگری شکل گرفته، تصریح کرد: یکی از دلایلی که توصیه می‌کنیم کشاورزان به این سمت‌وسو ورود پیدا کنند این است که درآمد حاصل از گردشگری کشاورزی قرار است درآمدی مکمل برای کشاورزان باشد؛ نه اینکه کشاورز تمام فعالیت‌های خود را مبتنی بر ارائه خدمات به گردشگران قرار دهد و از فضای اصلی کار و تولید خود غافل شود. یک کشاورز با تمام اصالت‌هایی که در مزرعه، باغ و فضای کشاورزی خود دارد، اقدام به پذیرایی از مهمانانی می‌کند که بتوانند از محصولات آن باغ استفاده کرده و با یک خاطره خوب آن مزرعه را ترک کنند.

این فعال گردشگری اضافه کرد: تجربه دوشیدن شیر دام‌های اهلی، دانه دادن، تعریف دام و طیور، تجربه باغداری و کشاورزی، استفاده از ماشین‌آلات کشاورزی و همراهی با کشاورز برای بهره‌برداری از محصول، تجربیاتی است که گردشگر می‌تواند با حضور در باغ و مزرعه کشاورز کسب کند.

ثابت‌تیموری عنوان کرد: وقتی از قاره آمریکا به سمت شرق آسیا حرکت می‌کنیم مزارع گسترده با خانه‌های روستایی در دل آن بیشتر به چشم می‌خورد، در حالی‌که وقتی به سمت شرق، اروپا و آسیا حرکت می‌کنید، روستاهای متراکم‌تر و خانه‌های فشرده‌تر به چشم می‌آیند، که دلیل آن این است که اجتماع مردم روستایی باعث شده بهتر از محیط روستایی خود دفاع کنند. بنابراین اراضی کشاورزی معمولا اطرف روستا قرار گرفته است. زندگی کشاورزی و فعالیت‌هایی که در این دو نوع کشاورزی در شرق و غرب می‌توان مشاهده کرد متفاوت است.

وی به فرایند آغاز گردشگری کشاورزی پرداخت و گفت: آغاز راه گردشگری کشاورزی به اواخر دهه ۱۸۰۰ بازمی‌گردد. در جنگ جهانی اول، سفر شهرنشینان به قصد گریز از خستگی‌های شهری و اقامت کوتاه در منازل اقوام روستایی افزایش پیدا کرد و دلیل دیگر آن رکود اقتصادی شدید و کمبود موادغذایی به دلیل جنگ بوده که در سال‌های ۱۹۳۰ و ۱۹۴۰ اتفاق افتاده است.

عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی تصریح کرد: فعالیت‌هایی مانند اسب سواری و بازدید از باغ وحش‌های حیوانات خانگی در مزارع در دهه ۱۹۶۰ تا ۱۹۷۰ به این نوع از فعالیت‌های گردشگری کشاورزی در مزارع اضافه شد و اقامت شبانه در مزارع از سال ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ ادامه پیدا کرد.

تایلند یکی از مقاصد محبوب در حوزه گردشگری کشاورزی است

ثابت‌تیموری افزود: کشور تایلند در حال حاضر یکی از کشورهای مقصد گردشگری کشاورزی است که به صورت حرفه‌ای و برنامه‌ریزی شده توسعه گردشگری کشاورزی خود را پیش می‌برد. کشورهای اروپایی و آمریکایی که بازاریابی و تبلیغات خوب دارند تنها به عنوان مقاصد گردشگری کشاورزی شناخته نمی‌شوند، بلکه در شرق آسیا نیز این حوزه از گردشگری توسعه یافته است. همچنین اتریش یکی از مقاصد اصلی گردشگری کشاورزی در اروپا محسوب می‌شود. از سال ۱۹۹۲ به صورت رسمی این نوع از گردشگری در اتحادیه اروپا مورد توجه قرار گرفته است. در سال ۱۹۹۶ نیز با محوریت کشور ایتالیا به صورت رسمی ثبت شده است.

وی بیان کرد: همچنین کشور آلمان با سابقه‌ای ۱۵۰ ساله یکی از قطب‌های گردشگری کشاورزی به شمار می‌آید که پس از جنگ جهانی دوم به ویژه در دهه ۱۹۷۰، با توسعه کشاورزی ارگانیک و ایجاد تحولات گسترده در گردشگری کشاورزی رونق پیدا کرد. بیش از ۲۰ هزار مزرعه ارگانیک و بیش از ۴۰۰ مزرعه به خدمات گردشگری کشاورزی در آلمان اشتغال دارند. سازمان جهانی گردشگری رشد ۱۱ درصدی این نوع از گردشگری را تا سال ۲۰۲۹ پیش‌بینی کرده که درآمد هنگفتی را عاید این صنعت می‌کنند.

عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی اضافه کرد: همچنین تمام استان‎‌های کشور به نوعی اقلیم خاص خود را دارند. بنابراین تمام نقاط ایران علاوه بر اینکه می‌توانند یک فضای خوب و جذاب برای گردشگری مبتنی بر طبیعت باشند، همچنین می‌توانند بسته به نوع محصول تولیدی آن منطقه به عنوان مقصد گردشگری کشاورزی توسط علاقه‌مندان به این حوزه انتخاب شوند.

ثابت‌تیموری ادامه داد: حوزه‎‌های آب‌ریز کشور، ویژگی‌های منحصر به‌فردی برای هر یک از مناطق ایران در حوزه کشاورزی و دامداری رقم زده که می‌توانند جاذبه‌های بسیار عالی برای بازدیدکنندگان به وجود آورند.

منبع:ایسنا

محمدمهدی غیاثی چهارشنه هشتم تیر در جمع خبرنگاران بیان کرد: با توجه به جایگاه ویژه بخش کشاورزی فارس در کشور مانند تولید حدود  ۹ درصد از تولیدات کشاورزی کشور، دارا بودن رتبه اول تولید محصولات باغی، رتبه دوم تولید محصولات زراعی، رتبه چهارم تولید محصولات دامی، رتبه ششم تولید محصولات شیلاتی در کشور و جایگاه بالای استان از منظر گردشگری شاهد بی توجهی به توسعه گردشگری کشاورزی هستیم.

این مقام مسئول خاطرنشان کرد: گردشگری کشاورزی به عنوان زیرمجموعه ای از گردشگری روستایی است که از طریق آن گردشگران فرصتی برای آگاهی در مورد مناطق کشاورزی، مشاغل، محصولات محلی، غذاها، زندگی روزانه مردم روستایی و عناصر فرهنگی و سنتی  به دست می‌آورند.

رئیس گروه محیط زیست و سلامت غذا در سازمان جهاد کشاورزی فارس، ادامه داد: گردشگری کشاورزی محصولی با ارزش افزوده است که درآمد اضافی از زمین را تولید و یک برند مزرعه را به مشتریان معرفی کرده و فرصتی را برای ایجاد پایگاه مصرف کننده  و محصولات کشاورزی ایجاد می‌کند.

این مقام مسئول افزود: فارس در تولید محصولات کشاورزی گواهی شده و سلامت محور در کشور پیشرو است و از این طریق به کشاورزان کمک می‌کند تا کسب و کارشان را در برابر نوسانات بازار، گسترش اشتغال در مزرعه، ارائه درآمد خارج از فصل و بهبود پایداری کسب و کارمحافظت کنند.

غیاثی به فعالان این عرصه توصیه کرد در مزارع گردشگری صاحبان مزارع و کشاورزان به‌ منظور جذب گردشگران و ایجاد محیط نشاط ‌آور و سرگرم‌کننده برای بازدیدکنندگان فعالیت‌ها و امکاناتی را مانند خریدن و چیدن محصولات تازه در کنار اعضاء خانواده، تغذیه از محصولات کشاورزی سلامت محور، مصرف انواع غذاهای محلی، مصرف و بهره مندی از گل و گیاهان دارویی نظیر استراحت در فضای معطر به عطر گیاهان دارویی، امکان تماشای گل های مختلف، مصرف‌ گیاهان دارویی تازه، پیاده روی در فضای مزرعه و باغ، ورزش‌هایی نظیر تیراندازی، دوچرخه سواری، اسب سواری، ماهی گیری چیدن پشم گوسفندان و مشاهده حیوانات وحشی و پرندگان با دوربین، نمایش نحوه گلاب گیری و فرآوری سایر محصولات کشاورزی مزرعه و باغ را فراهم کنند.

منبع:ایسنا