«آموس رکس» شگفتی بی‌انتها در بازدید از یک موزه زیرزمینی
موزه‌ها به دلیل توانایی‌شان در حفظ تاریخ، هنر و تحریک حس زیبایی‌شناسی انسان نقشی منحصربه‌فرد دارند. امروزه اما موزه‌ها دیگر یک ظاهر یکسان ندارند و در برخی موارد می‌توان دید که شکلی جدید به خود گرفته‌اند و تصورات علاقه‌مندان به موزه‌ها را کاملا دچار تحول کرده‌اند. موزه «آموس رکس» در دسته این موزه‌ها قرار دارد.
این موزه در زیر میدان لاسی پالاتزی شهر هلسینکی، پایتخت فنلاند واقع شده است. میدان لاسی پالاتزی در نزدیکی یکی از پرکاربردترین ساختمان‌های فنلاند قرار دارد و در سال‌های دور به عنوان یک مجموعه تفریحی و فروشگاهی از آن استفاده می‌شد.
یکی از ویژگی‌های موزه آموس رکس این است که در زیرزمین ساخته شده است و تنها از طریق شیشه‌هایی روی سطح زمین نور را به داخل خود می‌خواند. تا پیش از تغییر مکان اولیه این موزه، بنای آن در بخش دیگری از شهر هلسینکی قرار داشت که عهده‌دار نگهداری از مجموعه‌های هنری متعلق به آموس اندرسون بود.
تغییر مکان بنای این موزه به این دلیل بود که فضای آن برای گسترش بسیار کوچک بود و همین امر بهانه‌ای شد تا مرکز معماری هلسینکی طی یک پروژه پنج ساله ساختمانی جدید، آن هم زیر زمین برای این موزه بسازد. افتتاح ساختمان این موزه در سال ۲۰۱۷ رقم خورد و ساختمان فعلی از همه نظر با ساختمان قبلی موزه متفاوت و نمادی از طراحی فنلاندی است.
سطح میدان به گونه‌ای طراحی شده که انگار در دل خود نهفته‌ای دارد، نمای خارجی آن نیز به صورت چند گنبد کوچک و بزرگ برای انتقال نور به محیط موزه طراحی و ساخته شده‌اند. بنابراین می‌توان گفت این موزه از طریق گنبدهایی با روی زمین در ارتباط است که اگر علاقه‌مندان از سطح زمین و از طریق این گنبدها به داخل نگاه کنند هیجان کشف گنج را تجربه خواهند کرد.
زیربنای ساختمان زیرزمینی موزه آموس رکس چیزی حدود ۲۲۰۰ متر مربع بوده و با اینکه در سال ۲۰۱۷ ساختمان جدید افتتاح شده بود اما کار تکمیل آن تا سال ۲۰۱۹ به طول انجامید و گردشگران از آن سال به بعد توانستند به طور کامل از آموس رکس بازدید داشته باشند.
معماران این بنا ابراز داشته‌اند طراحی این موزه به گونه‌ای است که محیط منعطف‌تری را برای درک و تجربه هنرهای کلاسیک و معاصر در کنار هم تدارک دیده‌اند و نوری که از بیرون به داخل از طریق گنبدها می‌تابد کمک می‌کند دنیایی دیگر آن هم به صورت نمایشگاهی در زیر زمین هویدا شود.
علاقه‌مندان و گردشگران برای ورود به ساختمان این موزه باید از راه‌پله‌ای که در میانه ساختمان لاسی پالاتزی قرار دارد عبور کنند تا به مجموعه بهم پیوسته گالری‌های زیرزمینی برسند. افراد با ورود به قسمت زیرزمینی متوجه خواهند شد که این قسمت و قسمت بالایی در سطح زمین نشان‌دهنده دو دنیای متفاوت هستند.
در این موزه علاوه بر گالری‌های متفاوت سالن تئاتری با ظرفیت ۵۵۰ نفر نیز وجود دارد که در آن اجراهای متنوعی به روی صحنه می‌رود. البته این موزه بخش‌هایی از جمله کتابخانه، اتاق جلسه، اتاق کارکنان و فروشگاهی برای خرید سوغات را نیز دارد.
اجراهای تئاتر و پخش فیلم در موزه آموس رکس، بسیاری از مردم هلسینکی را برای تعطیلات آخر هفته به این منطقه می‌کشاند. این موزه هم‌چنین هنرهای فنلاندی که به قرن نوزدهم و بیستم تعلق دارند را در خود جای داده است.
اولین نمایشگاهی که در این موزه پس از افتتاح برگزار شد مربوط به هنرهای دیجیتالی ژاپنی است؛ گفته می‌شود در این نمایشگاه از ۱۴۰ پروژکتور و اتاقی مملو از ابرکامپیوتر که پنج پروژکتور هوشمند را هم در برمی‌گرفته، استفاده شده است. این نمایشگاه البته تا سال ۲۰۱۹ به عنوان یکی از بزرگ‌ترین آثار ژاپنی در این موزه برقرار بود.