۱۰ اختراع مهم دنیای باستان که جهان را تغییر داد
جهان امروز با تغییرات و اتفاقات زیادی به تکامل فعلی رسیده و تمدن سومریها نیز نقش قابل توجهی در آن داشته است.
به گزارش همشهری آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، همیشه نوآوریها، تمدنها را به پیشرفت رسانده و زندگیِ روی زمین را تغییر داده و راحت کرده است. به عنوان نمونه سومریان باستان که هزاران سال پیش بین رودهای دجله و فرات در جنوب عراق امروزی میزیستند، تمدنی ساخته بودند که از جهاتی معادل باستانی «سیلیکون ولی» بوده است. در این باره مورخ فقید ساموئل نوح کرامر نوشته: «مردم سومر استعدادی غیرعادی برای اختراعات تکنولوژیکی داشته اند.»
به گزارش history، در جایی که به عنوان بینالنهرین شناخته میشود، سومریها فناوریهای جدیدی را اختراع کردند و استفاده گسترده از فناوریهای موجود را به کمال رساندند. در آن زمان، آنها نحوه پرورش و پخت غذا، ساختن مسکن، ارتباطات و نگهداری اطلاعات و زمان را تغییر دادند. نوآوریهای سومریها به تدریج گسترش یافت و منجر به توسعه دنیای مدرن و پیشرفتهای در آن زمان شد. در این گزارش به برخی از اختراعات و آثاری که سومریان از خود بر جای گذاشتند، اشاره کنیم.
تولید انبوه سفال
به گفته رید گودمن، دانشجوی دکترای هنر و باستانشناسی مدیترانه در دانشگاه پنسیلوانیا، قبل از سومریان مردم باستان سفال را با دست میساختند، اما سومریها اولین کسانی بودند که چرخ گردان را ساختند؛ دستگاهی که به آنها امکان تولید انبوه سفال را میداد. سفال به آنها امکان داد تا تعداد زیادی اقلام، مانند ظروف برای جیرهبندی کارگران و … بسازند.
نوشتن
احتمالاً سومریها اولین کسانی بودند که سیستم نوشتاری را توسعه دادند. در هر صورت واضح است که آنها تا سال ۲۸۰۰ قبل از میلاد از ارتباطات نوشتاری استفاده میکردند. البته طبق شواهد آنها قصد نداشتند ادبیات بنویسند یا تاریخ خود را ثبت کنند، بلکه به دنبال پیگیری کالاهایی بودند که میساختند و میفروختند.
گزارشها نشان میدهد اولین متون آنها فقط اعداد و کالاها بودند. آنها این کار را با سیستمی از تابلوها که اساساً با طراحی از اشیای مختلف بوده، انجام میدادند. با این حال، در نهایت آنها شروع به ترکیب تصاویر برای بیان ایدهها و کارها کردند و تابلوها به نمادهایی تبدیل شدند که مخفف کلمات و صداها بودند.
سیستم نوشتن آنها به خط میخی معروف شد و همانطور که کرامر اشاره کرد، توسط تمدنهای بعدی نیز به مدت ۲۰۰۰ سال در سراسر خاورمیانه مورد استفاده قرار گرفت.
مهندسی هیدرولیک
سومریها متوجه شدند که چگونه میتوانند طغیان رودخانههای دجله و فرات و گل و لای موجود در آن را جمع آوری و هدایت کنند و سپس از آن برای آبیاری و بارور کردن مزارع کشاورزی خود استفاده کنند.
آنها سیستمهای پیچیدهای از کانالها را با سدهایی از نی، تنه نخل و گل، طراحی کردند که دروازههای آن برای تنظیم جریان آب، باز یا بسته میشد.
ساخت ارابه
ریچارد دبلیو بولیت در کتاب The Wheel: Inventions and Reinventions مینویسد که سومریها وسایل نقلیه چرخدار را اختراع نکردند، اما احتمالاً اولین ارابه دو چرخ را آنها ساختند که در آن یک راننده، ارابه را به وسیله چند حیوان هدایت میکند.
گودمن میگوید شواهدی وجود دارد که سومریها در ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد چنین گاریهایی برای حمل و نقل داشتند، اما احتمالاً از آنها برای مراسمها یا توسط ارتش استفاده میشده، نه به عنوان وسیلهای برای رفت و آمد در حومه شهر. چون به شدت رانندگی در بیرون شهر با ارابه سخت بوده است.
گاوآهن
به گفته کرامر، سومریها گاوآهن که یک فناوری حیاتی در کشاورزی بوده را اختراع کردند. آنها حتی یک کتابچه راهنما نیز برای آن تهیه کردند که دستورالعملهای دقیقی را در مورد نحوه استفاده از انواع گاوآهن به کشاورزان ارائه میداد.
صنعت نساجی
در حالی که تمدنهای دیگر در خاورمیانه پشم جمع آوری و از آن برای بافتن پارچه برای لباس استفاده میکردند، سومریها اولین کسانی بودند که این کار را در مقیاس صنعتی انجام دادند.
گودمن در این باره توضیح میدهد: «نوآوری سومریها تبدیل معابدشان به کارخانههای بزرگ بود. سومریها اولین کسانی بودند که از خطوط خویشاوندی عبور کردند و سازمانهای کاری بزرگ تری را برای ساخت منسوجات تشکیل دادند.»
تولید انبوه آجر
به گفته کرامر، سومریها برای جبران کمبود سنگ و الوار برای ساختن خانهها و معابد و …، از خاک رس قالبهایی برای ساخت آجر ساختند. البته طبق گفته کارشناسان، اگرچه آنها اولین کسانی نبودند که از خاک رس به عنوان مصالح ساختمانی استفاده کردند، اما نوآوری آنها تولید آجر در مقادیر زیاد و کنار هم قرار دادن آنها در مقیاس بزرگ است. ساختمانهای آنها شاید به اندازه ساختمانهای سنگی مقاوم نبودند، اما توانستند تعداد بیشتری ساختمان بسازند و شهرهای بزرگتری را ایجاد کنند.
فلزکاری (متالورژی)
به گفته انجمن توسعه مس، سومریها اولین افرادی بودند که از مس برای ساختن اقلام مفید، از سر نیزه گرفته تا تیغ، استفاده میکردند. آنها همچنین با مس محصولات هنری ساختند، از جمله تابلوهای نمایشی که حیوانات خارقالعادهای مانند عقاب را با سر شیر نشان میداد. به گفته کرامر، متالورژیستهای سومری از کورههایی استفاده میکردند که با نی گرم میشدند و میتوانستند دما را نیز کنترل کنند.
ریاضیات
طبق کتاب رابرتای و کارولین کربس، آزمایشهای علمی، اختراعات و اکتشافات انسانهای بدوی با استفاده از روشهای ساده، مانند بریدگی روی استخوانها، شمارش میشدند، اما این سومریها بودند که یک سیستم شمارهگذاری رسمی ۶۰ تایی را ایجاد کردند.
در دنیای باستان در ابتدا از نی برای پیگیری واحدها استفاده میکردند، اما در نهایت با توسعه خط میخی از علائم عمودی روی لوحهای گلی استفاده کردند. در نهایت سیستم آنها به ایجاد زمینهای برای محاسبات ریاضی تمدنهای بعدی کمک کرد.
گفتنی است تمدن سومر، اولین تمدن شهری در جنوب بینالنهرین است و زبان سومری از نظر زبانشناسی با تمامی زبانهای همدوره خود متفاوت بوده است. از این رو بسیاری از مردم بر این باورند که همه چیز از سومر آغاز شده است. چراکه سومریان باستان دارای پیشرفتهای قابل ملاحظهای در زمینه هنر، معماری، پزشکی، ریاضیات و نجوم بودهاند.