بادگیر چپقی سیرجان ؛ بادگیری الهام گرفته از دودکش کشتی
بادگیر چپقی سیرجان یکی از منحصربهفردترین بادگیرهای ایران و جهان است که برای خانهٔ مرحوم دکتر سید علیاصغر رضوی از پزشکان شهرستان سیرجان ساخته شده است. این بادگیر در دوران پهلوی اول با الگوبرداری از دودکشها و هواکشهای کشتیهای قدیمی ساخته شده است.
به گزارش همشهری آنلاین، در گذشته بادگیر در مناطق کویری روی بام خانهها برای تهویه اتاقها ساخته میشد تا هوای جاری بیرون از خانه را به داخل خود بکشد. با این کار تشتهای آبی که درون بادگیر تعبیه شده، هوا را خنک و به داخل خانه هدایت میکرد، در واقع بهنوعی کار کولر امروزی را انجام میداد.
بادگیر چپقی سیرجان هم از جاذبههای تاریخی کرمان است. این بادگیر در دوران پهلوی اول و با الگوبرداری از دودکشهای کشتیهای قدیمی ساخته شده است. گفته میشود طراح این بادگیر زمانی که با کشتی در حال سفر بوده متوجه هوای خوبی که در استراحتگاهش وجود دارد، میشود. بعد از کمی کنکاش فرم خاص دودکشهای کشتی توجهش را جلب میکند و تصمیم میگیرد از این فرم برای بادگیرهای خانگی هم استفاده کند تا هوای خنکتری را به داخل خانه بکشاند.
نمونه این بادگیر را در هیچ کجای ایران نمیتوانید ببینید. جنس این بادگیر از آجر و ملات است که روی سقف یک خانه قدیمی به نام خانه آقاسید علیاصغر رضوی که از پزشکان سرشناس سیرجان بوده، قرار دارد. برای دیدن این بادگیر که در فهرست آثار ملی ایران در سال ۱۳۸۱ به ثبت رسیده است، باید به کوچه حاج رشید بروید.
معماری این بادگیر طوری است که هوای اطراف را از کانالهای تهویه به درون فضاهای تابستاننشین وارد میکند و سبب خنکتر شدن خانه نیز میشود. اما تفاوت اصلی آن که سبب شهرتش شده تفاوت ظاهری آن با دیگر بادگیرهای مناطق کویرنشین است.